چطور هر روز چیز جدیدی یاد بگیریم؟
اگر هر روز چیز جدیدی یاد بگیریم، زندگی برای ما خسته‌کننده نخواهد می بود. امکانات و زمان‌های بسیاری برای یادگیری وجود دارند همانند کتاب‌ها، پادکست‌ها، سخنرانی‌ها و برنامه‌های آموزشی، ولی اگر ذهنیت درستی نداشته باشیم و پذیرای اطلاعات و توانایی‌های تازه نباشیم، نمی‌توانیم از این منبع های منفعت گیری کنیم. در ادامه، درمورد اهمیت پرورش عادت یادگیری و راه حلهای آن و مرحله های یادگیری توضیح می‌دهیم.
اهمیت یادگیری همیشگی
با اهمیت ترین مزیت یادگیری چیزهای تازه کسب دیدگاهی گسترده‌تر و بازتر است. مزیت‌های دیگر آن نیز عبارت‌اند از:
- همدلی با طیف گسترده‌تری از افراد برای داشتن روابطی عمیق‌تر؛
- جهان‌بینی منعطف‌تر و جامع‌تر برای رسیدن به ذهنی بازتر و روشن‌تر و فهمیدن بهتر افراد و فرهنگ‌های دیگر؛
- کسب اطلاعات زیاد تر درمورد خود همانند شناختن قیمت‌ها، چیزهایی که به شما انگیزه خواهند داد و سرگرمی‌هایی که از آنها لذت می‌برید؛
- پیشرفت از نظر حرفه‌ای با کسب توانایی‌های قابل‌انتقال همانند برتری‌بندی ماموریت های و مدیریت زمان.
یادگیری همیشگی برای سلامتی نیز مزایا بسیاری دارد. برای مثال جهت پیشگیری از زوال عقل در سنین بالا، داشتن حس خوب به خود و افزایش نشاط می‌بشود. هنگامی با اطلاعات تازه یا سرگرمی جدیدی سروکار دارید، نواحی جسم سیاه (substantia nigra) و تگمنتوم شکمی (ventral tegmental) مغز خود را تحریک می‌کنید. با فعال‌کردن این نواحی مغز دوپامین ترشح می‌بشود. دوپامین هورمون حس خوب است که جهت حس لذت و رضایت می‌بشود. گرچه طبق معمول یادگیری چیزهای تازه در ابتدا سخت و چالش‌برانگیز است، مزایا زیاد ارزشمندی دارد.
۸ راه پرورش عادت یادگیری در خود
۱. تمرین تندخوانی
هرچه اطلاعات بیشتری را دریافت کنید، گمان یادگیری چیزهای تازه افزایش می‌یابد. اگر یادگیرنده تصویری یا دیداری (visual learner) باشید، تندخوانی شدت دریافت دانش تازه را افزایش می‌دهد. تندخوانی تکنیکی است که در آن اطلاعات نوشته‌شده را اسکن می‌کنیم تا به‌جای کلمات منفرد، عبارات و جملات را تشخیص دهیم. شدت مطالعه معمولی چیزی نزدیک به ۲۵۰ کلمه در دقیقه است، ولی با تندخوانی می‌توانید این شدت را به ۴۰۰ تا ۷۰۰ کلمه در دقیقه افزایش دهید.
برای تمرین تندخوانی می‌توانید مطالب را مرور کنید و ۵ مسئله مهم آن را یادداشت کنید یا از برنامه‌های تندخوانی منفعت گیری کنید که تنها حروفی را پررنگ می‌کنند که باید برای فهمیدن کلمه در ذهن خود ببینید.
۲. درس‌گرفتن از اشتباهات
نادرست بخشی از فرایند یادگیری است. باید به هر اشتباهی که مرتکب می‌شوید، به‌چشم فرصتی برای گسترش دانش خود نگاه کنید. هنگامی مرتکب اشتباهی می‌شوید، آن را بپذیرید و بازدید کنید که چرا انتخاب‌هایی کرده‌اید که تبدیل آن نادرست شده‌اند. سپس تلاش کنید بفهمید که چه اتفاقی رخ داده است و چه بخشی‌هایی را باید بهبود دهید. می‌توانید درمورد تجارب خود بنویسید تا بتوانید درمورد‌شان فکر کنید و از آنها بیاموزید.
۳. کنجکاوی‌کردن و دوستی با کودک درون
«چرا؟» سوال موردعلاقه هر کودکی است. این حس درونی و ذاتی کنجکاوی است که جهت شده در کودکی یادگیری، رشد و فهمیدن دنیای اطراف خود را اغاز کنید. در بزرگ‌سالی نیز باید کنجکاو باشید تا بتوانید از امکانات و زمان‌های حاضر برای یادگیری منفعت گیری کنید. با پرورش عادت سؤال‌پرسیدن می‌توانید مجدد به همان کودک کنجکاو تبدیل شوید. برای مثال می‌توانید در او مباحثه با همکار خودتان کنجکاوی و جست‌وجوی بیشتری کنید، درمورد جواب سؤالی تحقیق کنید که ذهن شما را به خود مشغول کرده است یا در کنفرانس‌هایی شرکت کنید که در آنها می‌توانید از کارشناسان برجسته درمورد کارهای تأثیرگذارشان سوال کنید.
۴. خارج‌شدن از روتین همیشگی خود
گرچه روتین‌های روزانه مصرف انرژی ذهنی را افت خواهند داد، شما را از کسب دیدگاه‌ها و توانایی‌های تازه دور می‌کنند. از چیزهای کوچک اغاز کنید همانند انتخاب مسیری تازه برای رسیدن به محل کار یا رفتن به رستورانی که تازه باز شده است. با این کارها می‌توانید از خلبان خودکار ذهن خود خارج شوید.
با گذشت زمان راحت‌تر می‌توانید چیزهای تازه را آزمایش کنید. درنهایت با قراردادن خود در معرض ایده‌های گوناگون و امتحان‌کردن کارهای تازه همانند کلاس‌های ورزشی، شنیدن پادکست‌ها و رفتن به رستوران‌های متفاوت عادت یادگیری روزانه را در خود پرورش می‌دهید.
۵. انجام فعالیت جسمی
فعالیت فیزیکی ضربان قلب را افزایش می‌دهد و اکسیژن بیشتری به مغز می‌رساند. این افزایش اکسیژن تاثییر مثبتی روی سلامتی و توانمندیهای شناختی می‌گذارد و درنتیجه تمرکز و انعطاف‌پذیری مغزی (brain plasticity) را افزایش می‌دهد. انعطاف‌پذیری مغزی یعنی اتصالات عصبی که جهت شکل‌گیری توانایی‌های تازه خواهد شد.
اگر به فعالیت بدنی عادت ندارید، در کلاس‌های مقدماتی راحت‌تر یا فعالیت‌های تفننی همانند کلاس‌های رقص شرکت کنید. اگر ورزشکارید، فعالیتی را امتحان کنید که قبلا انجام نداده‌اید. برای مثال اگر به‌تنهایی ورزش می‌کنید، ورزشی گروهی را امتحان کنید. تحول برنامه تمرینی جهت می‌بشود که هر روز بتوانید چیزهای جدیدی بیاموزید.
۶. برنامه‌ریزی برای یادگیری
زندگی پر از مشغله است، به این علت باید وقتی را برای یادگیری چیزهای تازه کنار بگذارید. برای مثال در طول مسیر به پادکست گوش دهید، در زمان استراحت در محل کار ۱۰ دقیقه از زمان خود را صرف خواندن یک مقاله کنید یا هر شب ۳۰ دقیقه در یک دوره آموزشی آنلاین شرکت کنید.
هنگامی در برنامه روزانه خود زمان مشخصی را به یادگیری چیزی تعلق می‌دهیم، دیگر آن را فراموش نمی‌کنیم. به‌علاوه دیگران نیز فهمید خواهد شد که این زمان شما است و نباید مزاحمتان شوند.
۷. نادیده‌نگرفتن چیزهای کوچک
در یادگیری، هیچ توانایی یا اطلاعات بهتر یا بدتری وجود ندارد و باید برای به‌دست‌آوردن زمان‌های کوچکی که هر روز تشکیل خواهد شد، مشتاق باشید. برای مثال می‌توانید نام ۳ نفر را سوال کنید و تلاش کنید که روز سپس آنها را به یاد بیاورید یا بروشور نحوه برشته‌کردن قهوه را در کافه بخوانید. هیچ اطلاعات و دانشی بی‌اهمیت و کم‌قیمت نیست. زمان‌های یادگیری شما را احاطه کرده‌اند؛ فقط باید چشم‌هایتان را باز نگه دارید.
۸. هم‌نشینی با افراد مشتاق یادگیری
هم‌نشینی با افرادی که جستوجو کسب دانش‌اند، شما را تشویق می‌کند که برای رسیدن به اهداف خود در یادگیری چالش‌ها را پشت‌سر بگذارید. تعامل با افرادی که دیدگاه‌ها و تجربیاتی متفاوت با شما دارند نیز جهت انعطاف‌پذیری جهان‌بینی شما می‌بشود. درنتیجه می‌توانید به یافتن راه‌هایی تازه برای اکتشاف در دانش ادامه دهید.
برخی نظر دارند که شخصیت هرکس میانگین ۵ نفری است که زیاد تر زمان خود را با آنها می‌گذراند. به این علت هرچه با افراد مشتاق یادگیری بیشتری تعامل داشته باشید، گمان این که برای کسب دانش اشتیاق داشته باشید، زیاد تر است.
مرحله های یادگیری
سبک یادگیری شما هرچه باشد، با طی‌کردن مرحله های زیر می‌توانید بهتر دانش کسب کنید.
۱. اشکار‌کردن چیزی که می‌خواهید یاد بگیرید
ابتدا باید اشکار کنید که چه چیزی را می‌خواهید یاد بگیرید؛ برای مثال یک سرگرمی تازه، اطلاعاتی درمورد موضوعی اشکار یا مجموعه‌ای از توانایی‌های حرفه‌ای. اگر نمی‌دانید باید از کجا اغاز کنید، سراغ چیزهایی بروید که هم‌اکنون برایتان لذت‌قسمت‌اند یا در کودکی از آنها لذت می‌بردید، ولی به‌خاطر برتری‌های دیگر آنها را کنار گذاشتید.
اگر چیزی به ذهنتان نمی‌رسد، آزمون‌وخطا نیز روش خوبی است. کلاس یا دوره‌ای مقدماتی را امتحان کنید تا فهمید شوید که آیا به آن علاقه دارید یا نه.
برای مثال برای اغاز می‌توانید موارد زیر را بیاموزید:
- مراقبه: مراقبه منظم جهت می‌بشود که حس اسایش کنید و بتوانید احساسات خود را مهار کنید.
- توانایی‌های مدیریت زمان: پرورش توانایی‌های مدیریت زمان یعنی بهتر می‌توانید کارهایتان را در مهلت‌های تعیین‌شده انجام دهید و به اهداف خود برسید.
- توانایی‌های سخنرانی در جمع: سخنرانی‌کردن یا اراعه تجاری (business presentation) جهت وحشت تعداد بسیاری از افراد می‌بشود. می‌توانید منبع های آنلاین رایگان سخنرانی عمومی را اشکار کنید یا با دوستان خود تمرین کنید و از آنها بخواهید که بازخوردهای سازنده بدهند تا بفهمید که چه اشکالاتی داشته‌اید.
- آشپزی: می‌توانید در کلاس‌های آشپزی شرکت کنید، زمان آزاد خود را با شخصی که در آشپزی توانایی دارد سپری کنید یا فیلم‌های آموزشی حاضر در شبکه‌های اجتماعی را تماشا کنید.
۲. تعیین مقصد
اهدافی اشکار، قابل‌سنجش، قابل‌دستیابی و واقع‌بینانه تعیین کنید تا گمان پیروزی خود را افزایش دهید. اهداف بزرگ را به قسمت‌هایی کوچک تقسیم کنید تا انگیزه خود را از دست ندهید و دچار حس سرخوردگی و ناامیدی نشوید.
۳. منفعت گیری از رسانه‌های گوناگون
منفعت گیری از چند رسانه شانس شما برای کسب دانش را افزایش می‌دهد. برای مثال اگر می‌خواهید آشپزی یاد بگیرید، می‌توانید ویدئوهای حاضر در شبکه های اجتماعی را تماشا کنید، هر هفته غذاهای تازه بپزید و آشپزی یکی از اعضای خانواده را تماشا کنید.
منفعت گیری از راه حلهای گوناگون یادگیری جهت می‌بشود که همیشه دچار آن نوشته باشید و وقتی که زمان یا انرژی کافی ندارید، مشابه با شرایط خود از راه حلهای جانشین منفعت گیری کنید. اگر نمی‌توانید به کلاس بروید، می‌توانید کتابی را در مسیر رفت‌وبرگشت به محل کار بخوانید یا قبل از خواب به پادکستی گوش دهید.
۴. منفعت گیری از سایت‌های آموزشی آنلاین
پلتفرم‌های آنلاین بسیاری وجود دارند که با منفعت گیری از آنها می‌توانید مشابه با شرایط و مقدار هنگامی که دارید مطالب و توانایی‌های گوناگون را یاد بگیرید.
۵. ربط با یک دوست
داشتن یک دوست گمان پیروزی در یادگیری را افزایش می‌دهد. فردی را اشکار کنید که او نیز علاقه‌مند به یادگیری نوشته موردعلاقه شما است. در فرایند یادگیری با هم همراه شوید و در ربط باشید. شما و دوست‌تان می‌توانید انجام تکالیف و کارهای ملزوم برای یادگیری مطالب را به یکدیگر یادآوری کنید و به هم انگیزه بدهید.
راه دیگر همراه‌شدن با فردی است که در چیزی که می‌خواهید یاد بگیرید، کارشناس یا ماهر است. می‌توانید از دانش و توانایی‌های او منفعت‌مند شوید. او نیز فرصتی اشکار می‌کند تا با آموزش به شما دانش خود را تحکیم کند.
۶. تفکر و تأمل در طول مسیر یادگیری
فراموش نکنید که می‌توانید با تأمل و درون‌اندیشی منظم از فرایند یادگیری خود نیز بیاموزید. این شامل تأیید دستاوردها برای افزایش مطمعن به نفس و انگیزه و این چنین رفع‌کردن ضعف‌ها و درس‌گرفتن از اشتباهات است.
می‌توانید برای پیگیری پیشرفت خود دفتر رویدادهای روزانه داشته باشید یا با عکس‌گرفتن، مرحله های گوناگون پیشرفت خود را مستند کنید. از هر روشی که منفعت گیری می‌کنید، مهم این است که برای ترسیم مسیرتان به‌سمت مقصد مرحله های پیشرفت خود را ثبت کنید و وقتی که دلسرد و نومید شدید، روحیه خود را تحکیم کنید.
سخن پایانی
با یادگیری هر توانایی یا دانش تازه در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود پیشرفت می‌کنید. حس کنجکاوی و اشتیاقتان برای یادگیری برای اطرافیان مورد قیمت است و به مدیران خود نیز نشان می‌دهید که می‌خواهید در شرکت پیشرفت کنید. هنگامی یادگیری و کسب دانش و توانایی به عادتی همیشگی تبدیل بشود، هر روز بهتر از روز قبل خواهید می بود و از زندگی خود لذت بیشتری می‌برید.
تکنیک‌هایی برای به‌خاطر سپردن اطلاعات و بازیابی آنها در زمان مناسب