دسته: سلامتی

تا اکنون با فردی آشنا شده‌اید که در نگاه اول بسیار به نظر برسد؟ انگار که از هر نظر عالی است، طوری که اگر به سرنوشت باور داشته باشید، او همان نیمه‌ی گمشده‌تان خواهد می بود. انگار همه چیز را با هم مشترک دارید و او شما را می‌پرستد. اما صبر کنید. ابتدا ویژگی رفتاری افراد دورو را بشناسید.

شما حس می‌کنید یک جای کار می‌لنگد. شما این حس را نادیده می‌گیرید و فکر می‌کنید احتمالا فقط هراس از واقعی شدن این رابطه باشد، چون قبلاً آن‌قدر دچار آدم‌های نادرست شده‌اید که حتی نمی‌خواهید اعتراف کنید چه مقدار به شما علاقه داشته‌اند.

در ادامه، برخی از ویژگی رفتاری افراد دورو را بازدید می‌کنیم:

۱. بمباران عشقی (Love-bombing)

بمبارن عشق همان مرحله‌ای است که زیاد تر از همیشه با یک خودشیفته‌ی دو‌رو خوش خواهید گذراند و حس صمیمت می‌کنید. اما متأسفانه، همه چیز یک توهم است و تاریخ انقضا دارد.

در این مرحله، آن‌ها همه دقت خود را معطوف به شما می‌کنند و تلاش می‌کنند با تشکیل حس اشتراکات خاص، شما را وابسته کنند. به شما خواهند او گفت که چه مقدار خاص و متفاوت هستید، چطور زندگی بدون شما بی‌معنی بوده و چه مقدار از روابط قبلی خود متنفر بوده‌اند.

آن‌ها با شما به مکان‌های عالی می‌روال، سلیقه و شوخ‌طبعی‌تان را ستایش می‌کنند و حتی رازهای شخصی خود را آشکار می‌کنند. با این کار شما هم حس امنیت کرده و رازهایتان را به آن‌ها می‌گویید.

سخت‌ترین قسمت رهایی از یک رابطه‌ی خودشیفته‌وار، باور این حقیقت است که شخصیتی که در مرحله‌ی بمباران عشق دیدید، کاملاً ساختگی بوده است.

۲. مثلث‌سازی (Triangulation)

شما تنها فردی نیستید که قربانی بمباران عشق این فرد شده‌اید. آن‌ها هم‌زمان از این تکنیک روی چندین نفر دیگر هم منفعت گیری می‌کنند.

سپس از مدتی، آن‌ها اغاز به قیاس‌ی شما با دیگران می‌کنند، برای مثالً به‌طور نامحسوس اشاره می‌کنند که فلان فرد در یک عرصه مقداری بهتر از شما است.

اگر این حرکت را زیر سوال ببرید، شما را متهم به حساس بودن بیشتر از حد و دراماتیک بودن خواهند کرد. آن‌ها مرز بین فقط دوست و فردی که در حال اغوا کردنش می باشند را مبهم می‌کنند و کاری می‌کنند که شما حس ناامنی کنید.

۳. نمایش یک چهره‌ی دلنشین در اجتماع

یکی از با اهمیت ترین توانایی‌های افراد دو‌رو، نگه داری یک چهره‌ی بسیار دوست‌داشتنی و دلربا در دورهمی‌های دوستانه و هر جمعی است.

شما هیچ زمان نخواهید توانست دیگران را قانع کنید که آن‌ها چه شخصیت واقعی‌ای دارند. دوستان مشترک امکان پذیر حتی شما را تقصیر کار بدانند و بگویند که بیش‌ازحد به این فرد وابسته شده‌اید.

فراموش نکنید: عکس عمومی آن‌ها فقط یک نقاب است.

۴. تحریف حقیقت (Gaslighting)

افراد دو‌رو زیاد ماهرانه شما را قانع می‌کنند که عکس العمل‌های شما اغراق‌شده است یا حتی اتفاقاتی که از آن‌ها ناخشنود هستید، هیچ زمان رخ نداده است.

اگر آن‌ها را با رفتارهایشان روبه رو کنید، طفره می‌روال، همه چیز را توجیه می‌کنند و حتی شما را تقصیر کار نمود خواهند داد. در نهایت، امکان پذیر خودتان از آن‌ها عذرخواهی کنید.

مطالعات نشان داده که گَس‌لایتینگ یا همان تحریف حقیقت می‌تواند علتکاهش اعتمادبه‌نفس، افزایش شک و تردید نسبت به دیگران و سختی برقراری مجدد روابط سالم بشود.

۵. تحقیر و تخریب شخصیت

این مرحله وقتی است که فرد دو‌رو، حملات لفظی خود را در قالب شوخی اغاز می‌کند.

اگر به او بگویید که از این شوخی‌ها غمگین می‌شوید، شما را متهم به حساس بودن بیشتر از حد خواهد کرد. این رفتارها امکان پذیر شامل:

• قیاس‌ی شما با دیگران،
• گفتن نظرات ناخوشایند درمورد‌ی ظاهر، هوش یا شخصیت شما،
• نهان کردن اطلاعات مهم از شما به بهانه‌ی محافظت کردن از شما باشد.

به یاد داشته باشید: این شوخی‌ها در واقع نوعی سوءاستفاده‌ی احساسی است.

۶. ایزوله کردن شما

آن‌ها دیگران را نزد شما بد نمود خواهند داد تا شما را از دوستانتان دور کنند. اما هنگامی شما از آن‌ها فاصله گرفتید، خواهید دید که فرد دو‌رو زمان بیشتری را با همان افرادی که شما را از آن‌ها دور کرده، می‌گذراند.

این کار علتمی‌بشود حس کنید او تنها فردی است که شما را فهمیدن می‌کند. در حقیقت، شما کم کم تبدیل به یک قربانی منزوی می‌شوید.

۷. عذرخواهی‌های ساختگی

اگر تصمیم بگیرید از آن‌ها جدا شوید، دیر یا سریع بازمی‌گردند. اما این کار را از روی علاقه انجام نمی‌دهند، بلکه فقط برای جلب دقت و از بین بردن نیاز خود است.

آن‌ها امکان پذیر با چشمان اشک‌بار به شما بگویند که فهمید اشتباهاتشان شده‌اند، تحول کرده‌اند و شما همیشه عشق واقعی‌شان بوده‌اید. اما اگر مجدد به آن‌ها زمان دهید، چرخه‌ی سوءاستفاده از نو اغاز خواهد شد.

۸. قربانی‌نمایی (Playing the Victim)

افراد دو‌رو توانایی بالایی در تبدیل کردن خود به قربانی دارند. هر زمان که آن‌ها را افترا‌گو یا فریب‌کار خطاب کنید، بلافاصله نقش یک فرد بی‌گناه و مظلوم را بازی می‌کنند. آن‌ها داستان‌هایی از خیانت‌های قبل، بی‌وفایی‌های دیگران و بی‌عدالتی‌هایی که در حقشان شده است، تعریف می‌کنند تا حس گناه و همدلی شما را برانگیزند.

این تکنیک یک مقصد دارد: جلوگیری از مسئولیت‌پذیری. آن‌ها می‌خواهند شما را قانع کنند که مشکل از شما است، نه از آن‌ها. به این ترتیب، هر بار که تصمیم به ترک این رابطه‌ی ناسالم می‌گیرید، با چنان بازی عاطفی‌ای مواجه می‌شوید که منصرف می‌شوید.

۹. حسادت و رقابت‌طلبی نهان

دو‌رویی همیشه به معنی لبخند زدن در روبه رو شما و بدگویی در پشت سرتان نیست؛ بلکه بعضی اوقات به شکل حسادت نهان و رقابت‌جویی ناسالم خودش را مشخص می کند.

• اگر موفقیتی کسب کنید، به جای خوشحالی، تلاش می‌کنند قیمت آن را کم کنند: «خوب می بود، ولی زیاد سخت نبوده است، منم می‌تونستم این کارو کنم.»
• اگر در جمع مورد دقت قرار بگیرید، تلاش می‌کنند او گفت و گو را به سمت خودشان منحرف کنند.
• امکان پذیر حرکت دوستانه‌ای داشته باشند، اما همیشه در کوششاند که بهتر از شما به نظر برسند.

این چنین افرادی به‌جای حمایتاز شما، پیروزی‌هایتان را تهدیدی برای برتری خودشان می‌دانند. اگر در یک رابطه‌ی عاطفی با این چنین فردی هستید، مواظب باشید؛ چون آن‌ها از تخریب عزت‌نفس شما لذت می‌برند.

۱۰. بازی‌های روانی

افراد دو‌رو در بازی‌های روانی استاد می باشند. آن‌ها از راه حلهای پیچیده‌ای برای کنترل شما منفعت گیری می‌کنند، از جمله:

• بازی سکوت (Silent Treatment): اگر شما را تحت کنترل خود نبینند، به‌طور ناگهانی سرد و بی‌حس خواهد شد تا شما را وادار به عذرخواهی یا تلاش برای جلب رضایتشان کنند.
• قولهای پوچ: قول‌هایی که هیچ‌زمان به آن‌ها عمل نمی‌کنند، اما شما را به امید تحول نگه می‌دارند.
• تشکیل حس ناامنی: کاری می‌کنند که همیشه به درستی قضاوت‌ها و تصمیمات خود شک کنید.

این بازی‌ها به‌مرور زمان شما را از خودتان دور می‌کند، تا جایی که دیگر نمی‌دانید کدام احساسات واقعی‌اند و کدام‌یک نتیجه‌ی دستکاری روانی آن‌ها است.

زنگ خطر: از چرخه‌ی فریب خارج شوید!

افراد دو‌رو استاد فریب، سوءاستفاده‌ی احساسی و تحریف حقیقت می باشند. اگر حس می‌کنید در یک رابطه‌ی این‌چنینی دچار شده‌اید، به ندای درونتان مطمعن کنید. تنها راه نجات، خروج کامل از این چرخه‌ی سمی است!

برای داشته باشید که این افراد تحول نمی‌کنند، بلکه تنها تاکتیک‌های خود را تحول خواهند داد. آن‌ها امکان پذیر تظاهر به پشیمانی کنند، التماس کنند، حتی گریه کنند. اما این بازی جدیدی است تا شما را مجدد به دام بیندازند. شما یک ابزار فراهم اعتبار عاطفی برای آن‌ها هستید، نه یک فرد با قیمت و احترام جدا گانه.

مسیر رهایی شما از این رابطه، «قطع کامل ربط» است برگشت به این روابط، فقط چرخه‌ی جدیدی از تحقیر، سوءاستفاده و تخریب روانی را اغاز می‌کند. شما لیاقت عشق و احترامی واقعی را دارید؛ نه یک چرخه بی‌آخر از افترا و دستکاری احساسی.

شما توانایی این چنین رابطه‌ای را داشته‌اید؟ چه واکنشی داشتید؟

منبع: yourtango

در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و حرکت شما به‌وجود می‌آورد. اگر حس افسردگی دارید، حتما با پشتیبانی یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ربط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.

به پشتیبانی زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید

روانشناسی، رشته جذابی است که تا این مدت بر سر علمی بودن یا نبودن آن، اختلاف نظر وجود دارد. در این مقاله به این می‌پردازیم که روانشناسی چیست؟ این رشته محبوب، چه مسیری را در تاریخ طی کرده است؟ چطور به علم تبدیل شد و چه زیر شاخه‌هایی دارد؟

ابتدا به این سوال جواب دهیم که روانشناسی چیست؟

روانشناسی به زبان ساده چیست؟

انجمن روانشناسی آمریکا، در جواب به سوال روانشناسی چیست روانشناسی را این چنین تعریف می‌کند:

مطالعه علمی ذهن و حرکت. روانشناسی، یک رشته جامع است که زیر شاخه‌های بسیاری دارد. از زیر مجموعه‌های مهم روانشناسی باید به رشد فردی، ورزش، سلامت، بالینی، حرکت اجتماعی و فرایندهای شناختی اشاره کرد.

علم روانشناسی با انجام تحقیق و مشاهده، توضیح می‌دهد که چرا ما به سبک خاص خودمان فکر،‌ حس و عمل می‌کنیم. این مکاشفه پشتیبانی می‌کند تا تجارب شخصی و الگوهای گسترده‌تر اجتماعی را بهتر فهمیدن کنیم.

تمرکز مهم روانشناسی بر کشف مسائل گوناگون ذهن و ذات انسان است. برای مثال، چطور چیزی را یاد می‌گیریم و اطلاعات را برای می‌سپاریم؟ شخصیت آدمی چطور رشد می‌کند؟ چرا احساساتی همانند خوشحالی و هراس را توانایی می‌کنیم؟ روانشناسان از راه حلهای مختلفی همانند آزمون، نظرسنجی و مصاحبه، به منظور گردآوری اطلاعات و نتیجه‌گیری منفعت گیری می‌کنند. این تحقیقات، به شناخت نحوه کارکرد ذهن و ربط با دیگران پشتیبانی می‌کنند.

روانشناسی در زندگی روزمره هم جای دارد. علاوه بر این، درمانگران و مشاوران، از دانش روانشناسی برای پشتیبانی به انسان‌ها در عبور از مشکلات زندگی پشتیبانی می‌کنند. معلمان از روانشناسی برای ترقی یادگیری دانش‌آموزان سود می‌برند. در محیط کار، از دانش روانشناسی برای بهبود روحیه و منفعت‌وری نیروی کار منفعت گیری می‌بشود. این قضیه به ما یادآوری می‌کند که با فهمیدن بهتر خود و اطرافیان‌مان می‌توانیم زندگی شادتر و سالم‌تری داشته باشیم.

علم روانشناسی از کجا نشئت گرفته است؟

برای جواب به سوال روانشناسی چیست باید به ریشه‌ها این علم برگشت. روانشناسی، علم جدیدی است که با پیشرفت‌های مستمر طی ۱۵۰ سال تازه، مدام رو به رشد بوده است. با این حال، منشأ این علم را به یونان باستان نسبت خواهند داد؛ یعنی نزدیک به ۴۰۰ الی ۵۰۰ سال قبل از میلاد.

در آن دوره، نگاهی فلسفی به مسائل روانشناختی وجود داشت. از جمله متفکران مطرحی که به روانشناسی پرداختند، باید به سقراط (۴۷۰ الی ۳۹۹ پیش از میلاد) اشاره کرد که اندیشه‌های او بر افلاطون (۴۲۸ یا ۴۲۷ الی ۳۴۸ یا ۳۴۷ پیش از میلاد) تأثیر گذاشت و ارسطو نیز از اندیشه‌های افلاطون (۳۸۴ الی ۳۲۲ پیش از میلاد) تأثیر پذیرفت.

فیلسوفان به مباحث متنوعی می‌پرداختند که این موضوعات، امروزه ذیل روانشناسی مدرن بازدید خواهد شد: حافظه، اراده در روبه رو جبر، ذات در روبه رو پرورش، جاذبه فردی و مسائلی از این دست.

روانشناسی، حوزه‌ای گسترده و چند بعدی است. با گذر زمان و افزایش فهمیدن آدمی از ذهن و حرکت خود، شاخه‌های تخصصی جدیدی از روانشناسی پا به عرصه وجود می‌گذارند؛ شاخه‌ها یا حوزه‌هایی همانند روانشناسی بالینی، روانشناسی اجتماعی و روانشناسی رشد.

نخستین روزهای علم روانشناسی

در نخستین روزهای پیدایش علم روانشناسی، دو دیدگاه نظری درمورد نحوه کارکرد مغز وجود داشت: ساختارگرایی (Structuralism) و کارکردگرایی (functionalism).

ساختارگرایی، عنوانی می بود که به رویکرد پیشگامانه ویلهلم وونت (۱۸۳۲ – ۱۹۲۰) نسبت دادند. در ساختارگرایی، فرایندهای ذهنی به اجزای اساسی‌تری شکسته خواهد شد. ادوارد تیچنر، روانشناسی آمریکایی و از شاگردان وونت می بود که گفتن ساختارگرایی را نظر کرد. وونت از این رو در شکل‌گیری دیدگاه ساختارگرایی مؤثر می بود که با تجزیه و تحلیل کارکرد ذهن به روشی ساختارمند و تمرکز بر سنجش و کنترل عینی، روانشناسی را از فلسفه جدا کرد.

ساختارگرایی مبتنی بر درون‌نگری خودآموخته است. درون‌نگری خودآموخته روشی تحقیقاتی است که در آن، از افراد در زمان انجام یک ماموریت خاص، می‌پرسیم که چه در ذهن‌شان می‌گذرد. با این حال، درون‌نگری تکنیکی قابل مطمعن محسوب نمی‌بشود چرا که ازمایش ها و گزارش‌های افراد در این روش تحقیقاتی، زیاد متنوع و گسترده است.

با وجود ناکامی تکنیک درون‌نگری، وونت جایگاه مهمی در تاریخ روانشناسی دارد. چرا که او در سال ۱۸۷۹، نخستین آزمایشگاه روانشناسی را تأسیس کرد. بازگشایی این مرکز مطالعاتی، به تعبیری، اغاز روانشناسی تجربی مدرن محسوب می‌بشود.

ظهور رویکرد کارکردگرایی

روانشناسی آمریکایی به نام ویلیام جیمز (۱۸۴۲ – ۱۹۱۰)، رویکرد کارکردگرایی را نقل کرد؛ رویکردی به روانشناسی که با تمرکز بر ساختارگرایی ناموافق است.

استدلال جیمز این می بود که مغز مدام در حال تحول است. بعد سودی ندارد که به‌جستوجو کشف ساختار تجارب آگاهانه باشیم. به نظر او، به‌جای این کار باید بازدید کنیم که چرا و چطور، یک عضو حاضر زنده تصمیم می‌گیرد که کاری خاص را انجام دهد. برای مثال، چرا مغز، برخی عملکردها یا اهداف خاص را جستوجو می‌کند.

جیمز به روانشناسان پیشنهاد کرد که به‌جستوجو فهمیدن علت مهم در پشت رفتارها و فرایندهای ذهنی دخیل در این رفتارها بگردند. پافشاری بر علت‌ها و عواقب رفتارها، روانشناسی معاصر را شکل داده است.

معارفه انواع دیدگاه‌های روانشناسی

در گذر زمان، ساختارگرایی و کارکردگرایی با رویکردهای متعدد فرد دیگر به روانشناسی، جانشین شدند. هر کدام از این رویکردها، مجموعه فرضیات مشترکی درمورد مسائل داشتند. برای مثال، از این که مردم واقعاً چطور حرکت می‌کنند، مطالعه چه موضوعاتی مهم‌تر است و چطور باید این موضوعات را بازدید کرد. در ادامه، انواع دیدگاه‌های روانشناسی را به ترتیب، معارفه می‌کنیم.

۱. دیدگاه رفتاری: این دیدگاه نزدیک به سال‌های ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰ میلادی و با آثار جان برادوس واتسون نقل شد. سپس، در سال‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ و با تلاش بی‌. اف. اسکینر ترویج اشکار کرد. دیدگاه رفتاری بر رفتارهای قابل مشاهده و نقش محیط تمرکز دارد.

۲. دیدگاه روان پویشی (Psychodynamic Perspective): اغاز دهه ۱۹۰۰ میلادی، زیگموند فروید (۱۸۵۶ – ۱۹۳۹) این دیدگاه را گسترش داد. دیدگاه روان‌درمانی پویشی، بر ناخودآگاه و تجارب اولیه انسان تمرکز دارد. اولین نظریه روان‌پویشی، روانکاوی فروید می بود اما رویکرد روان‌پویشی، از مجموعه نظریات مختلفی راه اندازی شده است که از ایده‌های فروید سرچشمه گرفته‌اند. برای مثال، نظریات روانشناسانی همچون یونگ (۱۹۶۴)، ادلر (۱۹۲۷) و اریکسون (۱۹۵۰).

۳. دیدگاه انسان‌گرایانه (Humanistic Perspective): دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی، در عکس العمل به رفتارگرایی و روانکاوی، پا به اراعه وجود گذاشت. کارل راجرز و آبراهام مازلو، از چهره‌های شاخص و فعال این دیدگاه محسوب خواهد شد.

۴. دیدگاه شناختی (Cognitive Perspective): میانه دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی، در عکس العمل به رفتارگرایی ترویج یافت. ژان پیازه و آرون بک، از چهره‌های نقل آن محسوب خواهد شد.

۵. دیدگاه زیست‌شناختی (Biological Perspective): قدمت روانشناسی فیزیولوژیک به دوره بازدید تجربی روانشناسی برمی‌گردد. با این حال، دیدگاه یکپارچه‌تر زیست‌شناختی یا عصب‌شناختی به روانشناسی، بر نقش ژنتیک و ساختارهای مغزی تمرکز دارد. این دیدگاه در اواخر قرن بیستم ترویج یافت.

۶. دیدگاه فرگشتی (Evolutionary Perspective): نظریه تکامل یا فرگشت داروین، در سده ۱۹ میلادی نقل شد اما دیدگاه تکاملی به روانشناسی، میانه دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی مورد دقت قرار گرفت.

۷. دیدگاه اجتماعی – فرهنگی (Sociocultural Perspective): در نیمه دوم قرن ۲۰ به شهرت رسید. این دیدگاه به روانشناسی، بر تأثیر تعامل های اجتماعی، عمل های فرهنگی و نقش محیط بر حرکت آدمی و فرایندهای شناختی تمرکز دارد.

۸. دیدگاه سیستم‌های بوم‌شناختی (Ecological Systems Perspective): اوری برونفنبرنر (Urie Bronfenbrenner) در دهه ۱۹۷۰ میلادی، دیدگاه نظام‌های بوم‌شناختی را نقل کرد. این نظریه، تأثیرات چند وجهی بر رشد انسان را بازدید می‌کند.

اهداف روانشناسی

علم روانشناسی چهار مقصد اساسی دارد: تعریف، توضیح، پیش‌بینی و تحول حرکت و فرایندهای ذهنی آدمی.

تعریف در روانشناسی

اولین مقصد روانشناسی، تعریف حرکت یا شناخت است. «تعریف»، محققان را قادر به گسترش قوانین کلی حرکت انسان‌ها می‌کند. برای مثال، ]شخصی به نام[ ایوان پاولوف با تعریف عکس العمل سگ‌ها به محرک‌های گوناگون، به گسترش قوانین یادگیری پشتیبانی کرد. این قوانین، به نظریه شرطی‌شدن کلاسیک معروف می باشند.

توضیح در روانشناسی

بعد از تعریف قوانین کلی حرکت، محققان تلاش می‌کنند چگونگی و چرایی رفتارها را توضیح دهند. به این منظور، روانشناسان نظریه‌های مختلفی برای توضیح یک حرکت اراعه خواهند داد.

پیش‌بینی در روانشناسی

روانشناسی تلاش می‌کند رفتارهای آینده آدم‌ها را از طریق یافته‌های تحقیقات تجربی، پیش‌بینی کند. اگر یک پیش‌بینی ثابت نشود، امکان پذیر در توضیح آن قضیه بازنگری بشود.

برای مثال، شرطی‌سازی کلاسیک پیش‌بینی می‌کند که اگر عکس العمل به یک محرک با پیامد منفی فرد روبرو بشود، آن فرد به گمان زیادً به فوبیا یا بیزاری از محرک نام‌برده دچار می‌بشود.

تحول حرکت در روانشناسی

بعد از تعریف، توضیح و پیش‌بینی حرکت در روانشناسی، نوبت به تحول یا کنترل حرکت می‌رسد. برای مثال، مداخلاتی که بر پایه شرطی‌سازی کلاسیک انجام خواهد شد (همانند حساسیت‌زدایی سیستماتیک)، برای معالجه افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی از جمله فوبیا به کار گرفته خواهد شد.

انواع روانشناسی

همان گونه که گفتیم، روانشناسی قلمرو زیاد گسترده‌ای دارد. انجمن روانشناسی آمریکا، تا بحال نزدیک به ۵۰ نوع روانشناسی را ثبت کرده است. از روانشناسی عمومی، بالینی، مشاوره، سلامت، تطبیقی، تجربی و ورزشی گرفته تا رشته‌های کمتر شناخته‌شده‌ای همانند روانشناسی نظامی، تروریسم، فازی، اگزیستانسیالیستی و فرا روانشناسی. در ادامه، چند حوزه نقل روانشناسی را به مختصر معارفه می‌کنیم.

روانشناسی بالینی چیست؟

روانشناسی بالینی، یکی از تخصص‌های رشته روانشناسی است که مراقبت‌های مستمر و جامع سلامت روانی و رفتاری اراعه می‌کند. مخاطب این نوع روانشناسی، افراد، زوج‌ها، خانواده‌ها و گروه‌های گوناگون، سازمان‌ها و جوامع می باشند. آموزش، پرورش، نظارت و تمرینات مبتنی بر تحقیقات نیز در روانشناسی بالینی اراعه می‌بشود.

روانشناسی بالینی، حوزه زیاد جامعی دارد. این تخصص روانشناسی، طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامت روان و حرکت را پوشش می‌دهد. تخصص بالینی، دانش و توانایی جامع و یکپارچه‌ای از مجموعه گسترده‌ای رشته‌های درون و خارج از روانشناسی را در خود جای داده است.

متخصص روانشناسی بالینی باید چه توانمندیهایی داشته باشد:

• فهمیدن صدمه‌شناسی روانی و سلامت روان در طول عمر
• توانایی برسی کارکرد شناختی، رفتاری، عاطفی، درون‌فردی و ادغام و ترکیب داده‌های آزمون‌ها از طریق مشاهده، مصاحبه و دیگر منبع های اطلاعاتی
• توانایی انجام انواع مداخلات رفتاری و روانی مبتنی بر شواهد، به منظور بهبود سلامت و کارکرد بیماران
• توانایی اجرا و انتشار کردن تحقیق در حوزه فرایندهای روانشناختی بالینی
• تشکیل و نگه داری روابط و ارتباطات درمانی با طیف گسترده‌ای از افراد
• توانایی شناخت و پاسخگویی به مسائل قانونی، اخلاقی و مقررات در حیطه کار روانشناس بالینی
• فهمیدن توقعات حرفه‌ای به منظور بهبود حرکت، تحکیم خودشناسی، امانت‌داری و مسئولیت‌پذیری در مراجعان
• آگاهی و فهمیدن از این که مرحله های رشد و تغییرهای زندگی چطور در زیست اجتماعی – فرهنگی تنیده شده، چطور هویت به گفتن تابعی از این چنین فرایندهایی رشد می‌کند و تکامل می‌یابد و این توانایی‌های اجتماعی‌شدن و بلوغ چطور بر جهان‌بینی و هویت تاثییر می‌گذارند.

روانشناسی بالینی به چه مشکلاتی می‌پردازد؟

تخصص روانشناسی بالینی به مشکلات سلامت روان و رفتاری می‌پردازد که آدم‌ها در طول زندگی با آن‌ها روبه رو خواهد شد. برخی از این مشکلات عبارت هستند از:

• مشکل در سازگاری با شرایط و عکس العمل‌های استرسی حاصل از صدمه‌های روحی
• مسائل عاطفی و روان‌شناختی همانند بیماری‌های روانی مزمن و مداخله در بحران
• مشکلات و تداخل در کارکرد‌های اجتماعی و درون‌فردی
• مشکلات رفتاری همانند سوء مصرف مواد و وابستگی‌های اعتیادگونه
• مشکل در سلامت فکری، شناختی و عصبی

روانشناسی عمومی چیست؟

روانشناسی عمومی، ذهن را بازدید می‌کند: به‌طور جزئی‌تر روانشناسی عموی، شناخت، برداشت، حرکت و عواطف آدمی است. این علم وقتی به وجود آمد که آدم‌ها اغاز به تأمل درمورد دیگران کردند. روانشناسی تحت گفتن رشته تحصیلی، سده ۱۸۰۰ از پزشکی عمومی جدا شد. امروزه، روانشناسی عمومی، جزو رشته‌های علمی محسوب می‌بشود و با حقایق تجربی ارتباط دارد. بعد طبیعتاً، همه امور در آن باید با علتجور دربیاید. با این حال، روانشناسی علم پر دردسری محسوب می‌بشود. چرا که روانشناسان با مطالعه خودشان ارتباط دارند و مجبورند روی خود محققان تحقیق کنند. در نتیجه، این رشته هم چنان آزمون و اشتباه دارد. نظریه‌های روانشناسانه بسیاری وجود دارند که تا این مدت در حد تئوری باقی مانده‌اند و آزمون‌های بسیاری ناتمام مانده‌اند. با این حال، از وقتی که فردی را برای رفتاری غیر نرمال جراحی لوبوتومی می‌کردند و قسمتی از مغز او را برمی‌داشتند، زمان بسیاری را طی کرده‌ایم.

کار روانشناس عمومی چیست؟

روانشناسان با تخصص عمومی، به‌طور حرفه‌ای با دانش بالینی آموزش دیده‌اند تا بتوانند به افرادی که تحت شرایط وخیم زندگی می باشند، پشتیبانی کنند. این متخصصان خدمات متنوعی، همانند روان‌درمانی و سنجش اراعه خواهند داد. روانشناسان به این منظور، از تکنیک‌های نظری و پژوهشی منفعت گیری می‌کنند تا مشخصه‌های خاص، قیمت‌ها، شرایط و اهداف فردی مراجعان خود را کشف کنند.

روانشناسی عمومی، حوزه کاری وسیعی است که با انواع افراد دارای مشکلات متنوع ارتباط دارد. برخی آدم‌ها مشکلاتی همانند افسردگی، اضطراب فراگیر یا کنترل خشم دارند. برخی دیگر مبتلا به شرایط حادتری می باشند که به سلامت جسمانی یا سبک زندگی کلی آن‌ها صدمه می‌رساند.

برخی آدم‌ها، مشکلات موقتی دارند که کنار آمدن با برخی موقعیت‌های خاص را دشوار می‌کند. از جمله این موقعیت‌ها سوگواری، شغل تازه یا مشکلات مالی است. به طور کلی، روانشناسان عمومی با افرادی ارتباط دارند که تحت شرایط استرس‌زا قرار دارند، مبتلا به بیماری مزمن شده‌اند، دچار اعتیادند یا مشکلات فرد دیگر اشکار کرده‌اند که مانع از توانایی یک زندگی عادی و شاد می‌بشود.

روانشناسان عمومی، در اجرا و تفسیر انواع آزمون و برسی هم توانایی دارند. این‌گونه تست‌ها با مقصد تشخیص مشکلات روحی یا شناسایی الگوهای فکری، رفتاری و حسی طراحی خواهد شد. از این آزمون‌ها می‌توان با مقصد برسی توانایی‌های فکری، نقاط قوت و ضعف شناختی افراد، مشخصه‌های فردی، ترجیحات و توانایی های حرفه‌ای و کارکرد روانشناختی آن‌ها منفعت گیری کرد.

روانشناسان عمومی می‌توانند در حیطه وسیعی کار کنند. آن‌ها با آموزش‌های تخصصی می‌توانند در حوزه‌های متنوع فرد دیگر هم کار کنند که عبارت هستند از:

• روانشناسی جنایی
• روانشناسی سلامت
• روانشناسی بالینی
• روانشناسی تربیتی
• روانشناسی آکادمیک، تحقیقاتی و آموزشی
• روانشناسی شغلی
• روانشناسی مشاوره
• عصب‌روانشناسی
• روانشناسی ورزشی و تمرین

روانشناسی شخصیت چیست؟

روانشناسی شخصیت، روال رشد شخصیت را بازدید می‌کند و یکی از محبوب‌ترین و بزرگترین شاخه‌های روانشناسی محسوب می‌بشود. محققان این حوزه، تاثییر شخصیت بر افکار و رفتارها را نیز بازدید می‌کنند.

شخصیت هر فرد، او را تبدیل به فردی می‌کند که هست. شخصیت، بر روابط آدمی تا نحوه زندگی او تأثیر می‌گذارد. شناخت شخصیت بدین معناست که از نظریه‌های مرتبط با رشد شخصیت، نحوه آزمودن شخصیت و اختلالات شخصیتی زیاد تر بدانید.

اهمیت روانشناسی شخصیت

روانشناسان شخصیت، تفاوت شخصیت‌‌ها و شباهت آن‌ها با یکدیگر را بازدید می‌کنند. این متخصصان، کارهایی همانند برسی، تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی نیز انجام خواهند داد. شناخت شخصیت، به روانشناس امکان پیش‌بینی عکس العمل افراد به موقعیت‌های خاص و ترجیحات و قیمت‌های آن‌ها را می‌دهد. برای فهمیدن بهتر روانشناسی شخصیت، می‌توانید با تأثیرگذارترین نظریه‌های شخصیت آشنا شوید.

مبانی روانشناسی شخصیت

چه چیزی شما را به آدمی تبدیل می‌کند که هستید؟ عوامل مختلفی بر شکل‌گیری شخصیت تاثییر می‌گذارند؛ برای مثال، ژنتیک، شیوه تربیتی و تجارب زندگی. برخی نظر دارند که الگوهای مشخصی از افکار، احساسات و رفتارها، سازنده شخصیت آدمی می باشند. به هر صورت، تعریف واحدی از شخصیت وجود ندارد که همه بر سر آن متفق‌القول باشند اما شخصیت، زیاد تر، از درون نشأت می‌گیرد و تقریباً در طول عمر ثابت می‌ماند.

شخصیت آدمی، از همه افکار، الگوهای رفتاری و نگرش‌های اجتماعی او راه اندازی شده که بر نگرش ما درمورد خود، دیگران و جهان حوالی‌مان تاثییر می‌گذارد.

روانشناسی تاریک چیست؟

به مطالعه حرکت و احساسات برای کنترل دیگران، روانشناسی تاریک می‌گوییم. برای منفعت گیری از روانشناسی تاریک، از تکنیک‌هایی همانند حس گناه، القای احساسات دروغین (gaslighting) و روانشناسی معکوس منفعت گیری می‌بشود.

آیا تابه‌حال با افرادی برخورد داشته‌اید که به نظر می‌رسد بدون هیچ تلاشی، در موقعیت‌های گوناگون اجتماعی و فهمیدن احساسات دیگران موفق می باشند؟ این دسته افراد دارای هوش عاطفی (EI) بالا می باشند و از توانایی‌های خود برای همدردی با دیگران، سازگاری با موقعیت‌های اجتماعی گوناگون و حل مسالمت‌آمیز اختلاف‌ها منفعت گیری می‌کنند. با این حال، می‌توان از این توانایی‌ها در جهت اهداف پلید هم منفعت گیری کرد. روانشناسی تاریک، مسائل و مشکلات افراد مبتلا به ماکیاولیسم، روان‌پریش (یا سایکوپاتی) و خودشیفته را بازدید می‌کند. این چنین افرادی، با فهمیدن احساسات و مناسبات اجتماعی، دیگران را فریب خواهند داد.

روانشناسی تاریک، اصول روانشناسی را که برای فریب، تاثیرگذاری یا کنترل دیگران به راه حلهای منفی منفعت گیری خواهد شد، بازدید می‌کند. با این حال، مهم است بدانید که روانشناسی تاریک، حیطه علمی محسوب نمی‌بشود؛ بلکه اصطلاحی است که این چنین رفتارهای منفی و غیر اخلاقی را توصیف می‌کند.

آیا روانشناسی واقعاً یک علم است؟

اکنون که فهمیدیم روانشناسی چیست به این قضیه برسیم که آیا روانشناسی علم است؟ توماس کوهن (۱۹۶۲)، فیلسوف و ایده‌پرداز آمریکایی، استدلال می‌کند که یک عرصه تحصیلی خاص به شرطی می‌تواند علم در نظر گرفته بشود که زیاد تر پیروان آن، دیدگاه یا پارادایم (الگوواره) مشترکی داشته باشند.

به نظر کوهن، روانشناسی تا این مدت در مرحله ماقبل پارادایم قرار دارد و تا این مدت به یک پارادایم واحد نرسیده است. بدین معنی که تا بحال در قالب مکاتب فکری متعدد نقل شده و توافق همگانی بر سر یک سری الگوها و دیدگاه‌های این حیطه وجود ندارد. با این حال، افراد بسیاری باور دارند که روانشناسی تا بحال، انقلاب‌های علمی بسیاری را از سر گذرانده است. برای مثال، ساختارگرایی وونت با رفتارگرایی واتسون جانشین شد که آن هم جای خود را به رویکرد «پردازش اطلاعات» داد.

سوال اساسی این است که اگر روانشناسان در انتخاب نوشته و نحوه مطالعه این موضوعات تفاوت نظر داشته باشند، آیا روانشناسی دیگر علم محسوب نمی‌بشود؟

سوال‌های متداول

زیرشاخه‌های مهم روانشناسی چه رشته‌هایی می باشند؟

با اهمیت ترین رشته‌های روانشناسی، بالینی، رشد، اجتماعی، شناختی، عصب‌شناختی و تربیتی می باشند. این رشته‌ها، موضوعاتی همانند سلامت ذهن، رشد، تعامل های اجتماعی، شناخت، کارکرد مغز و یادگیری را بازدید می‌کنند.

تفاوت بین روانشناس و روان پزشک چیست؟

روانشناس و روان‌پزشک، هر دو در حیطه سلامت روان فعالیت می‌کنند اما آموزش و رویکرد آن‌ها متفاوت است.

روانشناسان، عموماً دارای مدرک دکترای روانشناسی می باشند و فعالیت‌هایی همانند کار درمان، پژوهش و آزمون‌های روانشناختی انجام خواهند داد.

روان‌پزشکان، پزشکانی می باشند که در حوزه سلامت روان، تخصص دارند و برای درمان بیماری‌های سلامت روان، دارو تجویز می‌کنند. عموماً روان‌پزشکان با مسائل پیچیده‌تری روبه رو می باشند که نیاز به کنترل دارویی دارند.

محققان حیطه روانشناسی، چطور داده‌ها را گردآوری و تجزیه و تحلیل می‌کنند؟

محققان حوزه روانشناسی با راه حلهای خاصی همانند نظرسنجی، مشاهده، آزمایش و مطالعه موردی، داده جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌کنند. آن‌ها از تجزیه و تحلیل‌های آماری برای شناسایی الگوها و ربط بین داده‌ها و نتیجه‌گیری منفعت گیری می‌کنند. برخی پژوهشگران، از تکنیک‌های تصویربرداری مغزی هم برای مطالعه مبنای عصبی رفتارها منفعت می‌برند.

ملاحظات اخلاقی زمان تحقیق روی شرکت‌کنندگان انسان یا حیوان، در نظر گرفته می‌بشود. نتایج تحقیقات، عموماً در ژورنال‌های دانشگاهی انتشار می‌بشود تا دانش در آن حوزه خاص را افزایش دهد.

روانشناسی چه نقشی در زندگی روزمره آدم‌ها دارد؟

روانشناسی با بهبود توانایی‌های ارتباطی، تحکیم روابط و توانایی مدیریت استرس، به زندگی‌ها پشتیبانی می‌کند. آموزه‌های این حیطه، در اتخاذ تصمیمات بهتر در مدرسه و دانشگاه، مراقبت‌های بهداشتی، کار کردن و بهبود سلامت روان و تندرستی موثر می باشند. با شناخت زیاد تر از علم روانشناسی، فهمیدن بهتری از یکدیگر و از جهان حوالی خود به دست می‌آوریم و می‌توانیم این دانش را در مسیر بهبود زندگی خود و دیگران به کار گیریم.

روانشناسی معکوس چیست؟

روانشناسی معکوس، تکنیکی برای متقاعدسازی دیگران است که فرد در آن تلاش می‌کند با نظر حرکت یا نگرشی متضاد با چیزی که در نظر دارد، فرد روبه رو را به انجام کاری تهییج کند.

این اتفاق طبق معمولً هنگامی رخ می‌دهد که انتظار مقاومت یا مخالفت از فرد روبه رو داریم. به گفتن ساده‌تر، روانشناسی معکوس روشی برای ناچار کردن دیگران به انجام کاری است که خودتان در نظر دارید و برای این مقصد، به آن‌ها می‌گویید کاری متضاد همان کار انجام بدهند.

چند نوع روانشناسی داریم؟

انجمن روانشناسی آمریکا تا بحال نزدیک به ۵۰ رشته روانشناسی را ثبت کرده است.

آیا روانشناسی عمومی، تخصص محسوب می‌بشود؟

بله؛ روانشناسان عمومی با دانش بالینی آموزش دیده‌اند تا بتوانند به افرادی با شرایط گوناگون پشتیبانی کنند. آن‌ها خدمات متنوعی، همانند روان‌درمانی و انجام سنجش و برسی اراعه خواهند داد. روانشناسان عمومی، زیاد تر با بازدید ذهن ارتباط دارند در حالی که روانشناسان بالینی زیاد تر در حیطه درمان فعالیت می‌کنند.

آیا روانشناسی تاریک، علمی است؟

خیر؛ روانشناسی تاریک، اصطلاحی است که برای مطالعه حرکت برخی آدم‌ها برای کنترل احساسات دیگران منفعت گیری می‌بشود. افراد مبتلا به اختلال‌های روانی همانند روان‌پریشی، خودشیفتگی و ماکیاولیسم، با شناخت احساسات و فهمیدن عالی از موقعیت‌های اجتماعی، مرتکب دستکاری ذهنی خواهد شد.

منبع های: simplypsychology , APA , mastersinpsychologyguide , verywellmind , psychcentral

در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و حرکت شما به‌وجود می‌آورد. اگر حس افسردگی دارید، حتما با پشتیبانی یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ربط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.

به پشتیبانی زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید

برای تعداد بسیاری از کودکان، صبر کردن و چشم به راه ماندن کار آسانی نیست. یک جشن تولد یا مناسبت خاص کافی است تا از چند هفته قبل شوق‌زده شوند و لحظه‌شماری کنند. اگرچه این ذوق و شور کودکانه برای ما بزرگ‌ترها دوست‌داشتنی است، اما بعضی اوقات «بی‌صبری» آن‌ها می‌تواند کار را برای والدین دشوار کند؛ از نق‌زدن سرِ آماده شدن شام گرفته تا جیغ و گریه در صف بستنی. سوال تعداد بسیاری از ما این است که چرا کودکان صبور نیستند؟

در این مقاله تصمیم داریم ببینیم چرا کودکان صبور نیستند؟ چه عواملی در این نوشته اثرگذار است؟ در نهایت، چطور می‌توانیم توانایی صبر را به فرزندانمان آموزش دهیم.

چرا صبر کردن برای کودکان دشوار است؟

۱. تکامل و رشد ذهنی

کودکان در سنین پایین تا این مدت به طور کامل کنترل تکانه‌ها (Impulse Control) را نیاموخته‌اند و در حال گسترش‌ی توانمندیهای شناختی خود می باشند. مغز در دوران کودکی کم کم توانایی‌هایی همانند خودکنترلی را یاد می‌گیرد. به این علت بی‌قراری و عجله‌ی آن‌ها تا حدی طبیعی است.

۲. ویژگی‌های شخصیتی و خلق‌وخوی فردی

برخی کودکان ذاتاً صبورترند و برخی سریعتر از دیگران بهانه می‌گیرند. خلق‌وخوی ذاتی هم نقش مهمی در چگونگی عکس العمل آن‌ها به شرایط انتظار دارد.

۳. توانایی‌ها و عادت‌های روزمره

اگر کودکی عادت کرده باشد که همیشه به‌شدت به خواسته‌هایش برسد (برای مثالً بلافاصله بعد از هر نق‌زدنی، برایش خوراکی بخریم)، یاد می‌گیرد که انتظار نکشد و هر چه می‌خواهد را همان لحظه بخواهد.

آزمایش معروف مارشملو: راز بی‌‌تابی کودکان

یکی از مشهورترین مطالعات در این عرصه، «آزمایش مارشملو» است (Mischel & Ebbesen, 1970). در این آزمایش، به کودکان پیش‌دبستانی حرف های می‌شد که می‌توانند یک مارشملو را همین اکنون بخورند یا اگر صبر کنند تا پژوهشگر برگردد، دو مارشملو نصیبشان خواهد شد.

نتیجه این می بود که زیاد تر کودکان سریعاً زنگ را می‌زدند تا پژوهشگر برگردد و همان یک مارشملو را بخورند. این حرکت به روشنی نشان می‌داد کودکان ترجیح خواهند داد «جایزه‌ی سریع» را دریافت کنند.

این همان وضعیتی است که امکان پذیر هریک از ما در خانه توانایی کنیم. به آن لحظه فکر کنید که کودکمان برای دریافت بیسکوییت، تماشای کارتون یا رفتن به پارک نمی‌تواند لحظه‌ای صبر کند و روی خواسته خود پافشاری می‌کند.

تفاوت‌های فرهنگی در صبر کردن

۱. مطالعه‌ی کودکان آلمانی در قیاس با کودکان قوم نسو

پژوهشی دلنشین (Lamm et al., 2018) روی کودکان آلمانی و کودکان قوم «نسو» در شمال غربی کامرون انجام شد. نتایج نشان داد همان گونه که کودکان آمریکایی در آزمایش مهم مارشملو بی‌قراری می‌کردند، کودکان آلمانی هم در صبر کردن مشکل داشتند و مدام به جستوجو راهی برای پرت کردن حواس خود بودند.

در روبه رو، بالای ۷۰ درصد کودکان قوم نسو بدون دردسر تا آخر آزمایش چشم به راه ماندند. برخی حتی همان‌جا به خواب رفتند! علت این تفاوت؟ تفاوت در فرهنگ نسو، کنترل احساسات و احترام به قوانین جمعی است. به کودکان نسویی صبر از کودکی آموزش داده می‌بشود و قسمت مهمی از هویت فرهنگی آن‌ها است. در نتیجه، توانایی «صبر کردن» برایشان چیز شگفت و غریبی نیست.

۲. مطالعه‌ی کودکان ژاپنی در قیاس با کودکان آمریکایی

در پژوهشی دیگر (Yanaoka et al., 2022)، کودکان آمریکایی و ژاپنی در دو سناریوی شبیه مورد برسی قرار گرفتند:

• نسخه‌ی مارشملو: همانند آزمایش کلاسیک، انتظار برای خوردن مارشملو زیاد تر.
• نسخه‌ی کادو: انتظار برای باز کردن یک هدیه کادوپیچ‌شده.

نتیجه حیرت‌انگیز می بود؛ در آزمایش مارشملو، کودکان آمریکایی زیاد سریع نومید می‌شدند، اما کودکان ژاپنی آرام و بی تفاوت بودند و راحت صبر می‌کردند. در روبه رو، در آزمایش هدیه، این‌بار کودکان ژاپنی بی‌قراری می‌کردند، اما کودکان آمریکایی زیاد راحت صبر می‌کردند تا زمان باز کردن هدیه برسد.

توضیح این تفاوت در فرهنگ هر سرزمین نهفته است. در ژاپن، کودکان عادت دارند زمان غذاخوردن صبر کنند تا همه با هم غذا را اغاز کنند. در عرصه‌ی هدیه گرفتن اما ماجرا متفاوت است. فرهنگ ژاپن به این شکل است که هدایا در طول سال و به‌صورت پراکنده و کم به کودکان داده می‌بشود. در روبه رو، اکثر کودکان آمریکایی عادت دارند هدایا را یکجا در روز تولد یا کریسمس دریافت کنند و از قبل می‌دانند باید تا روز موعود صبر کنند.

چطور به کودکان پشتیبانی کنیم صبر کردن را یاد بگیرند؟

خبر خوب این است که صبر کردن هم همانند هر توانایی فرد دیگر قابل یادگیری است. بخشی از این توانایی در گروی خلق‌وخوی کودک است، اما قسمت مهم آن به نحوه‌ی پرورش و تشکیل عادت‌های درست بستگی دارد. برای پشتیبانی به کودکان در یادگیری صبر می‌توانید از راه حلهای زیر منفعت ببرید:

قوانین و چارچوب‌های ثابت تعیین کنید

اگر انتظار دارید کودک تا آماده شدن شام صبر کند، هر روز این قانون را اعمال کنید. ارامش در اجرا علتمی‌بشود کودک بفهمد «انتظار کشیدن» بخشی از روال عادی زندگی است و نه یک خواسته‌ی ناگهانی و موقتی.

زمان انتظار را برایشان سرگرم‌کننده کنید.

بعضی اوقات کودکان برای «بلاتکلیفی» بی‌قراری می‌کنند. می‌توانید از بازی‌های ساده همانند شعر خواندن، شمارش اعداد، قصه‌گویی یا حتی یک سخن بگویید مختصر درمورد‌ی روزی که سپری کرده‌اند منفعت گیری کنید.

خودتان الگوی صبر باشید.

اگر پدر یا مادر زمان ترافیک یا در صف خرید مرتب غر بزنند و بی‌تابی کنند، کودک هم یاد می‌گیرد همین حرکت را تکرار کند. تلاش کنید در وجود فرزندتان صبور باشید و حتی با صدای بلند بگویید: «می‌بینم که صف طویل است، اما صبر می‌کنم تا نوبتم بشود.»

به کودکان حق انتخاب بدهید.

به جای این که آن‌ها را ناچار به انتظار کنید، بعضی اوقات فرصتی بدهید تا با پیامد رفتارشان مواجه شوند. برای مثالً بگویید: «می‌توانی همین اکنون یک شیرینی بخوری یا اگر صبر کنی سپس از شام، دو تا خواهی داشت.» به این ترتیب، اهمیت پیامدها را یاد می‌گیرند.

تمرین‌های موثر طراحی کنید.

می‌توانید در فعالیت‌های روزمره تمرین صبر را بگنجانید؛ برای مثالً در بازی‌های گروهی، هر بازیکن باید تا خواندن یک شعر مختصر صبر کند تا نوبتش برسد. یا اگر کودکتان درخواستی دارد، بگویید: «تا وقتی که موسیقی در حال پخش است صبر کن، هنگامی همه شد انجامش می‌دهیم.»

سپاس از صبر فرزندتان را فراموش نکنید.

هنگامی کودک حتی زمان کوتاهی را با اسایش صبر می‌کند، او را تشویق کنید و بگویید: «آفرین! دیدی صبر کردی، آخرش هم کاری که می‌خواستی انجام شد؟» این بازخورد مثبت علتمی‌بشود این حرکت تحکیم بشود.

صبر یک عادت است

همه مطالعاتی که درمورد‌ی صبر کودکان صورت گرفته مشخص می کند این توانایی به عرصه‌ی فرهنگی و عادت‌های روزمره بستگی دارد. اگر کودک در محیطی بزرگ بشود که مدام انتظار برایش تعریف شده باشد، زیاد سریع تر این توانایی را یاد می‌گیرد. در روبه رو، اگر همیشه با کوچک‌ترین بی‌تابی به درخواستش جواب داده بشود، به گمان زیادً سخت‌تر یاد می‌گیرد که باید صبر کند.

به این علت اگر می‌بینید فرزندتان در صبر کردن ضعیف عمل می‌کند، او را سرزنش نکنید. تحول حرکت و شکل‌گیری عادت‌های تازه زمان‌بر است. احتمالا ملزوم باشد چندین بار نق‌زدن و گریه‌ کردن او را تحمل کنید، اما اگر پافشاری کنید و از راهکارهای حرف های‌شده منفعت ببرید، به‌مرور زمان نتیجه‌ی آن را در صبر و اسایش فرزندتان خواهید دید.

نظر شما چیست؟

اگر توانایی‌ای در عرصه‌ی آموزش صبر به کودکان خود دارید، در قسمت دیدگاه‌ها با ما در بین بگذارید. چشم به راه نظرات و پیشنهادات سازنده‌ی شما هستیم.

برگرفته شده از: psychologytoday

برخی از منبع های پژوهشی

• Mischel, W., & Ebbesen, E. B. (1970). Attention in delay of gratification. Journal of Personality and Social Psychology, ۱۶(۲), ۳۲۹–۳۳۷.
• Lamm, B., Schmidt, P., & Trommsdorff, G. (2018). Waiting for the second treat: Developing culture-specific modes of self-regulation. Child Development Perspectives, ۱۲(۱), ۳۹–۴۴.
• Yanaoka, K., et al. (2022). Cultural differences in delay of gratification in young children: A comparative study between the US and Japan. Frontiers in Psychology, ۱۳, ۸۴۰۸۵۳.

با اهمیت ترین و سخت‌ترین ماموریت پدران و مادران پرورش فرزند است

پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا

برف‌بازی در روزهای برفی، تفریحی است که تقریباً به ذهن هر فردی می‌رسد. اما آیا تا به حال در موقعیتی قرار گرفته‌اید که ناچار شوید انتخاب کنید که روز برفی را در خانه بگذرانید؟ به تفریحات روز برفی فکر کرده‌اید؟ می‌توانید روبه‌روی پنجره بنشینید و در حالی که یک فنجان هات‌چاکلت را بین دو تا دست‌هایتان پناه داده‌اید، زمستانی را که برایتان قشنگ است از پشت شیشه تماشا کنید.

امکان پذیر تفریحات فرد دیگر را انتخاب کنید که برف در آن نقش مستقیم ندارد. برای مثالً امکان پذیر کتاب بخوانید یا فیلم تماشا کنید. اما تفریحات روز برفی به همین‌جا ختم نمی‌بشود. امکان پذیر با خودتان فکر کنید، اکنون که نمی‌توانید برف‌بازی کنید، بد نیست برف را به خانه بیاورید! اما چطور؟ احتمالا به این فکر بیفتید که برف بخورید. اما آیا مشکلی پیش نمی‌آید؟ در ادامه، می‌خواهیم از این ماجرا سر در بیاوریم.

برف از چه چیزی به وجود آمده است؟

احتمالا فکر کنید این که فردی بپرسد برف از چه چیزی ساخته شده است، سؤالی شگفت یا حتی احتمالا خنده‌دار است. احتمالا پیش خودتان بگویید، این که پرسیدن ندارد! برف همان آب است. اما همه ماجرا همین نیست! درست است که برف عمدتاً از آب راه اندازی شده است اما بسته به این که برف را از کجا جمع‌ کرده‌اید، امکان پذیر حاوی مواد فرد دیگر هم باشد.

برف امکان پذیر حاوی سولفات‌ها، نیترات‌ها، آفت‌کش‌ها، کربن و حتی آلاینده‌ها و مواد شیمیایی مضری همانند فرمالدئید یا جیوه باشد. در حالی که برف در ابتدا عمدتاً از آب راه اندازی شده است، زمان سقوط از آسمان می‌تواند آلاینده‌های حاضر در جو را جمع کند. سپس، وقتی که به زمین می‌رسد، می‌تواند با مواد شیمیایی دیگر حاضر در زمین ترکیب بشود. برخی از رایج‌ترین ترکیباتی که امکان پذیر داخل برف شوند، عبارت هستند از:

• کربن سیاه (دوده): که از نیروگاه‌های سوخت زغال سنگ و بخاری‌های چوب‌سوز آزاد می‌بشود.
• آفت‌کش‌ها و کودها: که بر روی چمن‌ها و مزارع پاشیده خواهد شد (این نوشته به خصوص در مزارع معمولی که سبزیجات زمستانی در آن رشد می‌کنند، صدق می‌کند).
• آلاینده‌ها: همانند سولفات‌ها، جیوه و دی‌دی‌تی.
• گازهای خروجی بنزین: همانند تولوئن، زایلن‌ها و بنزن (که به گفتن مواد سرطان‌زا شناخته شده‌اند).
• کلرید منیزیم: که در برف شخم‌شده وجود دارد.

از آن‌جایی که خوردن برف می‌تواند با خطرات آلودگی به ترکیبات ذکر شده همراه باشد، بهتر است که از برف تازه و دست‌نخورده در محیط‌های پاک و دور از مناطق شهری منفعت گیری کنید. اما یادتان باشد که همیشه هیدراته ماندن با آب معمولی، قابل مطمعن‌تر از این است که بخواهید برف را به‌خاطر آب حاضر در آن نوش‌جان کنید.

آیا برف خوردنی است؟

در زیاد تر موارد، بله، خوردن برف تازه‌ای که به‌تازگی باریده است ایمن است، اما برخی نکات وجود دارد که بهتر است حواستان را جمع کنید. بهترین راه برای اجتناب از خوردن برف آلوده این است که برف تازه‌ای را بردارید که سپس از چند ساعت بارش برف جمع می‌بشود.

برف اول یا به‌قول شاملو برف نو، به گمان زیاد آلاینده‌های حاضر در هوا را جمع می‌کند، اما برفی که چند ساعت سپس می‌بارد تمیزتر خواهد می بود چون قسمت بسیاری از آلاینده‌های حاضر در جو قبلاً گرفته شده‌اند. یقین شوید که برفی که می‌خورید، حاصل از برف‌روبی نیست یا فردی روی آن راه نرفته است.

پیش از این که برف بخورید، دقت کنید:

• اگر برف در حیاط پشتی شما باریده است، بهتر است برف روی بالای توده یا وسط را بخورید، اما برفی را که با زمین در تماس بوده است، همان‌جا رها کنید. برفی که مستقیماً روی زمین قرار دارد به گمان زیاد از چمن یا خاک حیاط شما آفت‌کش می‌گیرد، اگرچه غلظت آفت‌کش‌ها در برف تا این مدت کم خواهد می بود.
• برفی که در مناطق خلوت می‌بارد، همانند پارک‌های باز یا محله‌های آرام، به گمان زیاد تمیزتر از برفی است که در مناطق شهری پرجمعیت می‌بارد، به‌علت تعداد آلاینده‌ها و دودهای خروجی از ماشین‌ها در هوا.
• ناگفته هم پیداست که برفی که با هم‌دستی دودکش‌ها، آتشفشان‌های فعال یا حوادث تابش رادیواکتیو انباشته شده باشد، ناامن است و خوردن ندارد. برفی که در مکان‌های روستایی با کشاورزی زیاد می‌بارد امکان پذیر دارای مقادیر بسیاری مواد شیمیایی کشاورزی باشد.

بهترین زمان و مکان جمع‌آوری برف کی و کجاست؟

بهترین زمان برای جمع‌آوری برف، چند ساعت سپس از اغاز بارش است. برف اولیه به گمان زیاد آلاینده‌های حاضر در هوا را جمع می‌کند، اما برفی که چند ساعت سپس می‌بارد، تمیزتر خواهد می بود. بعد از نزدیک به یک تا دو ساعت از اغاز بارش، برف تازه‌ای که بدون آلودگی است بر زمین خواهد نشست. این چنین، جمع‌آوری برف سپس از بارش‌های طویل زمان و وقتی که هوا کاملاً سرد و بدون باد است، ایده‌آل است. این زمان علتکاهش گمان جذب آلاینده‌ها می‌بشود.

مکان‌هایی که برای جمع‌آوری برف مناسب می باشند، باید از منبع های آلودگی دور باشند. مناطق روستایی، پارک‌های بزرگ و کوه‌ها مکان‌های مناسبی می باشند چون برف در این مناطق کمتر با آلاینده‌های شهری و صنعتی روبه رو می‌بشود. این چنین، از جمع‌آوری برف در نزدیکی دودکش‌ها، کارخانه‌ها، و مناطقی که ترافیک سنگین دارند خودداری کنید، چون برف در این مناطق امکان پذیر حاوی مواد آلاینده همانند دوده و گازهای خروجی باشد.

منفعت گیری از برف تازه و دست‌نخورده نیز زیاد مهم است. برفی که با انسان یا حیوانات تماس نداشته باشد و روی سطحی ناپاک نیفتاده و با خاک یا دیگر آلودگی‌ها مخلوط نشده باشد، بهترین گزینه برای جمع‌آوری است. مناطقی که در ارتفاعات بالاتر قرار دارند، همانند دامنه‌های کوهستانی، نیز مکان‌های خوبی برای جمع‌آوری برف تمیز و پاک می باشند.

در نهایت، مناطق حفاظت‌شده و پارک‌های ملی که کم‌جمعیت می باشند، بهترین مکان‌ها برای جمع‌آوری برف تمیز و ایمن محسوب خواهد شد. با مراعات این نکات، می‌توانید برف تمیز و امنی جمع‌آوری کنید که از آلاینده‌ها و مواد شیمیایی زیان اور خالی باشد. دقت به این عوامل می‌تواند به شما پشتیبانی کند تا از طبیعت زمستانی لذت ببرید و از برف تمیز منفعت گیری کنید.

مزایا و معایب برف خوردن چیست؟

حتی وقتی که برف از هوا یا زمین ترکیبات و مواد معدنی جمع می‌کند، به‌طور کلی تا این مدت زیاد تمیز است. مطالعات مشخص می کند که برف تازه حتی از زیاد تر آب‌های آشامیدنی نیز خالص‌تر است. اگر قرار است برف بخورید، یکی از پیشنهاد‌های رایج این است که مقدار محدودی مصرف کنید، برای مثالً یک یا دو مشت در روز. این روش کم‌خطر است چون مقدار مواد شیمیایی در برف در زیاد تر مکان‌ها زیاد نیست.

مزایای خوردن برف چیست؟

• افزایش مصرف آب: خوردن برف به افزایش مصرف آب پشتیبانی می‌کند که علتمبارزه با کم‌آبی می‌بشود. برف عمدتاً از آب راه اندازی شده است و نوشیدن آب برای تعداد بسیاری از عملکردهای بدنی، از جمله هضم، سم‌زدایی و غیره مهم است.
• پایداری زیست‌محیطی: برف مستقیماً از آسمان می‌آید! برف منبع های را مصرف نمی‌کند یا در بطری‌های پلاستیکی نمی‌آید، به این علت برای سیاره سودمند است.

اگر می‌خواهید مقدار بسیاری برف مصرف کنید، برای مثالً زمان کمپینگ، می‌توانید برف را ذوب کنید تا آب آشامیدنی تهیه کنید و سپس برای مطمعن از خلوص زیاد تر، آن را از هر فیلتری که در دسترس دارید عبور دهید یا از آن برای تهیه آب مقطر منفعت گیری کنید.

چرا نباید برف بخورید؟

اگرچه خوردن برف می‌تواند توانایی‌ای متفاوت و دلنشین رقم بزند اما بد نیست از با اهمیت ترین معایب آن نیز آگاه باشیم:

• برف می‌تواند مواد حاضر در هوا و زمین، همانند باکتری‌ها، خاک، آلاینده‌ها و مواد شیمیایی مشکل‌ساز را جذب کند.
• در حالی که هیچ بیماری مرتبط با برف به‌گفتن خطرات عمده برای عموم مردم شناخته نشده است، اما گمان دارد خوردن برف آلوده علتمشکلات گوارشی یا عکس العمل‌های دیگر بشود.

آیا خوردن برف، بدن را دهیدراته می‌کند؟

امکان پذیر فکر کنید جواب منفی است. چون برف از بلورهای آب منجمد راه اندازی شده است، باید هیدراته‌کننده باشد، درست است؟ بله، اما نه زیاد سریع.

بنا به نظر متخصصان:

شما انرژی صرف می‌کنید تا آن برف را به شکلی قابل نوشیدن ذوب کنید. شما از انرژی بدنتان منفعت گیری می‌کنید تا با گرمای بدن خود برف را ذوب کنید. هر هیدراتاسیونی که از خوردن یا نوشیدن برف به دست می‌آورید، به اندازه‌ی انرژی‌ای که برای ذوب آن مصرف می‌کنید، نیست. به این علت، در طول زمان، اگر مقدار بسیاری برف مصرف کنید، به‌طور نظری، می‌تواند شما را دهیدراته کند.

مسئله‌ی دیگر که باید در نظر بگیرید این است که آیا خوردن برف می‌تواند شما را دچار هیپوترمی کند؟ اگر در حیاط پشتی بازی می‌کنید و چند پرک برف را می‌چشید، مشکلی نخواهد می بود. اما هیپوترمی می‌تواند رخ دهد اگر برای هیدراتاسیون به برف وابسته باشید.

به فردی فکر کنید که در حالت بقا در طبیعت است یا گزینه‌ی فرد دیگر ندارد، در این حالت، شما از قبل در سرما هستید. با این حال، مصرف مقدار بسیاری برف می‌تواند دمای بدن شما را به‌طور کلی افت دهد.

آیا با برف خوردن بیمار می‌شوید؟

گمان آن کم است، اما اگر برف آلوده مصرف کنید، تا این مدت امکان پذیر. به‌طور کلی مقدار مقداری از برف به‌گفتن ایمن و غیر سمی در نظر گرفته می‌بشود، اما خوردن مقدار بسیاری امکان پذیر علتمعده‌درد یا عوارضی همانند استفراغ، اسهال یا عفونت بشود، اگر برف حاوی آلاینده‌ها باشد.

با این حال، پزشکان و محققان اعتقاد دارند که خوردن برف برای اکثر مردم ایمن است، به شرطی که برف تمیز و سفید باشد که از مکانی غیرآلوده و در یک دشت غیر بادی جمع‌آوری شده باشد، اما همیشه یک خطر کوچک برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا کودکان خردسال وجود دارد.

لذت طعم برف را بچشیم؟

آیا خوردن برف ایمن است؟ بله و خیر، بستگی به نوع برف و مکان شما دارد.طبق معمولً در مقادیر کم تا متوسط ایمن است، به اختصاصی اگر برفی باشد که در جایی با آلودگی هوایی یا زمینی کم باریده باشد. مشکل این است که با بارش برف، می‌تواند چیزهایی همانند آفت‌کش‌ها، سولفات، نیترات، فرمالدئید و جیوه را جمع کند.

برای خوردن برف، سپس از گذشت یک یا دو ساعت از بارش برف آن را جمع کنید تا از خوردن برف آلوده جلوگیری کنید.

یقین شوید که فقط برف تمیز و سفید که به‌تازگی باریده است، بخورید، نه برف قهوه‌ای، خاکستری یا زرد. هیچ زمان برف برف‌روبی شده را نخورید و مواظب برفی باشید که در مزارعی که آفت‌کش‌ها پاشیده شده است، مناطق شهری یا خیابان‌های کثیف باریده است.

با آگاهی از این که هر برفی را نباید بخوریم و خوردن برف هم معایب خودش را دارد، اما اگر تا به حال اصلاً برف نخورده‌اید و به برف تازه در مناطق تمیز دسترسی دارید، به امتحانش می‌ارزد. می‌توانید مقداری شیره انگور، شیره خرما یا شیره توت هم به برف سالم اضافه کنید تا از بی‌مزگی‌اش کم بشود و مقداری کامتان را شیرین کند. تا اکنون برف خورده‌اید؟

با نگاهی به: clevelandclinic , draxe

اگر تا به حال در رابطه کورتیزول چیزی شنیده باشید، به گمان زیادً نام آن را در کنار عبارت «هورمون استرس» می‌یابید. کورتیزول، هورمونی است که توسط غده‌های فوق کلیوی ترشح می‌بشود و در واقع همان چیزی است که ما را در شرایط سخت و استرس‌زا از جا می‌پراند و آماده‌ی «جنگ یا گریز» می‌کند. اما آیا افت این هورمون که زیاد هم «دوست‌داشتنی» به نظر نمی‌رسد، اتفاقی خوب است؟ جواب مختصر این است: خیر! پایین بودن سطح کورتیزول می‌تواند علتابراز مشکلات جسمی و روحی بسیاری بشود. در این بلاگ مفصل و جامع، می‌خواهیم شما را با دنیای کورتیزول، نقش حیاتی آن در بدن، علائم افت آن و راه‌های مقابله با این مشکل آشنا کنیم. بعد تا آخر این نوشته با ما همراه باشید.

چرا کورتیزول مهم است؟

زیاد از ما هنگامی اسم کورتیزول را می‌شنویم، یاد استرس، اضطراب و ضربان قلب تند می‌افتیم. اما حقیقت این است که زندگی بدون کورتیزول تقریباً غیرممکن خواهد می بود. این هورمون مورد قیمت برای مدیریت تعداد بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن از جمله تنظیم قند خون، سختی خون، سوخت‌وساز بدن و حتی چرخه‌ی خواب الزامی است. بدن ما به شکل طبیعی در طول ۲۴ ساعت، کورتیزول را در مقادیر گوناگون ترشح می‌کند: صبح‌ها زیاد تر، شب‌ها کمتر. این روال بخشی از ریتم شبانه‌روزی یا همان ساعت بیولوژیک ما است که ضامن انرژی و اسایش در طول روز و شب به حساب می‌آید.

اکنون فکر کنید که به هر دلیلی این چرخه‌ی منظم به هم بخورد. امکان پذیر سبک زندگی پر استرس، بی‌خوابی مداوم، سختی کاری بالا یا حتی یک بیماری عرصه‌ای، علتبشود غده‌های فوق کلیوی یا حتی غده‌ی هیپوفیز در کارکرد خودشان دچار اختلال شوند. نتیجه می‌بشود سطح پایین کورتیزول یا همان هیپوکورتیزولمی که می‌تواند انرژی شما را تخلیه کرده، خلق‌وخویتان را تحول داده و حتی در موارد شدید، سلامت عمومی بدن‌تان را در معرض خطر قرار دهد.

سطح کورتیزول پایین به چه معناست؟

هر هورمونی در بدن ما محدوده‌ی طبیعی خودش را دارد و در رابطه کورتیزول هم همین‌طور است. سطح کورتیزول پایین (هیپوکورتیزولمی) یعنی بدن به اندازه‌ی کافی کورتیزول ترشح نمی‌کند. علل مختلفی امکان پذیر در این اتفاق نقش داشته باشند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. اما اصل ماجرا این است که هنگامی مقدار این هورمون در بدن کم می‌بشود، شما نه‌تنها امکان پذیر دچار حس خستگی، افسردگی یا اضطراب شوید، بلکه عکس العمل بدن‌تان به استرس‌های روزمره مختل خواهد شد و حتی در موارد خاص، مشکلات جدی‌تری را توانایی می‌کنید.

محدوده سطح کورتیزول پایین (مقدار معمول)

برای این‌که بدانیم آیا واقعاً سطح کورتیزول‌مان پایین است یا فقطً فکر می‌کنیم انرژی نداریم، باید با اعداد و رقم های سروکار داشته باشیم. در آزمایش خون:

• صبح‌ها سطح طبیعی کورتیزول در محدوده‌ی نزدیک به ۱۰ تا ۲۰ میکروگرم در دسی‌لیتر (mcg/dL) قرار دارد.
• در اواخر روز طبق معمولً این مقدار به نزدیک به ۳ تا ۱۰ میکروگرم در دسی‌لیتر افت می‌یابد.

اگر آزمایش خون شما اعدادی را نشان دهد که پایین‌تر از این محدوده‌ها می باشند، بهتر است با یک پزشک یا متخصص غدد سخن بگویید کنید تا بازدید‌های دقیق‌تری انجام بشود. مخصوصاً اگر علائم قابل توجهی همانند ضعف مفرط، سرگیجه یا مشکلات خواب دارید، این بازدید جدی‌تر خواهد می بود.

سطح کورتیزول زیاد پایین و خطرناک چه مقدار است؟

اگر اسم بیماری آدیسون به گوشتان خورده باشد، به گمان زیادً می‌دانید که این بیماری با تخریب غده‌های فوق کلیوی به طور خودایمنی مرتبط است و می‌تواند تشکیل کورتیزول را به شدت افت دهد. در این چنین شرایطی خطر بحران حاد فوق کلیوی (Adrenal Crisis) نقل می‌بشود که یک حالت اورژانسی به حساب می‌آید. افرادی که دچار این بحران خواهد شد، امکان پذیر با استرس‌های فیزیکی یا روانی (از قبیل عفونت، جراحی یا حتی کم‌آبی شدید) بدن‌شان به شکل مضاعف تحت سختی قرار گیرد و علائمی همانند تب بالا، ضعف شدید، سردرد و کم شدن خطرناک سختی خون را توانایی کنند. اگر این حالت به موقع درمان نشود، می‌تواند تبدیل شوک و حتی مرگ بشود. این چنین سطح زیاد پایینی طبق معمولً با اعداد تک رقمی پایین (یا حتی نزدیک به صفر) در آزمایش خون اشکار می‌بشود و نیازمند مداخلات پزشکی سریع است.

چه عواملی علتسطح کورتیزول پایین خواهد شد؟

اگرچه شرایط حاد نظیر بیماری آدیسون یا اختلالات شدید غده‌ی هیپوفیز تبدیل سطح زیاد پایین کورتیزول خواهد شد، اما در تعداد بسیاری موارد، ما با افت خفیف تا متوسط کورتیزول ارتباط داریم که ناشی از سبک زندگی پرفشار و استرس‌زا است. این حالت به گفتن خستگی فوق کلیوی (Adrenal Fatigue) شناخته می‌بشود. در این حالت، غده‌های فوق کلیوی بر تاثییر استرس مداوم و عدم استراحت کافی، آن‌قدر تحت سختی قرار می‌گیرند که دیگر قادر به تشکیل مناسب کورتیزول نیستند.

دلایلی که می‌توانند علتخستگی فوق کلیوی شوند عبارت هستند از:

• استرس شغلی یا تحصیلی بالا و طویل‌زمان
• بی‌خوابی مزمن و به هم خوردن ریتم طبیعی خواب
• منفعت گیری مکرر از مواد محرک همانند کافئین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا
• ورزش‌های فوق‌سنگین بدون استراحت کافی
• اختلالات تغذیه‌ای و افتمواد مغذی
• انواع استرس‌های روحی و روانی نظیر دغدغه‌های خانوادگی، فشارهای مالی یا از دست دادن عزیزان

دقت داشته باشید که بدن ما در شرایط خطر به‌صورت مختصر‌زمان کورتیزول را افزایش می‌دهد تا عکس العمل «جنگ یا گریز» اتفاق بیفتد. اما هنگامی دائماً در اضطراب، سختی و عجله‌ی روزمره باشیم، این عکس العمل به جای دفعات محدود، به شکل مداوم فعال می‌ماند. در طویل‌زمان، غده‌های فوق کلیوی فرسوده شده و دیگر نمی توانند کورتیزول کافی تشکیل کنند.

علائم سطح پایین کورتیزول

به گمان زیادً برایتان پیش آمده که روزی از خواب بیدار شوید و با وجود این که برای مثالً هفت یا هشت ساعت خوابیده‌اید، هم چنان حس کوفتگی و خستگی شدید کنید. احتمالا هم بعضی اوقات تمرکزتان در طول روز حسابی کم شدن می‌کند، آن‌قدر که بی‌مقصد به صفحه‌ی کامپیوتر خیره می‌شوید یا در جلسات کاری چشمانتان می‌خواهد بسته بشود! اگر این حالت با استرس و اضطراب زیاد همراه بشود، امکان پذیر علت مهم سطح پایین کورتیزول باشد.

برخی از نشانه‌های رایج عبارت هستند از:

• خستگی و کسالت شدید، مخصوصاً در صبح‌ها
• افسردگی خفیف تا متوسط
• اضطراب و حس ناامنی
• تضعیف سیستم ایمنی و افزایش گمان ابتلا به عفونت‌ها
• افت اغاز تحمل در برابر استرس
• مه‌آلودگی ذهنی و کم شدن تمرکز در اواسط روز
• تمایل شدید به خوردن غذاهای زیاد شور یا شیرین

علائم سطح کورتیزول پایین

بدن زنان به‌طور طبیعی چرخه‌های هورمونی پیچیده‌تری را توانایی می‌کند؛ از دوران بلوغ و سیکل قاعدگی تا بارداری و دوران یائسگی، همیشه هورمون‌ها در نوسان‌اند. به همین علت، هرگونه عدم اعتدال در هورمون‌ها – از جمله کورتیزول – می‌تواند علائم شدیدتر و متنوع‌تری را رقم بزند. از جمله:

1. اختلال خواب: زنان امکان پذیر با بی‌خوابی یا مشکلات در به خواب رفتن و بیدار ماندن روبه رو شوند.
2. افت میل جنسی: با مختل شدن هورمون‌های مرتبط با انرژی و حس سرزندگی، میل جنسی هم افت می‌یابد.
3. ظهور آلرژی‌های تازه: بدن در روبه رو با استرس و سطح کورتیزول نامتعادل، به شکل غیرمنتظره‌ای می‌تواند حساسیت‌های جدیدی نشان دهد.
4. حس سرما: برخی زنان امکان پذیر همیشه حس کنند که بدنشان سرد است، حتی در دمای عادی اتاق.
5. افزایش وزن بی‌علت: به هم خوردن سوخت‌وساز بدن می‌تواند به تجمع چربی‌ها و سخت‌تر شدن روال افت وزن منجر بشود.

علائم سطح کورتیزول پایین در زنان

افتکورتیزول در مردان نیز به همان اندازه زنان اهمیت دارد. هرچند امکان پذیر علائم مشترک داشته باشند، اما برخی نشانه‌ها در آقایان برجسته‌تر است:

• افت توده عضلانی: با کم شدن کورتیزول، سوخت‌وساز بدن تحول می‌کند و گمان دارد روال عضله‌سازی مختل بشود.
• درد و ضعف مفاصل: التهاب و درد در عضلات و مفاصل امکان پذیر افزایش یابد.
• بی‌قراری و اضطراب شدید: در روبه رو با موقعیت‌های استرس‌زا، مردان امکان پذیر حس بی‌تابی بیشتری را توانایی کنند.
• حس خستگی زودهنگام: احتمالا مردان سریعتر از زمان معمول روز را با بی‌حالی و خستگی پشت سر بگذارند.

اثرات سطح کورتیزول پایین روی زندگی روزمره

هنگامی سطح کورتیزول شما پایین باشد،‌ امکان پذیر زیاد تر از آن‌چه فکر می‌کنید تحت تأثیر قرار بگیرید. حتی کوچک‌ترین کارهای روزمره همانند بلند شدن از رختخواب، آشپزی، رسیدگی به امور شغلی و خانوادگی می‌تواند به یک چالش بزرگ تبدیل بشود. این حالت به مرور زمان روی خلق‌وخوی شما نیز سایه می‌اندازد و امکان پذیر حس افسردگی، اضطراب و ناامیدی دست به دست هم دهند و شما را از زندگی فعال و پرانرژی دور کنند.

استرس‌های روزمره، همانند مشاجره در محیط کار یا حتی یک ترافیک سنگین در مسیر رفت‌وآمد، می‌توانند تبدیل به قله‌هایی شوند که بالا رفتن از آن‌ها هم انرژی فیزیکی و هم روحی بسیاری می‌طلبد. متأسفانه، این سختی مضاعف می‌تواند چرخه‌ای معیوب را تشکیل کند: استرس زیاد تر > ترشح کمتر کورتیزول > خستگی زیاد تر > استرس بالا و الی آخر!

چطور اعتدال کورتیزول را نگه داری کنیم؟

اکنون که فهمید شدید کورتیزول نه‌تنها هورمون «استرس»، بلکه کلید تعداد بسیاری از عملکردهای الزامی بدن است، باید برای نگه داری اعتدال آن تلاش کنیم. خبر خوب این است که کنترل سطح کورتیزول و بهبود حالت خستگی فوق کلیوی طبق معمولً با چند تحول ساده در سبک زندگی و مراعات پیشنهاد‌های پزشکی ممکن می‌بشود:

مدیتیشن و تکنیک‌های مدیریت استرس

• تلاش کنید روزانه چند دقیقه در محیطی آرام بنشینید، چشم‌ها را ببندید و روی تنفس خود تمرکز کنید. تکنیک‌های تنفس عمیق و آرام می‌تواند تاثییر آرام‌بخشی روی بدن داشته باشد و تشکیل کورتیزول اضافی را مهار کند. افت استرس را جدی بگیرید.
• یوگا، پیاده‌روی در طبیعت یا حتی نوشتن یک دفتر خاطرات روزانه همه انها می‌توانند در تخلیه‌ی استرس مؤثر باشند.

افزایش مصرف منیزیم

• این ماده‌ی معدنی نقش کلیدی در اعتدال هورمونی و مخصوصاً کورتیزول دارد. سبزیجات دارای برگ سبز تیره، آجیل‌ها و دانه‌ها، حبوبات و حتی شکلات تلخ منبع های خوبی از منیزیم می باشند.
• مکمل‌های منیزیم یا حمام نمک اپسوم هم روش عالی برای جذب این ماده محسوب خواهد شد.

افت مصرف کافئین

• قهوه، چای پررنگ و نوشیدنی‌های انرژی‌زا همه می‌توانند تشکیل کورتیزول اضافی را تحریک کنند. این نوشته در مختصر‌زمان احتمالا سودمند باشد (برای مثالً در زمان کار)، اما در طویل‌زمان می‌تواند بدن را خسته و کورتیزول را فرسوده کند.
• تلاش کنید مصرف این نوشیدنی‌ها را محدود کنید یا حداقل در ساعاتی از روز بنوشید که خللی در چرخه خواب‌تان تشکیل نشود.

منفعت گیری از IV ویتامین‌تراپی برای خستگی فوق کلیوی

• درمان‌های تزریقی (IV) روشی سریع و مؤثر برای رساندن مواد مغذی به بدن می باشند، چرا که از مسیر گوارش عبور نمی‌کنند و مستقیماً داخل جریان خون خواهد شد.
• این روش می‌تواند در شرایطی که فرد دچار کمبودهای تغذیه‌ای است یا نیاز سریع به ویتامین‌ها و مواد معدنی دارد، زیاد کارآمد باشد.

رسیدگی منظم به حالت سلامت روان

• فراموش نکنید که سلامت جسمی و روانی کاملاً در هم تنیده‌اند. مشاوره با روان‌شناس، او مباحثه با عزیزان، فعالیت‌های تفریحی موردعلاقه و افت دغدغه‌های ذهنی می‌توانند نقش بزرگی در احیای انرژی و اعتدال هورمونی داشته باشند.

کورتیزول؛ هرمونی فراتر از استرس

در نهایت، کورتیزول برخلاف باور عموم، فقط یک هورمون استرس نیست؛ بلکه نقش کلیدی در آماده‌سازی بدن برای روزمرگی‌های زندگی دارد. پایین بودن این هورمون می‌تواند شما را با خستگی مداوم، افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب و حتی اختلال در روابط اجتماعی مواجه کند. به این علت، اگر علائمی همانند به آن‌چه در این بلاگ مطالعه کردید دارید، حتماً پیگیر آزمایش و بازدید دقیق شوید. در کنار پیشنهاد‌های پزشکی، تحول سبک زندگی، تشکیل عادت‌های سالم در عرصه‌ی خواب و استراحت، و دقت به سلامت روان از مهم‌ترین راه‌هایی است که می‌توانید برای جلوگیری از کم شدن بیشتر از حد کورتیزول به کار بگیرید.