برچسب: تشخیص بیماری ها

دل‌درد همیشه ناشی از مشکلات معده نیست. تشکیل یک بافت زائد و کوچک در مسیر روده هم امکان پذیر علت دردهای شکمی و خون‌ریزی مقعد باشد. این زائده کوچک پولیپ روده نام دارد و نمی‌توان او گفت قطعا بی‌خطر یا خطرناک است. اگر نشانه‌های این بیماری را در خود می‌بینید، در این مقاله همه اطلاعاتی را که باید درمورد‌اش بدانید، در اختیارتان گذاشته‌ایم. با ما همراه باشید.

پولیپ روده چیست؟

پولیپ روده (Colon Polyps) یک زائده کوچک و عموما خوش‌خیم است که در پوشش داخلی روده شکل می‌گیرد و حاصل رشد غیرطبیعی سلول‌های این قسمت از بدن است. بافت اضافه پولیپ دقیقا در مسیر لوله توخالی و دراز کولون تشکیل می‌بشود. این بافت امکان پذیر تکثیر بشود و با مدفوع خونی، درد شکمی، کم‌خونی، اسهال و یبوست همراه باشد.

چند نوع پولیپ روده داریم؟

در علم پزشکی، بافت پولیپ در یکی از دو دسته آدنوم و هایپرپلاستیک قرار می‌گیرد. تقریبا همه افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ ابتدا به پولیپ آدنوم دچار خواهد شد، اما همه آدنوم‌ها زیان اور نیستند و نحوه رشد متغیری دارند. می‌توان او گفت هرچقدر اندازه پولیپ آدنوم بزرگ‌تر باشد، گمان سرطانی‌شدن آن زیاد تر است. گمان سرطانی‌شدن انواع پولیپ هایپرپلاستیک همانند پولیپ‌های التهابی کاذب زیاد کم است.

آیا پولیپ روده همان سرطان است؟

پولیپ روده طبق معمول ضرری ندارد و فقط برخی از انواع آن به‌مرور زمان پیشرفت می‌کنند و تبدیل سرطان کولون خواهد شد. بااین‌حال سرطان روده بزرگ تقریبا همیشه با تشکیل یک پولیپ اغاز می‌بشود. پولیپ‌های بزرگ‌تر از ۱ سانتی‌متر از پولیپ‌های کوچک‌تر خطرناک‌ترند.

سرطان روده در ۷۵درصد موارد از پولیپ‌ آدنوماتوز اغاز می‌بشود و در ۸۰درصد موارد ناشی از رشد پولیپ کولون آدنوم است، اما فقط ۵درصد از آدنوم‌ها بدخیم‌اند. گمان سرطانی‌شدن یک پولیپ کولون طی ۱۰ سال تقریبا ۸درصد و طی ۲۰ سال تقریبا ۲۴درصد است.

از کجا بفهیم پولیپ روده داریم؟

اگر علائم پولیپ روده را بشناسید، می‌توانید در همان مرحله های اولیه بیماری به وجودش پی ببرید و سریعتر برای درمانش عمل کنید. این بافت اضافه طبق معمول تا وقتی که سرطانی نشود، ساکت و خاموش است. این یعنی ظهور اولین نشانه‌ها از سرطانی‌شدن غده پولیپ خبر می‌دهد. برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• خون‌ریزی کولورکتال: خون‌ریزی مقعد یا وجود خون در مدفوع یکی از با اهمیت ترین نشانه‌های پولیپ در روده است. یقیناً این خون‌ریزی همیشه قابل‌دقت نیست؛ بعضی اوقات فقط در حد رگه‌های قرمزرنگ در مدفوع است و به‌مرور زمان زیاد تر می‌بشود.
• تغییرات مدفوع: برخی از افراد مبتلا به پولیپ ناگهانی و بی‌هیچ دلیلی دچار اسهال یا یبوست مزمن خواهد شد و این شرایط زیاد تر از یک هفته ادامه‌ می‌یابد.
• خستگی و تنگی نفس: این علائم از افتآهن بدن خبر خواهند داد که امکان پذیر ناشی از خون‌ریزی پولیپ در روده باشد.
• درد شکمی: اگر اندازه پولیپ از حدی بزرگ‌تر بشود، امکان پذیر قسمتی از روده را ببندد و دل‌درد تشکیل کند.

علت ابتلا به پولیپ روده چیست؟

پولیپ روده طبق معمول اتفاقی تشکیل می‌بشود، اما زیاد زمان‌ها هم نتیجه‌ سندرم‌های ارثی و خانوادگی است که نسل‌به‌نسل منتقل شده‌اند. پولیپ امکان پذیر خوش‌خیم و بی‌خطر یا بدخیم و سرطانی باشد. تا این مدت علت قطعی این قضیه را نمی‌دانیم و فقط می‌دانیم که ناشی از رشد و تقسیم سلولی بی‌علت در قسمت‌های گوناگون روده است.

۱. اختلالات ژنتیکی

ژنتیک مهم‌ترین عامل ابتلا به پولیپ روده است. زیاد اوقات‌ جهش‌ ژنتیکی علتتحول کد تکثیر سلول‌ها، رشد متفاوت و حرکت متفاوت آنها می‌بشود و در قالب سندرم ارثی به نسل‌های سپس منتقل می‌بشود. اختلالات ژنتیکی که علتپولیپ خواهد شد، عبارت‌اند از:

• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی؛
• سندرم پوتز-جگرز؛
• پولیپوز مرتبط با MUTYH؛
• سندرم گاردنر؛
• سندرم کاودن؛
• سندرم تورکوت؛
• سندرم پولیپوز دندانه‌دار؛
• سندرم پولیپوز نوجوانان.

۲. عوامل محیطی

برخی عوامل محیطی وابسته به موقعیت جغرافیایی، محیط اجتماعی و سبک زندگی افراد بر سلامت روده آنها تاثییر می‌گذارد. برخی از عوامل عرصه‌ساز تشکیل پولیپ روده عبارت‌اند از:

۳. موارد استثنا

پولیپ کاذب التهابی پولیپ واقعی نیست و بر تاثییر جهش ژنتیکی تشکیل نمی‌بشود، بلکه زخمی است که به‌خاطر التهاب مزمن روده (کولیت) تشکیل می‌بشود و به‌مرور بهبود اشکار می‌کند.

تشخیص قطعی پولیپ روده

کولونوسکوپی بهترین راه برای شناسایی پولیپ در روده است. در این آزمایش، پزشک به‌پشتیبانی یک دوربین نگاهی به داخل روده بزرگ بیمار می‌اندازد و بافت‌های اضافه پولیپ را در همان مرحله اشکار و حذف می‌کند. یقیناً کولونوسکوپی شامل منفعت گیری از داروی بیهوشی است و اجرای آن برای همه بیماران ممکن نیست. به‌همین خاطر پزشکان روال تشخیص را با آزمایش‌های غربالگری ساده‌تر اغاز می‌کنند و برای مثالبرداری یا برداشتن پولیپ سراغ کولونوسکوپی می‌روال. یک روش دیگر سیگموییدوسکوپی است که شبیه کولونوسکوپی است و فقط امکان مثالبرداری یا برداشت پولیپ را ندارد.

دیگر آزمایش‌هایی که تشخیص دقیق‌تر پولیپ روده را ممکن می‌کنند، عبارت‌اند از:

• آزمایش شمارش کامل خون (CBC): در آزمایش CBC شواهدی از کم‌خونی و متعادل‌نبودن الکترولیت ناشی از خون‌ریزی مزمن مقعد اشکار می‌بشود. در این مرحله برای تشخیص دقیق‌تر باید سراغ آزمایش ژنتیک رفت.
• آزمایش مدفوع: در آزمایش مدفوع آثار خون در مدفوع با میکروسکوپ بازدید می‌بشود تا تغییرات حاکی از سرطان شناسایی شوند.
• تست تصویربرداری: در این روش با کولونوسکوپی مجازی (نوعی سی‌تی‌اسکن) و آندوسکوپی کپسولی (کولونوسکوپی توسط یک دوربین فیلم‌برداری که همانند قرص بلعیده می‌بشود) تصاویر دو‌بعدی و سه‌بعدی از روده و مقعد به‌دست می‌آید تا بافت‌های التهاب، پولیپ و توده‌ها تشخیص داده شوند.
• آزمایش باریم انما: در این آزمایش، پزشک با تنقیه مایع باریم را داخل مقعد بیمار می‌کند و با اشعه ایکس عکس می‌گیرد. تکه‌های سفید نشان‌دهنده قسمت‌های سالم روده و تکه‌های تیره نشان‌دهنده وجود پولیپ است.

پولیپ روده را چطور درمان کنیم؟

وقتی که علائم پولیپ روده روزبه‌روز پررنگ‌تر و آزاردهنده‌تر خواهد شد و مصرف قرص برای پولیپ روده دیگر کار امد نیست، رایج‌ترین راه درمان برداشتن این بافت اضافه و زاید است. برداشتن پولیپ‌ پرخطر گمان ابتلا به سرطان روده را تا ۸۰درصد افت می‌دهد. فقط یک نگرانی باقی می‌ماند و آن گمان برگشت مجدد پولیپ و علائم آزاردهنده آن است.

برداشتن پولیپ

عملیات برداشتن پولیپ روده را پزشک متخصص دستگاه گوارش یا جراح کولورکتال انجام می‌دهد. پزشک کار خود را با یک مرحله کولونوسکوپی (بعد‌روده‌بینی) اغاز می‌کند تا حالت روده بیمار را بازدید کند، سپس برای برداشتن بافت اضافه پولیپ عمل پولیپکتومی را اجرا می‌کند. پولیپ‌های کوچک را می‌توان با سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر برداشت، اما این روش برای برداشتن همه انواع پولیپ مناسب نیست. برای مثال اگر پولیپ بیشتر از حد بزرگ شده باشد، عمل پولیپکتومی برای برداشتن آن مناسب نیست و حتما نیاز به جراحی است. این چنین اگر رویش پولیپ به‌خاطر نوعی بیماری ژنتیکی همانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی باشد، پزشک به گمان زیاد برای برداشتن بخشی از کولون و رکتوم جراحی را نظر کند.

برخی از پولیپ‌ها با آندوسکوپی مخاط (EMR) یا تشریح آندوسکوپی زیرمخاطی (ESD) برداشته خواهد شد.

عوارض سپس از عمل پولیپ روده چیست؟

یکی از رایج‌ترین سؤالات بیماران سپس از عمل پولیپ روده درمورد عوارض آن است. این جراحی همانند همه جراحی‌ها عوارضی دارد که خوب است آنها را بدانید:

• خون‌ریزی مداوم: چنانچه جای زخم پولیپ کامل بهبود اشکار نکند، خون‌ریزی مداوم یکی از رایج‌ترین عوارض سپس از برداشتن پولیپ است.
• تخلیه ناکامل پولیپ: بعضی اوقات اوقات بخشی از بافت پولیپ در روده باقی می‌ماند و نیازمند یک مرحله دیگر پولیپکتومی است.
• سوراخ‌شدن اندام: یکی از عوارض ناخوشایند جراحی صدمه‌دیدگی احتمالی اندام‌های دیگر است هرچند احتمالش ناچیز است.
• عفونت: سپس از پولیپکتومی گمان تشکیل زخم و عفونی‌شدن آن وجود دارد.

چه‌کار کنیم پولیپ روده نگیریم؟

هیچ راهی برای جلوگیری از تشکیل پولیپ ناشی از جهش ژنتیکی وجود ندارد، اما می‌توان با مراقبت از سلامت عمومی خود گمان ابراز این عارضه را کمتر کرد. مصرف غذاهای کامل و مغذی، کنارگذاشتن چربی‌های حیوانی، انجام تمرینات ورزشی و پرهیز از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار نقش پررنگی در جلوگیری از سرطان روده ایفا می‌کند.

• رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات و مواد غذایی پر از فیبر همانند لوبیا، عدس، نخود و غلات کامل داشته باشید.
• اگر اضافه‌وزن دارید، حتما وزن کم کنید.
• مصرف گوشت قرمز، گوشت فراوری‌شده و غذاهای پرچرب را محدود کنید.
• درمورد تأثیر مصرف مکمل کلسیم و ویتامین دی با پزشک خود سخن بگویید کنید.
• اگر سابقه خانوادگی پولیپ روده دارید، درمورد زمان مشاوره ژنتیکی و اغاز غربالگری پولیپ با پزشک سخن بگویید کنید.
• درمورد تأثیر پیشگیرانه مصرف منظم آسپرین با پزشک خود سخن بگویید کنید.

سوال‌های پرتکرار

۱. درمان قطعی پولیپ روده بزرگ چیست؟

قطعی‌ترین راه درمان برداشتن پولیپ از طریق کولونوسکوپی یا عمل جراحی است.

۲. سپس از برداشتن پولیپ روده چه باید کرد؟

مراجعه منظم به پزشک متخصص برای غربالگری‌ با اهمیت ترین ماموریت بیمار سپس از برداشتن پولیپ است.

۳. آیا پولیپ روده خطرناک است؟

همه انواع پولیپ روده خطرناک نیستند. فقط برخی از پولیپ‌ها در صورت پیشرفت به غده سرطانی تبدیل خواهد شد.

۴. سپس از عمل پولیپ روده چه بخوریم؟

سپس از این جراحی مصرف ماست برای سفت‌شدن مدفوع جزو واجبات است. غذاهای نفاخ و شل‌کننده مدفوع، غذاهای فیبردار، قند و شیرینی و آب‌میوه‌های مصنوعی باید از برنامه غذایی حذف شوند.

کلام آخر

پولیپ روده جزو بیماری‌های پرخطر و کشنده نیست و اگر به‌موقع و در مرحله های اولیه پیگیری و درمان بشود، می‌توان به درمان آن امیدوار می بود. یقیناً در مواردی گمان برگشت بیماری و ابتلای مجدد وجود دارد. برای همین پزشکان به این بیماران پیشنهاد می‌کنند قبل و سپس از جراحی پولیپ روده مواظب سلامت عمومی خود باشند و عادت‌های خوب را در سبک زندگی خود بگنجانند تا سالم بمانند.

گامی برای تسلط شما بر توانایی‌های برقراری ربط

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر

سندرم گاردنر نوعی اختلال ژنتیکی نادر است. افراد مبتلا به این بیماری صدها پلیپ کولون (روده بزرگ)‌ دارند که امکان پذیر به سرطان کولون منجر بشود. این افراد طبق معمول دندان اضافه و تومورهای غیرسرطانی در استخوان و روده و روی پوست دارند. در این مقاله درمورد علت و علائم سندرم گاردنر و راه‌های تشخیص و درمان آن زیاد تر توضیح می‌دهیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

سندرم گاردنر چیست؟

سندرم گاردنر نوعی اختلال ارثی نادر است و زیرمجموعه‌ای از پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی است. هر فرد مبتلا حداقل یک والد بیولوژیکی دارد که به این بیماری مبتلاست. افراد متبلا به این سندرم طبق معمول رشد غیرطبیعی در بدنشان دارند همانند ضایعات چشمی در شبکیه و صدها پلیپ کولونی که امکان پذیر به سرطان کولون تبدیل شوند. این چنین امکان پذیر در استخوان، روده، پوست و دیگر بافت‌های نرم خود تومورهای غیرسرطانی داشته باشند. این افراد در معرض بیماری‌های گوناگون همانند سرطان می باشند.

علت سندرم گاردنر

سندروم گاردنر نوعی اختلال ژنتیکی است که در افرادی با ژن ای‌پی‌سی (APC) غیرطبیعی تشکیل می‌بشود. این ژن که ژن سرکوب‌کننده تومور است، رشد سلولی را تنظیم و از تقسیم‌شدن سریع سلول‌ها جلوگیری می‌کند. زیاد تر افراد مبتلا به سندرم گاردنر حداقل یک والد بیولوژیکی دارند که به این بیماری مبتلاست.

در برخی موارد، این سندرم به‌علت جهش ژنتیکی تشکیل می‌بشود. یعنی هیچ‌کدام از والدین بیمار به سندرم گاردنر مبتلا نیستند و سابقه خانوادگی بیماری وجود ندارد.

علائم سندرم گاردنر

علائم سندرم‌ گاردنر در گذر زمان تحول می‌کنند و امکان پذیر از دوران کودکی ابراز کنند از جمله:

• تومورهای غیرسرطانی در استخوان و بافت‌های نرم؛
• مشکلات دندانی همانند داشتن دندان اضافی.

پلیپ‌های متعدد روده بزرگ علامت شایع سندرم گاردنر است. یقیناً امکان پذیر این نشانه تا دوران نوجوانی و پیشرفت بیماری ابراز نکند.

بیماری‌های مرتبط با سندروم گاردنر

گمان ابتلا به بیماری‌های دیگر در افراد مبتلا به سندرم گاردنر زیاد تر از دیگر افراد است. برخی از این عارضه‌ها عبارت‌اند از:

• دندان اضافه؛
• استئوما؛
• تومور دسموئید؛
• لیپوم؛
• فیبروم؛
• آدنوم؛
• کیست‌های اپیتلیالی (کیست‌های زیر پوست)؛
• هایپرتروفی مادرزادی اپیتلیوم رنگدانه شبکیه (CHRPE) که بر شبکیه تاثییر می‌گذارد؛
• سرطان معده؛
• سرطان کبد؛
• سرطان کولون؛
• سرطان تیروئید؛
• سرطان غدد درون‌ریز.

تشخیص سندرم گاردنر

این بیماری علائم مختلفی دارد. پزشک با دقت به برخی علائم می‌تواند بیماری را تشخیص دهد، از جمله:

• حداقل ۱۰۰ پولیپ در روده بزرگ؛
• سابقه خانوادگی ابتلا به این سندرم؛
• کیست، فیبروم و تومور دیسموئید در بافت نرم.

امکان پذیر پزشک از آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص سندرم گاردنر منفعت گیری کند، از جمله:

• آزمایش‌های ژنتیکی برای تشخیص جهش در ژن ای‌پی‌سی. اگر افراد نزدیک خانواده شما به این بیماری مبتلا باشند، امکان پذیر پزشک آزمایش ژنتیک تجویز کند.
• سیگموئیدوسکوپی.
• اندوسکوپی.
• کولونوسکوپی.

تشخیص سندروم گاردنر طبق معمول در جوانی و نزدیک به ۲۵سالگی انجام می‌بشود، یعنی همان‌ وقتی‌ که پولیپ‌ها تشکیل خواهد شد.

علائم پولیپ‌های کولون

• خون‌ریزی مقعدی؛
• کم‌خونی بدون علت اشکار؛
• افت وزن بی‌علت؛
• درد شکمی (در برخی موارد).

زیاد تر افراد دارای پولیپ علائمی ندارند.

درمان سندرم گاردنر

سندرم گاردنر درمان قطعی ندارد، اما اقداماتی برای مهار بیماری انجام خواهد شد که به علائم فرد مبتلا بستگی دارند از جمله:

• برسی‌های سالانه همانند برسی تیروئید؛
• مصرف غذاهای سالم؛
• افت استرس؛
• ورزش‌کردن؛
• مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همانند سالینداک؛
• مصرف مهارکننده کوکس-۲ (COX-۲) برای افت رشد پولیپ؛
• برداشتن دندان‌های اضافی و مرتب‌کردن دندان‌ها؛
• شیمی‌درمانی برای کوچک‌کردن تومور دیسموئید یا جلوگیری از رشد تومورهای غیرسرطانی؛
• انجام مرتب آزمایش‌های غربالگری سرطان؛
• منفعت گیری از راه حلهای جراحی برای برداشتن پولیپ‌های زیاد.

دو نوع روش جراحی هم وجود دارد، از جمله:

• کولکتومی برای خارج‌کردن بخشی‌ از کولون یا همه آن. اگر آزمایش ۲۰ تا ۳۰ پولیپ را نشان دهد، امکان پذیر پزشک این روش را نظر کند.
• پروکتوکولکتومی برای برداشتن روده بزرگ و زیاد تر رکتوم.

پیشگیری از سندروم گاردنر

سندرم گاردنر نوعی بیماری ژنتیکی است که نمی‌توان از آن پیشگیری کرد، اما آزمایش‌های خاص غربالگری سرطان و مداخلاتی همانند جراحی‌های خاص امکان پذیر گمان پیشرفت سرطان کولون و دیگر سرطان‌های وابسته را کم کند. اگر سندرم گاردنر دارید، درمورد آزمایش‌های غربالگری مناسب با پزشک سخن بگویید کنید.

زندگی با سندرم گاردنر

شما می‌توانید با این سندرم به زندگی خود ادامه دهید، اما جراحی مربوط به این بیماری امکان پذیر سبک زندگی شما را تحول دهد. کولکتومی مسیر حرکت غذا در لوله گوارش را تحول می‌دهد. برخی از انواع کولکتومی بر شیوه حمام‌کردن تاثییر می‌گذارد. اگر عمل پروکتوکولکتومی انجام دهید، مسیر جدیدی برای خروج مدفوع تشکیل می‌بشود.

طول عمر افراد مبتلا

سندرم گاردنر مشکلات مختلفی تشکیل می‌کند که برخی از آنها جدی‌ترند و سندروم گاردنر درمان‌نشده امکان پذیر جهت سرطان کولون بشود و زندگی بیمار را مختصر کند. جراحی برداشتن پولیپ‌های کولون امکان پذیر گمان ابتلا به سرطان کولون را افت دهد. بر پایه تحقیقات، همه افرادی که پروکتوکولکتومی می‌کنند، می‌توانند تا ۵ سال سپس از تشخیص بیماری زنده بمانند.

خودمراقبتی

اگر سندرم گادرنر دارید، ملزوم است بدانید که حتی در دوران جوانی امکان پذیر به سرطان کولون مبتلا شوید. آزمایش‌های منظم غربالگری سرطان و درمان گمان تشکیل سرطان را افت می‌دهد. این چنین امکان پذیر در مرحله های اولیه سرطان را تشخیص دهید که درمان آن راحت‌تر است.

زندگی با سندرم گاردنر ساده نیست. امکان پذیر به غربالگری های منظم نیاز داشته باشید یا به درمانی نیاز داشته باشید که سبک زندگی شما را تحول می‌دهد. اگر در این باره نگرانید، با پزشک سخن بگویید کنید.

زمان مراجعه به پزشک

اگر فهمید تغییراتی در بدنتان شدید که همانند علائم تازه سندروم گاردنرند، همانند توده تازه یا خون در مدفوع، به پزشک مراجعه کنید.

شما بگویید

شما چه مقدار با سندرم گاردنر آشنایی دارید؟ آیا در اطرافیانتان فردی به این بیماری مبتلاست؟ در صورت تمایل، می‌توانید توانایی و نظرتان را در تکه ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این نوشته را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.

گامی برای تسلط شما بر توانایی‌های برقراری ربط

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر

کولپوسکوپی روشی است که برای بازدید علائم سرطان یا بافت پیش‌سرطانی در گردن رحم، واژن و فرج منفعت گیری می‌بشود. اگر نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی یا نتیجه آزمایش اچ.آی.وی (HIV) مثبت باشد، امکان پذیر برای تشخیص درست‌تر بیماری کولپوسکوپی تجویز بشود. در این مقاله زیاد تر با این آزمایش، روش انجام و مزایا و عوارض احتمالی آن آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

کولپوسکوپی چیست؟

کولپوسکوپی روشی است که برای تشخیص بافت غیرطبیعی گردن رحم (قسمت پایینی رحم) و دیواره واژن منفعت گیری می‌بشود. در این روش، یک میکروسکوپ نوری خاص به‌نام کولپوسکوپ بافت پوششی گردن رحم و واژن را با بزرگنمایی مشخص می کند و اگر چیزی غیرطبیعی مشاهده بشود، مثالهای بافتی (بیوپسی) تهیه می‌بشود که در آزمایشگاه برای اشکار‌کردن سلول‌های سرطانی یا پیش‌سرطانی منفعت گیری می‌بشود. علاوه‌بر این، با کولپوسکوپی می‌توان وجود رگ‌های غیرطبیعی و ساختار، رنگ و الگوی غیرطبیعی بافت را هم تشخیص داد.

علت انجام آزمایش کولپوسکوپی

این آزمایش در درجه اول برای بازدید سلول‌های سرطانی و سلول‌هایی به‌نام دیس‌پلازی گردن رحم منفعت گیری می‌بشود که امکان پذیر اگر درمان نشوند، سرطانی شوند. پزشک در گردن رحم، واژن و فرج جستوجو این سلول‌ها می‌گردد. علاوه‌بر این، کولپوسکوپی برای اچ پی وی، تشخیص دی اتیل استیل بسترول و سلول‌های غیرسرطانی به‌نام پولیپ هم منفعت گیری بشود. این چنین بعضی اوقات پزشک برای بازدید علائم دیگر همانند خون‌ریزی غیرطبیعی واژن یا خارش فرج آن را تجویز می‌کند.

افرادی که در بدو تولد با جنسیت زن به دنیا می‌آیند، مردانی که تحول جنسیت خواهند داد و افراد بدون جنسیت دارای واژن برای تشخیص موارد غیرطبیعی به کولپوسکوپی نیاز دارند، از جمله:

• نتایج غیرطبیعی تست پاپ اسمیر؛
• نتایج غیرطبیعی آزمایش لگن؛
• نتیجه آچ.آی.وی (HIV) مثبت.

آماده‌شدن برای کولپوسکوپی

برای انجام این آزمایش باید چند مسئله را مراعات کنید، از جمله:

• درمورد حالت بارداری‌ خود با پزشک سخن بگویید کنید: اگر طی کولپوسکوپی به مثالبرداری نیاز داشته باشید، امکان پذیر خطر خون‌ریزی دوران بارداری را افزایش دهد.
• کولپوسکوپی را وقتی غیر از قاعدگی انجام دهید: انجام این آزمایش وقتی که خون‌ریزی ندارید، راحت‌تر است.
• ۴۸ ساعت قبل از آزمایش از رابطه جنسی واژنی خودداری کنید: انجام رابطه جنسی، منفعت گیری از تامپون، کرم یا داروهای واژنی امکان پذیر بر جواب آزمایش کولپوسکوپی تاثییر بگذارند.
• روز انجام آزمایش از مسکن منفعت گیری کنید: منفعت گیری از داروهای حاوی استامینوفن و ایبوپروفن طبق معمول مناسب است. در این باره با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم قبل از آزمایش

• در صورت ابتلا به بیماری‌های التهابی حاد لگن و گردن رحم از انجام کولپوسکوپی خودداری کنید.
• در صورت حساسیت به مواد بیهوشی به پزشک خبر دهید.
• در صورت مصرف دارو یا محصولات گیاهی به پزشک خبر دهید.
• اگر سابقه اختلالات خونی دارید یا در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون همانند آسپرین، به پزشک خبر دهید.

موقع انجام کولپوسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟

کولپوسکوپی در مطب یا کلینیک انجام می‌بشود. این فرایند طبق معمول ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان می‌برد و می‌توانید همان روز به خانه بروید. این روش به راحتی تست پاپ اسمیر نیست، اما به بیهوشی یا مسکن نیاز ندارید. این آزمایش چند مرحله دارد:

• قبل از کلوپوسکوپی لباس‌هایتان را درمی‌آورید و سپس از رفتن به دست‌شویی، روی تخت دراز می‌کشید و پایتان را روی رکاب قرار می دهید.
• پزشک ابزاری به‌نام اسپکولوم یا آینه طبی را در واژن شما قرار می‌دهد تا گردن رحم را ببیند.
• پزشک برای بازدید دقیق‌تر واژن و گردن رحم از کولپوسکوپ منفعت گیری می‌کند. کولپوسکوپ یک چراغ و لنز دوچشمی دارد تا پزشک راحت‌تر گردن رحم را ببیند. کولپوسکوپ همه زمان بیرون واژن قرار دارد.
• پزشک یک سواب پنبه‌ای حاوی محلول اسیداستیک را به گردن رحم می‌زند. امکان پذیر مقداری حس سوزش کنید. این محلول می‌تواند نواحی مشکوک را برجسته کند.
• اگر یک یا چند ناحیه غیرطبیعی وجود داشته باشد، پزشک از این بافت‌ها مثالبرداری می‌کند.

نحوه مثالبرداری

برخلاف آزمایش پاپ که همه بافت گردن رحم خراشیده می‌بشود، در مثالبرداری پزشک با تراشیدن سلول‌های یک ناحیه اشکار نمونه بافتی تهیه می‌کند. تکه‌های کوچک بافت برداشته خواهد شد و برای بازدید وجود سلول‌های سرطانی یا پیش سرطانی به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. امکان پذیر موقع برداشتن بافت، فشاری کوچک یا نیشگون‌همانند را حس کنید.

مقدار درد

کولپوسکوپی بدون درد است. فقط امکان پذیر موقع واردکردن اسپکولوم مقداری سختی حس کنید. این چنین در زمان برخورد محلول با گردن رحم و واژن امکان پذیر مقداری حس سوختگی یا سوزش داشته باشید. اگر به مثالبرداری نیاز داشته باشید، امکان پذیر تیزی نیشگون یا حس گرفتگی دوران قاعدگی را توانایی کنید. مصرف مسکن‌های بدون نسخه قبل از آزمایش جهت افت درد می‌بشود.

سپس از کولپوسکوپی

بلافاصله سپس از آزمایش می‌توانید فعالیت‌های طبیعی را از سر بگیرید. اگر مثالبرداری نداشته باشید، امکان پذیر تا دو روز سپس مقداری لکه‌بینی داشته باشید. در صورت مثالبرداری، باید انتظار این چند چیز را داشته باشید:

• خون‌ریزی خفیف واژن تا چند روز؛
• درد خفیف واژن تا چند روز؛
• ترشح واژنی سیاه تا قهوه‌ای (ناشی از محلول اسیدی).

می‌توانید برای مهار خون‌ریزی و ترشح واژنی از نوار بهداشتی منفعت گیری کنید. در این زمان از ورود هر چیزی به داخل واژن خودداری کنید. با پرهیز از رابطه جنسی، منفعت گیری از تامپون و دوش‌گرفتن اجازه دهید گردن رحم ترمیم بشود. در خصوص زمان‌زمان مراقبت از پزشک سوال کنید.

جواب آزمایش کولپوسکوپی

نتیجه کولپوسکوپی و مثالبرداری مشخص می کند که درمان نیاز دارید یا خیر. نزدیک به ۴۰درصد از افراد علائمی از سلول‌های غیرطبیعی مشاهده نمی‌کنند. نزدیک به ۶۰درصد از افراد بر پایه نوع مشکلشان، همانند وجود توده در گردن رحم، واژن یا فرج به درمان نیاز دارند.

درمان‌های سپس از کولپوسکوپی

نتیجه مثالبرداری کولپوسکوپی وجود ناهنجاری‌های زودهنگام همانند دیس‌پلازی خفیف گردن رحم را اشکار می‌کند. در این مورد، پزشک تکرار مرتب آزمایش پاپ را تجویز می‌کند. دیس‌پلازی خفیف خود‌به‌خود رفع می‌بشود، اما سلول‌های پیش‌سرطانی پیشرفته به درمان نیاز دارند. برخی از راه حلهای درمانی عبارت‌اند از:

• روش جراحی با حلقه الکتریکی یا ال.ای.ای.پی (LEEP): منفعت گیری از قوت الکتریسیته برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.
• بیوپسی مخروطی: مثالبرداری مخروطی شکل از بافت حاوی سلول‌های غیرطبیعی.
• درمان انجمادی یا کرایوتراپی: منفعت گیری از مواد شیمیایی سرد همانند نیتروژن مایع برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.
• جراحی لیزر: منفعت گیری از پرتوی لیزر حرارتی برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.

در موارد جدی‌تر، جراحی برای برداشتن همه بافت رحم ملزوم است. درمورد تست‌های تکمیلی ملزوم برای جراحی با پزشک سخن بگویید کنید. نتیجه مثالبرداری طبق معمول ۲ تا ۱۰ روز سپس آماده می‌بشود.

عوارض کولپوسکوپی

کولپوسکوپی طبق معمول روشی ایمن با عوارض جانبی کم است، اما در صورت داشتن برخی علائم باید به پزشک مراجعه کنید، از جمله:

• درد شدید در لگن و پایین شکم؛
• خون‌ریزی شدید (زیاد تر از مقدار خون‌ریزی پریود)؛
• علائم عفونت همانند ترشح واژنی بدبو که ضخیم‌تر از حالت معمول است و تب و لرز.

سوالات رایج

– آیا کولپوسکوپی دلواپس‌کننده است؟

خیر. جای نگرانی نیست. امکان پذیر شما سرطان نداشته باشید، اما کولپوسکوپی تشخیص و درمان سلول‌های پیش‌سرطانی در مرحله های اولیه را هم راحت‌تر می‌کند.

– چه فردی کولپوسکوپی را انجام می‌دهد؟

متخصص زنان می‌تواند این آزمایش را انجام دهد. بعضی اوقات هم متخصصی آموزش‌دیده به‌نام کولپوسکوپیست این کار را انجام می‌دهد. اگر پزشک متخصص باتجربه این آزمایش را انجام دهد، گمان تشخیص زودهنگام سلول‌های سرطانی زیاد تر می‌بشود.

– آیا کولپوسکوپی نوعی جراحی است؟

خیر. کولپوسکوپی جراحی نیست، اما مثالبرداری از بافت شامل یک جراحی جزئی است. بعضی اوقات مثالبرداری به‌گفتن بخشی از این آزمایش انجام می‌بشود. اگر طی آزمایش چیز غیرطبیعی مشاهده بشود، بخشی از بافت مورد نظر برای بازدید زیاد تر برداشته می‌بشود. مثالبرداری روشی بدون درد است که کمتر از ۳۰ دقیقه زمان می‌برد و به بستری‌شدن در بیمارستان نیاز ندارد.

شما بگویید

شما چه مقدار با کولپوسکوپی آشنایی دارید؟‌ آیا تابه‌حال از این روش تشخیصی منفعت گیری کرده‌اید؟‌ در صورت تمایل، می‌توانید توانایی و نظرتان را در تکه ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این نوشته را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.

اگر می‌خواهید علت تعداد بسیاری از رفتارهای شریک عاطفی، یا حتی خودتان را در رابطه فهمید شوید، حتما این کتاب را بخوانید.

قانقاریا نوعی حالت اورژانسی است که به‌علت مرگ بافتی ناشی‌ از توقف جریان خون به قسمت خاصی از بدن اتفاق می‌افتد. هرچند امکان پذیر قانقاریا در هر جایی از بدن اتفاق بیفتد، زیاد تر انگشتان دست و پا و اندام‌های حرکتی را دچار می‌کند. از آنجایی‌ که قانقاریا نوعی اورژانس پزشکی است، درمان سریع آن اهمیت بسیاری دارد. برای آشنایی زیاد تر با انواع بیماری قانقاریا و راه حلهای تشخیص و درمان آن تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

قانقاریا چیست؟

قانقاریا وقتی اتفاق می‌افتد که بخشی از بدن می‌میرد. این شرایط طبق معمول در نبوده است خون کافی یا عفونت باکتریایی جدی تشکیل می‌بشود و فوریت پزشکی است. قانقاریا امکان پذیر در هر بخشی از بدن، از جمله قسمت‌های داخلی و خارجی، اتفاق بیفتد اما زیاد تر اندام‌هایی را دچار می‌کند که از قلب دورترند، همانند انگشتان دست و پا. در صورت عمل‌نکردن برای درمان‌ و ورود باکتری به جریان خون، قانقاریا امکان پذیر در بدن انتشار جهت شوک سپتیک بشود. شوک سپتیک زندگی را تهدید می‌کند و نوعی اورژانس پزشکی است.

اگر قانقاریا به‌موقع درمان نشود، امکان پذیر جهت قطع عضو و مرگ بشود. اگر علائم قانقاریا را دارید، بلافاصله با ۱۱۵ تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید. این علائم عبارت‌اند از:

• تحول رنگ بخشی از بدن؛
• ازدست‌دادن حس (طبق معمول سپس از درد شدید)؛
• ترشحات بدبو؛
• زخم یا تاول دارای خون‌ریزی؛
• تب بالا و لرز؛
• سرگیجه؛
• تنفس و ضربان قلب و سریع.

انواع قانقاریا

۱. قانقاریای خشک

همه اندام‌ها همانند کبد، قلب و ریه برای کارکرد مناسب و زنده‌ماندن به اکسیژن نیاز دارند. خون اکسیژن را به اندام‌های گوناگون بدن می‌رساند. قانقاریای خشک وقتی اتفاق می‌افتد که بخشی‌ از بدن اکسیژن کافی دریافت نکند. این قسمت از بدن درنهایت دچار فساد می‌بشود و می‌میرد. در قانقاریای خشک پوست بسته است و علامت عفونت وجود ندارد.

قانقاریای خشک زیاد تر به‌علت آرترواسکلروز، نوعی تجمع چربی در دیواره شریان، تشکیل می‌بشود.

۲. قانقاریای مرطوب

قانقاریای خیس یا مرطوب وقتی تشکیل می‌بشود که بدن با برخی از انواع باکتری دچار عفونت بشود و با مرطوب‌ و تجزیه‌شدن به وجود باکتری عکس العمل نشان دهد. این فرایند جهت مرگ بافت می‌بشود. قانقاریای مرطوب اورژانسی‌تر از قانقاریای خشک است و امکان پذیر باکتری به دیگر قسمت‌های بدن انتشار بشود.

۳. قانقاریای گازی

قارنقاریای گازی با باکتری کلسترودیا (clostridia) تشکیل می‌بشود. این باکتری نوعی عفونت تشکیل می‌کند که علتایجاد حباب‌های گاز و سم در ناحیه دچار می‌بشود. گاز تشکیل‌شده جهت مرگ بافت می‌بشود. این نوع قانقاریا زیاد کشنده است و سالانه تعداد بسیاری از افراد به‌جهت قانقاریای گازی می‌میرند. یقیناً در صورت درمان مناسب، مقدار مرگ‌و‌میر به کمتر از ۵ تا ۱۰‌درصد می‌رسد.

۴. قانقاریای فورنیه

این عارضه به‌علت عفونت آلت تناسلی و قسمت‌های اطراف آن تشکیل می‌بشود و زیاد تر مردان را دچار می‌کند، اما زنان هم به آن مبتلا خواهد شد. این چنین در بزرگ‌سالان بیشتر از کودکان شایع‌ است.

۵. قانقاریای داخلی

جریان خون به اندام‌های داخلی مسدود می‌بشود و اندام‌هایی همانند روده، کیسه صفرا و آپاندیس را دچار می‌کند.

افراد در معرض ابتلا به قانقاریا

اگر سابقه ابتلا به برخی از بیماری‌های خاص را دارید، گمان ابتلای شما به قانقاریا زیاد تر است. برخی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:

عوامل فرد دیگر هم امکان پذیر گمان ابتلا به قانقاریا را زیاد تر کنند، از جمله:

• افت ایمنی بدن به‌علت بیماری یا درمان سرطان.
• توانایی سرمازدگی، صدمه سر، گزش حیوانات یا سوختگی جدی.
• آسیبی که به بافت بدن صدمه بزند.
• سن بالای ۶۰ سال.
• شیمی‌درمانی.
• بیماری ایدز.
• عوارض جراحی.
• زخم عمیق و شدید (به‌خصوص زخمی که عضلات را دچار کند).
• تزریق پرومتازین هیدروکلراید که جهت صدمه بافتی می‌بشود.
• کشیدن سیگار، نوشیدن الکل و مصرف مواد مخدر تزریقی که امکان پذیر جریان خون را مختل کنند و خطر قانقاریا را افزایش دهند.

شیوع بیماری قانقاریا

مقدار شیوع قانقاریا با دقت به نوع آن متفاوت است. ایسکمی بحرانی اندام که جهت قانقاریای خشک می‌بشود از هر ۱۰۰ بزرگ‌سال بالای ۵۰ سال ۱ نفر را دچار می‌کند. این عدد در افراد بالای ۷۰ سال به ۱ مورد در هر ۵۰ نفر می‌رسد. قانقاریای گازی شیوع بیشتری دارد.

علائم قانقاریا

۱. علائم قانقاریای خارجی

بعضی اوقات اولین علامت قانقاریای خشک تشکیل خطوط قرمز اطراف بافت دچار است که به‌مرور زمان سیاه خواهد شد.

قانقاریا علائم فرد دیگر هم دارد، از جمله:

• زخم قرمز، دردناک یا متورم.
• زخم حاوی چرک یا بوی بد.
• حس سرما در ناحیه خاصی از بدن.
• نداشتن حس لامسه در ناحیه‌ای خاص.
• حس گرما یا تعریق.
• برگشت درد در همان ناحیه از بدن.
• درد شدید.
• حالت تهوع.
• رنگ غیرطبیعی در بخشی از پوست (سبز مایل به سیاه، قرمز، آبی، برنزی).

۲. علائم قانقاریای داخلی

قانقاریای داخلی بافت‌ها و اندام‌های داخل بدن را دچار می‌کند. در این حالت، فرد علائمی در پوست و اندام‌های حرکتی ندارد. بااین‌حال دچار علائم فرد دیگر می‌بشود، از جمله:

تشخیص قانقاریا

پزشک با دقت به سابقه پزشکی و علائم شما قانقاریا را تشخیص می‌دهد. این چنین امکان پذیر برای تعیین حالت از چند روش‌ تشخیصی منفعت گیری کند.

• بازدید آزمایشگاهی بافت و مثالهای مایع: مثالبرداری از مایعات قسمت دچار بدن انجام می‌بشود تا با میکروسکوپ باکتری عامل بیماری اشکار بشود.
• آزمایش خون: وجود تعداد زیاد گلبول سفید قانقاریای عفونی را قبول می‌کند. این چنین با کشت نمونه خون می‌توان نوع باکتری را تشخیص داد.
• تصویربرداری: برخی از انواع تصویربرداری همانند پرتوی ایکس، ام.آر.آی و سی.تی اسکن تشخیص انتشار کردن قانقاریا در بافت‌های داخلی را راحت‌تر می‌کنند. این چنین اگر قانقاریا جهت مشکل گردش خون بشود، امکان پذیر پزشک آزمایش آرتریوگرام انجام دهد. در این آزمایش به‌پشتیبانی پرتوی ایکس و نوعی رنگ خاص جریان خون در شریان و مقدار انسداد آنها بازدید می‌بشود.

درمان قانقاریا چیست

۱. دبریدمان بافت

در موارد قانقاریای شدید، احتمالا نیاز باشد که بافت یا قسمت‌ مرده بدن برداشته بشود که به این فرایند دبریدمان می‌گویند. این کار با ابزارهای جراحی یا مواد شیمیایی انجام می‌بشود. مقصد از این جراحی برداشتن ناحیه دچار است تا از انتشار کردن عفونت جلوگیری و بدن از بافت مرده خلاص بشود.

شکل جانشین دبریدمان، دبریدمان حشره است که در آن از لاروهای حشره برای خوردن باکتری و بافت مرده منفعت گیری می‌بشود. در موارد نادر، پزشکان از این روش منفعت گیری می‌کنند. پیوند پوست هم امکان پذیر هر نوع صدمه بافتی را نگه داری کند. در این روش قسمتی از بافت سالم فرد برداشته می‌بشود تا ناحیه صدمه‌دیده را بپوشاند.

۲. مصرف آنتی‌بیوتیک‌

امکان پذیر پزشک برای ازبین‌بردن باکتری آنتی‌بیوتیک تجویز کند. این آنتی‌بیوتیک طبق معمول به‌صورت درون‌رگی به بیمار داده می‌بشود.

۳. جراحی عروق

جراحی عروق همانند عمل بای‌بعد یا آنژیوپلاستی امکان پذیر برای افرادی تجویز بشود که علت قانقاریای آنها جریان خون نامناسب است تا جریان خون بهبود یابد.

۴. اتاقک اکسیژن هیپرباریک

افراد مبتلا به قانقاریای گازی در محیط غنی از اکسیژن قرار می‌گیرند تا رشد باکتری افت یابد. این کار به پوست اجازه بهبود می‌دهد. این چنین ورود اکسیژن به بافت صدمه‌دیده بهبودی را تسریع می‌کند.

۵. قطع عضو

در موارد شدید، قطع اندام‌ها یا انگشتان دست و پا انجام می‌بشود تا بیمار زنده بماند. افرادی که بخشی از دست یا پایشان به‌علت قانقاریا قطع شده است می‌توانند از پروتز یا اندام مصنوعی منفعت گیری کنند تا قسمت ازدست‌رفته بدن را جانشین کنند.

نتیجه درمان‌نکردن قانقاریا

بعضی اوقات قانقاریا بدون عوارض جانبی جدی درمان می‌بشود، به‌خصوص اگر در مرحله های اولیه تشخیص داده بشود. بااین‌حال امکان پذیر در موارد شدید قانقاریا جهت قطع عضو بشود، به‌خصوص اگر به‌موقع درمان نشود.

قانقاریا برای برخی افراد کشنده است همانند:

• افراد مبتلا به برخی بیماری‌های خاص که درمان پیچیده دارند.
• درگیرشدن قسمت بسیاری از بدن.
• به‌موقع آغازنکردن درمان.

مطابق پژوهشی در سال ۲۰۲۰، بیشترین آمار مرگ و میر ناشی از قانقاریای فورنیه یا قانقاریای تناسلی در افرادی با بیماری‌های خاص بوده است، از جمله:

این چنین درمان‌نکردن قانقاریا امکان پذیر جهت شوک سپسیس بشود. عوارض جانبی این شوک عبارت‌اند از:

• تحول حالت روانی؛
• افت خطرناک سختی خون؛
• نارسایی اندام.

سپسیس امکان پذیر کشنده باشد.

نتیجه ابتلا به قانقاریا

آینده فرد مبتلا به قانقاریا به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• مقدار انتشار کردن قانقاریا.
• زمان اغاز درمان.
• ناحیه دچار.
• سلامت کلی بیمار.

پیشگیری از قانقاریا

برای به حداقل رساندن صدمه و نگه داری بافت، قانقاریا باید هرچه سریع تر درمان بشود. افراد مبتلا به دیابت یا بیماری‌های عروق خونی باید مرتب دست‌ها و پاهایشان را از نظر وجود علائم قانقاریا بازدید کنند، از جمله:

• هرگونه ورم، ترشح و قرمزی نشان‌دهنده عفونت؛
• زخمی که خوب نمی‌بشود؛
• تحول رنگ پوست.

مصرف آنتی‌بیوتیک قبل و سپس از جراحی با دستور پزشک امکان پذیر از گسترش عفونت‌های قانقاریا جلوگیری کند. ترک سیگار، رژیم غذایی سالم و ورزش مرتب هم جریان خون را بهبود خواهند داد.

این چنین ملزوم است نکات مهمی را به یاد داشته باشید، از جمله:

• پاهایتان را مرتب با پزشک بازدید کنید.
• با پای برهنه بیرون نروید.
• ناخن‌های پایتان را با سوهان مختصر کنید و از ناخن‌گیر منفعت گیری نکنید.
• جوراب بپوشید و از کفش مناسب منفعت گیری کنید.

شما بگویید

شما چه مقدار با بیماری قانقاریا آشنایی دارید؟ آیا تابه‌حال به این عارضه مبتلا شده‌اید؟ در صورت تمایل، می‌توانید توانایی و نظرتان را در تکه ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این نوشته را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.

گامی برای تسلط شما بر توانایی‌های برقراری ربط

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر