فروپاشی روانی؛ علت، علائم، روش درمان آن
فروپاشی روانی شکلی از پریشانی است که در جواب به محرک‌های استرس و اضطراب اتفاق می‌افتد و علتمی‌بشود فرد نه‌تنها از کار و تفریح و زندگی روزمره لذت نبرد، بلکه از مسئولیت ساده‌ترین فعالیت‌های روزمره همانند مسواک‌زدن یا دوش‌گرفتن هم برنیاید. می‌دانید ریشه این بحران چیست و چه افرادی زیاد تر در معرض آن می باشند؟ همراه ما باشید تا مفصل درمورد‌اش سخن بگویید کنیم و نگاهی به راه حلهای درمان آن بیندازیم.
فروپاشی روانی چیست؟
فروپاشی روانی (Nervous Breakdown) اصطلاحی برای توصیف نوعی بحران سلامت روان است. بعضی اوقات در نتیجه تغییرات اساسی، مشکلات مالی یا اندوه ناگهانی، فرد دچار استرس، اضطراب و نگرانی زیاد می‌بشود به‌طوری که از انجام کوچک‌ترین فعالیت‌های زندگی روزمره بازمی‌ماند؛ برای مثال نمی‌تواند از بعد چالش‌های ریزودرشت زندگی برآید و همیشه از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی تحت سختی است. این حالت فروپاشی عصبی، روانی یا منتال بریک داون نامیده می‌بشود و ازهم‌گسیختگی ذهن فرد را توصیف می‌کند. افرادی با سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی زیاد تر در معرض این فروپاشی می باشند.
علائم فروپاشی عصبی
این علائم گاه جسمی، گاه روانی و گاه رفتاری می باشند.
برخی از علائم روانی و رفتاری فروپاشی عصبی عبارت‌اند از:
- اضطرابی دارند که نمی توانند آن را مهار کنند. این اضطراب با ناامیدی، درماندگی، نگرانی، مشکل تمرکز و افکار خودآزاری گهگاهی همراه است.
- در انزوا غرق و به همراهی با خانواده و دوستان یا انجام فعالیت‌های روزمره بی‌علاقه خواهد شد.
- نمی توانند به‌درستی تمرکز کنند و تصمیم بگیرند.
- مدام حس ضعف دارند و نمی توانند خوش‌خلق باشند.
- دچار وهم خواهد شد و قادر به تمیز حقیقت از تصورات ذهنی خود نیستند یا مدام حس می‌کنند فردی در حال تماشا و تعقیب آنهاست.
نشانه‌های جسمی این عارضه هم عبارت‌اند از:
- همیشه خسته و کم‌انرژی می باشند، چون خواب خوب و راحت شبانه ندارند.
- به‌خاطر خستگی همیشگی و بی‌میلی به مراعات بهداشت فردی، در برابر بیماری‌های گوناگون ضعیف خواهد شد.
- در ناحیه فک، گردن یا کمر حس تنش و درد عضلانی دارند.
- با گرفتگی معده و حرکات نامنظم روده دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
- همیشه تپش قلب دارند و بر تاثییر حملات آزاردهنده پانیک به‌سختی نفس می‌کشند.
- دست‌های آنها همیشه سرد یا برافروخته و داغ است.
دلایل فروپاشی روانی چیست؟
اتفاقاتی را که جهت استرس زیاد و طاقت‌فرسا خواهد شد، می‌توان با اهمیت ترین عوامل فروپاشی روانی در نظر گرفت. اجازه دهید ببینیم با اهمیت ترین دلایل منتال بریک داون چیست و در جواب به چه محرک‌هایی اتفاق می‌افتد.
- اندوه بزرگ در زندگی شخصی همانند سوگ مرگ عزیزان یا طلاق؛
- سختی مالی؛
- آشفتگی خانوادگی و مشکلات زناشویی؛
- استرس کاری مداوم (فرسودگی شغلی) و مشکلات مربوط به محیط کار یا مدرسه؛
- صدمه‌های جسمی و روحی مزمن؛
- بی‌خوابی و دیگر اختلالات خواب؛
- خشونت.
فراموش نکنید که آدم‌ها «نقطه ناکامی» متغیری دارند. اتفاقی که می‌تواند تبدیل فروپاشی روانی کامل یک فرد بشود، احتمالا برای فرد دیگر رویدادی گذرا و مهارشدنی باشد.
تشخیص منتال بریک داون
در جلسه تشخیص، پزشک از شما درمورد سابقه سلامت خود و اعضای خانواده‌تان می‌پرسد و داروهای گیاهی و شیمیایی را که در حال حاضر مصرف می‌کنید بازدید می‌کند. درمورد مصرف مواد مخدر و الکل با پزشک روراست باشید و علائم آزاردهنده را صادقانه گفتن کنید. امکان پذیر پزشک معاینه جسمی انجام دهد و چند آزمایش تجویز کند تا یقین بشود این حالت فرد ناشی از بیماری‌های جسمی نیست. درنهایت بعد از آنکه یقین شد این قضیه ریشه در روان دارد، شما را برای اغاز درمان به متخصصان سلامت روان ارجاع می‌دهد.
راه حلهای مهار و درمان فروپاشی عصبی
۱. روان‌درمانی
رفتاردرمانی شناختی (CBT) مؤثرترین شیوه روان‌درمانی برای مهار فروپاشی روانی است. مقصد درمانگر در این جلسات درمان اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات سلامت روان با تحول نحوه فکر، حس و حرکت فرد است. برای رسیدن به این مقصد درمانگر الگوهای فکری مشکل‌ساز را شناسایی می‌کند و توانایی‌های مقابله‌ای برای عکس العمل بهتر به موقعیت‌های چالش‌انگیز را به فرد می‌آموزد.
در طول جلسات رفتاردرمانی شناختی ضمن سخن بگویید درمورد علائم و توصیف حالات و احساسات خود، افکار و رفتارهای خود را عمیق‌تر از همیشه کاوش می‌کنید تا بهترین جواب به هرکدام را اشکار کنید. این چنین یاد می‌گیرید با به‌کاربستن توانایی حل قضیه، با مسائل ریزودرشت زندگی کنار بیایید و جسم و روح خود را آرام نگه دارید.
۲. دارو‌درمانی
هیچ پزشکی برای درمان فروپاشی روانی قرص و دارو تجویز نمی‌کند، اما اگر عامل مهم که جهت منتال بریک داون شده اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی یا دیگر مشکلات جدی سلامت روان باشد، داروهایی برای درمان آنها تجویز خواهد کرد.
۳. تحول سبک زندگی
با تغییراتی کوچک در سبک زندگی می‌توان گسترش یافتهترین حالت فروپاشی عصبی را مهار و درمان کرد. یقیناً به شرطی که تغییرات مستمر و ادامه‌دار باشند.
- رژیم غذایی سالم و متعادل حاوی انواع میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل، پروتئین، آجیل، دانه‌ها و حبوبات داشته باشید. تغذیه خوب انرژی بدن و کیفیت خواب را افزایش می‌دهد تا بدن کمتر حس ضعف و خستگی کند.
- محرک‌هایی همانند کافئین، الکل و موادمخدر را از تغذیه روزمره حذف کنید.
- برای مقابله با استرس از تکنیک‌های تمدد اعصاب همانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی، طب سوزنی و ماساژدرمانی منفعت گیری کنید.
- روتین خواب منظمی داشته باشید. برای مثال یک ساعت قبل خواب حمام آب داغ بگیرید، همه لوازم الکترونیکی را خاموش کنید و مقداری کتاب بخوانید.
- ورزش‌کردن دوای درد تعداد بسیاری از بیماری‌های روحی مزمن و گذراست، به‌خصوص اگر در قالب فعالیت گروهی فرد را به وجود در جمع تشویق کند.
- بین ماموریت های روزمره، استراحت‌های مختصر بگنجانید و ذهنتان را سازمان‌دهی کنید. در آخر هر روز دستاوردها و کارهای انجام‌شده را مرور کنید و اگر موفق به تکمیل برخی از کارها نشده‌اید، به‌جای سرکوب و شماتت خود، آن را در فهرست روز سپس بگنجانید.
- تا بهبودی کامل استرس، اضطراب، افسردگی و بازیابی سلامت روان جلسات مشاوره را قطع نکنید.
درمان فروپاشی روانی چه مقدار زمان می‌برد؟
رهایی از دام مشکلاتهای روحی زمان مشخصی ندارد. هرکس بسته به شدت استرسش و توانمندی فردی مقابله با آن، زمان‌زمان متغیری با نشانه‌های فروپاشی عصبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. اگر پزشک عوامل ریشه‌ای را به‌درستی تشخیص دهد و دوره درمان اغاز شده باشد، می‌توان امیدوار می بود نشانه‌های بحران ظرف زمان ۶ ماه از بین بروند.
چطور به این افراد پشتیبانی کنیم؟
- باحوصله به سخن‌هایشان گوش دهید. نیاز شنیده‌شدن در دوران فروپاشی عصبی از همیشه پررنگ‌تر است.
- همدل باشید و رنج‌هایشان را تصدیق کنید. هیچ زمان علت حال بدشان را بی‌اهمیت نمود ندهید.
- زبان به نصیحت باز نکنید. فقط سوال کنید چه کمکی از دست‌تان ساخته است.
- بدون گوشه‌و‌کنایه تشویقشان کنید پیش مشاور بروند.
- اگر نشانه‌های خودآزاری یا افکار خودکشی را در گفتار یا حرکت فرد می‌بینید، حتما نوشته را به خانواده و پزشک متخصص خبر دهید.
کلام آخر
فروپاشی عصبی یا روانی عکس العمل شدید ذهن ما به محرک‌های استرس، اضطراب و دیگر عوامل صدمه‌زاست. مهار و درمان این پریشانی به تلاش جدی و عزم جزم فرد نیاز دارد تا آرام‌آرام بر نشانه‌های جسمی، روحی و رفتاری آن تسلط کند و سلامت روان خود را بار دیگر به دست آورد. در این مسیر، راهنمایی‌های درمانگر جهت تسریع بهبودی ذهن ازهم‌گسیخته بیمار می‌بشود.
شما چه مقدار درمورد فروپاشی روانی می‌دانید؟ اگر توانایی‌ای در این عرصه دارید، مشتاق شنیدن نظرات و دانسته‌های ارزشمندتان هستیم.
در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و حرکت شما به‌وجود می‌آورد. اگر حس افسردگی دارید، حتما با پشتیبانی یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ربط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
به پشتیبانی زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید
