برچسب: آموزش کودکان

گرفتن کودک از پوشک یکی از با اهمیت ترین نقاط عطف دوران کودکی محسوب می‌بشود. گرچه زیاد تر کودکان از ۱۸ تا ۳۰ماهگی آماده‌اند تا برای دست‌شویی‌رفتن آموزش ببینند و از پوشک گرفته شوند، این درمورد همه بچه‌ها صدق نمی‌کند و امکان پذیر برخی کودکان حتی تا ۴سالگی هم کاملا از پوشک گرفته نشوند و والدین آنها به‌جستوجو از پوشک گرفتن کودک ۴ ساله باشند. هرآنچه ملزوم است درمورد از پوشک گرفتن بچه بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.

اهمیت آمادگی رشدی کودک برای از پوشک گرفتن

آمادگی رشدی کودک نقش مهمی در تعیین سن از پوشک گرفتن دارد. از آنجا که هر کودک با شدت خاص خودش رشد می‌کند، امکان پذیر سن مناسب گرفتن پوشک از بچه در کودکان گوناگون زیاد متفاوت باشد. بر پایه برخی پژوهش‌ها، اغاز زیاد سریع یا زیاد دیر آموزش دست‌شویی‌رفتن امکان پذیر چالش‌هایی تشکیل کند و تبدیل پسرفت یا تأخیر در انجام این مرحله مهم زندگی کودک بشود.

گرچه بر پایه پژوهش‌ها کودکان از ۱۸ تا ۲۴ماهگی از نظر جسمی و عاطفی کاملا آماده‌اند توالت‌رفتن را یاد بگیرند، سن تنها عامل اثرگذار بر زمان گرفتن بچه از پوشک نیست و امکان پذیر والدینی تا این مدت به جستوجو از پوشک گرفتن کودک ۳ ساله خود باشند.

چه وقتی آموزش توالت‌رفتن و از پوشک گرفتن را اغاز کنیم؟

برای این که بدانید زمان کنارگذاشتن پوشک و آموزش توالت‌رفتن به کودک رسیده یا نه، اول باید یقین شوید که کودک آمادگی اغاز این مرحله های مهم را دارد. نشانه‌های آمادگی کودک برای از پوشک گرفتن عبارت‌اند از:

• خواست عوض‌کردن پوشک کثیف؛
• توانایی پیروی از دستورالعمل‌های ساده؛
• خشک‌ماندن پوشک به‌زمان ۲ ساعت؛
• علاقه به دست‌شویی‌رفتن و کنارگذاشتن پوشک؛
• توانایی نشستن روی صندلی توالت فرنگی؛
• علاقه نشان‌دادن به پوشیدن لباس زیر به‌جای پوشک؛
• اجابت مزاج منظم و داشتن الگوی اشکار برای دست‌شویی‌کردن.

منفعت گیری از شلوارهای آموزشی در زمان از پوشک گرفتن کودک

گرچه منفعت گیری از شلوارهای آموزشی یک‌بارمصرف روشی پرطرف‌دار برای از پوشک گرفتن کودک محسوب می‌بشود، امکان پذیر کودک را به پوشک‌شدن ترغیب کند و مانع یادگیری توالت‌رفتن بشود.

منفعت گیری از شلوار آموزشی یک‌بارمصرف برای کودکی که دوست دارد تا این مدت پوشک بشود، در حالی که قبلا توانسته با پیروزی از توالت منفعت گیری کند، همانند افتادن از چاله به چاه است. شلوارهای آموزشی یک‌بارمصرف به‌اندازه پوشک جاذب نیستند و تمیزکردن کودکی که به‌جای توالت‌رفتن از این شلوارها منفعت گیری کرده، زیاد دشوارتر از تمیزکردن کودکی است که پوشک شده.

تمرین توالت‌رفتن در شب زیاد چالش‌برانگیزتر از تمرین دست‌شویی‌رفتن در روز است. مطابق آمار، ۲۰درصد از کودکان ۵ساله و ۱۰درصد از کودکان ۷ساله دچار شب‌ادراری گاه‌به‌گاه‌اند.

اگر از شلوارهای آموزشی یک‌بارمصرف فقط شب‌ها یا زمان چرت‌زدن کودک منفعت گیری می‌کنید، تلاش کنید به این قانون پایبند باشید و در زمان‌های دیگر از آن منفعت گیری نکنید. به کودک یاد بدهید که هنگامی از خواب بیدار می‌بشود، دست‌شویی برود. شلوار آموزشی یک‌بارمصرف را هم درست همانند پوشک در جایی قرار دهید که در دسترس کودک نباشد.

دلایل تأخیر از پوشک گرفتن کودک

بعضی اوقات حتی با وجود کنارگذاشتن کامل پوشک، روال توالت‌رفتن کودک زیاد طویل می‌بشود. اگر فرزندتان به‌رغم آمادگی رشدی تا این مدت برای توالت‌رفتن مقاوت می‌کند، ملزوم است جستوجو علت مقاومت بیش‌ از حد او باشید.

۱. روش نادرست آموزش توالت‌رفتن

بازدید کنید آیا روشی که برای از پوشک گرفتن بچه در پیش گرفته‌اید، برای کودکتان مناسب است یا نه. هر کودکی روحیه متغیری دارد و امکان پذیر ملزوم باشد توالت‌رفتن را به روش خاصی تمرین کند. اگر در عرصه از پوشک گرفتن کودک موفق نیستید، عقب‌گرد کنید و روشتان را تحول بدهید.

۲. هراس‌های کودک

اگر کودک شما از دست‌شویی فرنگی یا فضای توالت می‌ترسد، امکان پذیر برای کنارگذاشتن پوشک مقاومت بیشتری نشان دهد. با کودکتان درمورد هراس‌هایش سخن بگویید کنید و به او مطمعن دهید که منفعت گیری از توالت بخشی طبیعی از رشد اوست. اگر هراس کودک با سخن بگویید‌کردن و اسایش‌دادن رفع نشود، امکان پذیر نیاز باشد مشاور کودک مداخله و هراس‌های او را ریشه‌یابی کند.

۳. مشکلات پزشکی

بعضی اوقات اوقات امکان پذیر به‌رغم همه کوششهای شما، عارضه یا مشکلی پزشکی کودک را از توالت‌رفتن باز دارد. برخی مشکلاتی که مانع از توالت‌رفتن کودک خواهد شد، عبارت‌اند از:

• نداشتن کنترل عضلانی؛
• درد ناشی از یبوست کودک؛
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری؛
• مشکلات فیزیکی همانند ظرفیت کم مثانه.

راهکارهایی برای پیروزی در کنارگذاشتن پوشک

۱. صبور باشید

افزایش اغاز تحمل یکی از با اهمیت ترین کارهایی است که در این مرحله از رشد کودک باید انجام دهید. کودک شما برای پشت‌سرگذاشتن این مرحله به آمادگی بسیاری نیاز دارد و امکان پذیر در این مسیر چندین دفعه مضطرب بشود و نتواند به‌خوبی از مسئولیت‌اش برآید. صبوربودن و محبت‌کردن به کودک چالش‌های این دوره را کمتر می‌کند و علتمی‌بشود راحت‌تر از این مرحله عبور کند.

۲. ارامش داشته باشید

ارامش‌داشتن و پایبندی به روتینی اشکار، راز پیروزی برای آموزش دست‌شویی‌رفتن به کودک و کنارگذاشتن پوشک است. با کوچک‌ترین مشکل و چالش سریع نومید نشوید و کودک را پوشک نکنید. اگر در این عرصه ارامش نداشته باشید، کودک می‌فهمد که تا این مدت می‌تواند از پوشک منفعت گیری کند و امکان پذیر برای دست‌شویی‌کردن در دست‌شویی مقاومت کند.

۳. پیروزی‌های کودک را تحسین کنید

تحسین کودک بابت دست‌شویی‌رفتن او را به انجام درست این کار تشویق می‌کند. گهگاهی برای کودک جایزه‌ای در نظر بگیرید و به او بگویید که این جایزه به‌خاطر دست‌شویی‌رفتن است.

۴. با کودک همدلی کنید

با نگرانی‌های کودک به‌خوبی همدلی کنید و فهمید باشید که این جهش به‌سمت استقلال زیاد تر مرحله‌ای مهم و چالش‌برانگیز برای اوست. ممکن‌ است از پوشک گرفتن بچه برایش غم‌انگیز یا حتی ترسناک باشد؛ در این شرایط فقط صبوری و همدلی شما است که معجزه می‌کند و او را از این مرحله سخت عبور می‌دهد.

۵. پوشک را به‌کل حذف کنید

بعضی اوقات اوقات ناکامی‌ها و ناکامی‌های آموزشی در عرصه از پوشک گرفتن بچه زیاد تر از این که به مقدار توانایی یا آمادگی کودک مربوط باشد، به کارکرد والدین ربط دارد. صرف‌نظر از سن کودک، پوشک‌کردن گهگاه علتمی‌بشود کودک با خودش فکر کند شما آن‌قدرها هم برای توالت‌رفتن و ازپوشک‌گرفتن او مصمم نیستید. تا وقتی که پوشک در دسترس کودک باشد، پوشک‌شدن را به توالت‌رفتن ترجیح می‌دهد و این علتشکست همه کوششهای شما برای از پوشک گرفتن او می‌بشود. دردسترس‌بودن پوشک علتمی‌بشود آموزش توالت‌رفتن برای کودک به تأخیر بیفتد و کودک به دستوالعمل‌های شما گوش نکند.

دور نگه‌داشتن پوشک از دید کودک این مشکل را از بین بردن می‌کند. اگر فکر می‌کنید فرزندتان واقعا آماده است تا پوشک را کنار بگذارد، پوشک‌ها را در جایی بگذارید که کودک نتواند آنها را ببیند یا به آنها دسترسی نداشته باشد.

۶. از روش آموزشی مناسب منفعت گیری کنید

برای ترک پوشک و آموزش توالت‌رفتن کودک از روشی منفعت گیری کنید که با سبک فرزندپروری شما مشابه باشد. اگر روشی در پیش گرفتید و در آن موفق نبودید یا کودک با آن سازگار نبوده است، عقب‌گرد کنید و با برسی شرایط و بازدید گزینه‌های حاضر روش فرد دیگر انتخاب کنید. هیچ زمان در این مسیر از راه حلهای تنبیه کودک منفعت گیری نکنید.

۷. برای آموزش توالت‌رفتن از ابزار سرگرم‌کننده منفعت گیری کنید

خوشبختانه امروزه ابزارهایی همانند انواع کتاب داستان و بازی‌های سرگرم‌کننده درمورد از پوشک گرفتن کودک دردسترس والدین می باشند. با خواندن داستان‌های سرگرم‌کننده درمورد توالت‌رفتن و سخن بگویید درمورد شخصیت‌های کتاب کودک را به این کار تشویق کنید.

کلام پایانی

گرچه از پوشک گرفتن کودک مرحله‌ای چالش‌برانگیز است که امکان پذیر زیاد هم طویل بشود، درنهایت کودک شما یاد خواهد گرفت که بدون پوشک در توالت دست‌شویی کند. در روبه رو مقاومت کودک و چالش‌های زیاد و غیرقابل‌پیش‌بینی صبور باشید.

شما چه توانایی‌ای در عرصه از پوشک گرفتن بچه دارید؟ لطفا نظرات و ازمایش ها ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در بین بگذارید.

با اهمیت ترین و سخت‌ترین ماموریت پدران و مادران پرورش فرزند است

پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا

همه بچه‌ها بعضی اوقات نادرست می‌کنند، قوانین را مراعات نمی‌کنند و پایشان را فراتر از حدومرز تعیین‌شده می‌گذارند. گرچه این رفتارها طبیعی و جزئی از دنیای کودکی آنهاست، عکس العمل والدین در این موقعیت‌ها زیاد مهم است و امکان پذیر علتتشدید یا بهبود این رفتارها بشود. به‌نظر شما حرکت درست والدین در این موقعیت‌ها چیست؟ آیا تنبیه کودک راهبردی سودمند است؟ در این مقاله، درمورد راه حلهای درست تنبیه‌کردن کودکان می‌گوییم. با ما همراه باشید.

اهمیت عکس العمل درست والدین به حرکت نادرست کودک

کارولین فولتون، روان‌شناس کودک و نوجوان، می‌گوید: «هنگامی والدین به نافرمانی کودک با رفتاری مناسب و آرام عکس العمل نشان خواهند داد، کودک سریع تر به اشتباهش پی می‌برد و تلاش می‌کند در آینده بهتر حرکت کند.»

در لحظه‌ای که کودک نادرست کرده است و روی اشتباهش پافشاری می‌کند، آرام‌بودن والدین سخت‌ترین کار امکان پذیر. برخی والدین در این شرایط بدون فکرکردن به عواقب رفتارشان، اغاز به تنبیه کودک به روشهای نادرست می‌کنند. راه حلهای تنبیه نادرست علاوه‌بر این که تاثییر معکوسی دارند و کودک را به رفتارهای منفی (همانند لجبازی کودک) و اشتباهات بیشتری سوق خواهند داد، امکان پذیر به عزت‌نفس کودک و رابطه والدفرزندی نیز صدمه جبران‌ناپذیری داخل کنند.

تفاوت پیامد و تنبیه

پیامد رویدادی است که سپس از حرکت نادرست کودک رخ می‌دهد. دکتر فولتون می‌گوید: «گرچه پیامد و تنبیه اهداف مشترکی مبنی بر شکل‌دهی و مدیریت حرکت کودکان دارند، در نحوه تأثیرگذاری بر کودکان زیاد متفاوت‌اند.»

تنبیه‌کردن حس بدی به کودک می‌دهد، اما پیامد حتی اگر مقداری هم علتناراحتی او بشود، نتیجه خوبی دارد و علتمی‌بشود کودک به عواقب رفتارهایش فکر کند و دفعه سپس حرکت بهتری داشته باشد. برای بهبود اختلال رفتاری کودکان پیامد از تنبیه مؤثرتر است، چون اشتباهات کودک را به زمان‌هایی برای بهبود حرکت تبدیل می‌کند.

انواع تنبیه کودک

راه حلهای تنبیه‌کردن متفاوت‌اند و امکان پذیر شامل این موارد باشند:

• انتقادکردن از کودک؛
• فریادزدن سر کودک؛
• تهدید و ترساندن کودک؛
• تنبیه بدنی کودک یا همان کتک‌زدن.

برای مثال هنگامی والدین از کودک ۵ساله‌شان می‌خواهند که اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند و او این کار را نمی‌کند، امکان پذیر با کتک‌زدن او را تنبیه کنند. مقصد والدین از تشکیل این درد جسمانی این است که به کودک یاد بدهند این حرکت را تکرار نکند، اما آیا نتیجه همانی می‌بشود که والدین می‌خواهند؟ بر پایه پژوهش‌ها، تنبیه کودکان علتعصبانیت و رنجش و هراس کودک می‌بشود و اثری کاملا معکوس دارد.

مثالهای دیگر تنبیه که علتشرمساری کودک‌ خواهد شد، عبارت‌اند از:

• تنبیه در مدرسه همانند مختصر‌کردن موهای کودک؛
• عکس‌گرفتن از اتاق کثیف کودک و منتشرکردن آن در شبکه‌های اجتماعی.

آلیزا پرسمن، روان‌شناس کودکان، می‌گوید: «تنبیه‌کردن کودکان علتمی‌بشود آنها به آنچه می باشند حس بدی داشته باشند نه به آنچه انجام داد‌ه‌اند. زیاد تر اوقات تنبیه‌کردن نتیجه معکوس دارد، چون علتمی‌بشود بچه‌ها به‌جای فکرکردن به نتایج رفتارهایشان و تلاش برای تحول آنها، بر خشم خود به والدینشان تمرکز کنند. برای مثال کودک امکان پذیر سپس از تنبیه به‌جای این که به خودش بگوید من کار اشتباهی انجام دادم، بگوید من چه مادر بدی دارم!»

چه چیزی پیامد را نتیجه‌قسمت می‌کند؟

دکتر فولتون می‌گوید: «پیامدها به این علت مؤثرند که اعمال کودک را با نتیجه نهایی مرتبط می‌کنند و به او اجازه خواهند داد از رفتارهایش درس بگیرد. پیامد به‌جای این که به‌خاطر یک نادرست حس بدی به کودک بدهد، بر آموزش کودک برای انجام کارهای بهتر در آینده متمرکز است. این‌طوری کودک از اشتباهات خود خجالت نمی‌کشد و شرمنده نمی‌بشود. در عوض با پیامد معقول یا موردانتظاری بابت حرکت خود روبه رو می‌بشود که این یک زمان یادگیری بسیار است.»

برای مثال هنگامی کودک ۵ساله سپس از بازی اسباب‌بازی‌هایش را جمع نمی‌کند، یکی از راه حلهای تنبیهی درست این است که والدینش با جمع‌کردن اسباب‌بازی‌ها اجازه بازی‌کردن با آنها برای بقیه اوقات روز را به او ندهند. به‌گمان زیاد این روش مؤثر خواهد می بود، چون کودک پیامد رفتارش را می‌بیند و می‌فهمد برای این که همیشه اجازه بازی‌کردن با اسباب‌بازی‌هایش را داشته باشد، باید سپس از بازی آنها را جمع کند.

ترفندهای انضباطی که باید مراعات کنید

۱. گفتن آشکار انتظارات

اشکار‌کردن آشکار انتظارات‌تان به کودک پشتیبانی می‌کند حرکت بهتری داشته باشد. امکان پذیر برای بزرگ‌سالان آشکار به نظر برسد که چه رفتاری پذیرفته و چه رفتاری نپذیرفته است، اما بچه‌ها قوه تشخیص خوب از بد را ندارند. گفتن آشکار انتظارات برای کودکان مسئله مهمی است که باید به آن پایبند باشید.

دکتر پرسمن پیشنهاد می‌کند علاوه‌بر گفتن صریح انتظارات، با فرزندتان درمورد پیامدهای رفتارش سخن بگویید کنید. خبر از عواقب و پیادمدهای رفتاری علتمی‌بشود بهتر از قبل قوانین را مراعات کنند.

۲. تشکیل پیامدهای منطقی

بزرگ‌سالان پیامدهای منطقی را تشکیل می‌کنند و این پیامدها مستقیما به حرکت نادرست کودک ربط دارند. اگر کودکی از تلفن همراه درست منفعت گیری نکند، والدینش تلفن همراه را از او می‌گیرند. مثال فرد دیگر از پیامدهای منطقی وقتی است که والدین از کودک می‌خواهند دوچرخه یا دیگر وسایل ورزشی را کنار بگذارد، اما کودک اعتنایی به این خواست نمی‌کند. در این حالت، والدین حق منفعت گیری از آن وسایل را به‌زمان معینی از کودک می‌گیرند تا عاقبت این نافرمانی را ببیند.

۳. منفعت گیری از پیامدهای طبیعی

پیامدهای طبیعی شکل مؤثر فرد دیگر از پیامدها و نتیجه مستقیم رفتارهای کودک‌اند. این پیامدها نیاز به مداخله والدین برای نشان‌دادن عواقب رفتارها به کودک دارند؛ بزرگ‌سالان می‌توانند به بچه‌ها اجازه دهند که با پیامدهای طبیعی انتخاب‌هایشان روبه رو شوند یقیناً به شرطی که این روبه رو خطری برای کودک نداشته باشد. این پیامدها انگیزه‌ای درونی برای بهبود حرکت کودک تشکیل می‌کنند.

برای مثال اگر کودک فراموش کند کتش را به مدرسه ببرد، امکان پذیر سرما بخورد. اگر برای امتحان درس نخواند، نمره مقداری می‌گیرد. اگر به‌موقع آماده نشود، امکان پذیر بازی فوتبال را از دست بدهد. اینها پیامدهای طبیعی حرکت کودک‌اند. کودک با مشاهده این پیامدها درس می‌گیرد و تلاش می‌کند دفعه سپس اشتباهش را تکرار نکند.

دکتر پرسمن می‌گوید: «هم پیامدهای منطقی و هم طبیعی برای کودکان آموزنده‌اند و علتخواهد شد کودکان به عواقب حرکت و اعمالشان آگاه شوند و برای حرکت بهتر در آینده انگیزه بگیرند. این رویکردهای انضباطی علتشرمساری یا ناراحتی کودک نمی‌شوند، بلکه روشی محترمانه برای پشتیبانی به مسئولیت‌پذیری زیاد تر و تحکیم خودمختاری کودک‌اند.»

مسئله مهم درمورد پیامدهای طبیعی این است که یقین شوید روبه رو با آنها برای کودک بی‌خطر است. گرچه شما می‌توانید به کودک مدرسه‌ای اجازه دهید ساعت خواب خود را تعیین کند یا بدون کت یا بین‌وعده به مدرسه برود و پیامدهای این کارها را ببیند، کودک نوپا یا پیش‌دبستانی به‌قدر کافی بالغ نیست که بتواند از مسئولیت پیامد این انتخاب‌ها برآید.

دکتر پرسمن می‌گوید: «پیامدهای سالم جهت خواهد شد کودکان حس خوبی به خودشان داشته باشند و به آنها مطمعن خواهند داد که دفعه سپس می‌توانند بهتر عمل کنند.»

۴. وقفه مختصر

وقفه مختصر ترفندی مؤثر برای کودکان کوچک‌تر، به‌اختصاصی کودکان نوپا یا کودکان پیش‌دبستانی، است. این وقفه مختصر فرصتی برای توقف، آرام‌شدن، تفکر و تلاش مجدد است. حرکت ناپسند کودک را نام ببرید و با دادن وقفه‌ای مختصر به او، اجازه بدهید درمورد رفتارش فکر کند. ملزوم نیست کودک این وقفه را در تنهایی بگذراند؛ مکانی را برای سخن بگویید‌کردن انتخاب کنید که کودک در آن حس راحتی، اسایش و امنیت کند. قبل از این که درمورد آنچه اتفاق افتاده و انتظارات شما برای دفعه سپس سخن بگویید کنید، یقین شوید که حالش خوب و برای سخن بگویید‌کردن آماده است.

۵. سازگاری و انعطاف‌پذیری

با اهمیت ترین چیزی که باید در حرکت با کودکان مراعات کنید، ارامش‌داشتن است. اگر مدام موضعتان را تحول دهید، کودک گیج می‌بشود و نمی‌داند چه چیزی درست و چه چیزی نادرست است. اگر در قوانینی که تعیین کرده‌اید ثابت‌قدم و قاطع باشید، کودک می‌فهمد که پیامد سرپیچی از قوانین چیست، به‌خوبی انتظارات شما را برآورده می‌کند و انضباط و صبر و خودآگاهی را می‌آموزد.

به‌نظر دکتر پرسمن، اشکالی ندارد اگر در حرکت با کودکان تا حدی انعطاف‌پذیر و سازگار باشید. اگر زمان خواب یا منفعت گیری از تلفن همراه در سفر یا شرایط خاص مقداری جابه‌جا بشود، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. انعطاف‌پذیربودن به فرزندتان مشخص می کند که شما به خواسته‌هایش دقت می‌کنید و علتمی‌بشود برای پیروی از قوانین در بقیه زمان‌ها انگیزه بیشتری داشته باشد.

چطور بفهمیم شیوه آموزش نظم و انضباط ما مؤثر است؟

اگر فهمید شده‌اید که کودکتان تلاش در اصلاح حرکت نادرستش دارد و رفتارهای غیرقابل‌قبول او به مراتب کمتر از قبل شده‌اند، یعنی شیوه درستی را در پیش گرفته‌اید. یقیناً از کودک انتظار اصلاح سریع رفتارها را نداشته باشید؛ امکان پذیر ملزوم باشد قبل از اصلاح حرکت، چند باری پیامد رفتارش را ببیند و درس بگیرد. بعضی اوقات هم ملزوم است چندین ترفند گوناگون را امتحان کنید تا ببینید کدام‌یک برای کودک شما مناسب‌اند.

کلام پایانی

تنبیه کودک امکان پذیر در مختصر‌زمان مؤثر باشد و کودک از هراس تنبیه مجدد حرکت بهتری نشان دهد، اما در درازمدت نتیجه معکوس دارد و امکان پذیر علتکاهش عزت‌نفس کودک بشود. در حالی که «پیامد» راهبردی مؤثر برای روبه رو با حرکت نادرست کودکان است. منفعت گیری از پیامدهای منطقی و طبیعی علتمی‌بشود کودک نتایج رفتارهایش را ببیند و برای بهبود رفتارش تلاش کند.

شما برای اصلاح رفتارهای نادرست کودکتان از کدام شیوه منفعت گیری می‌کنید؟ پیامد یا تنبیه؟ لطفا نظرات و ازمایش ها ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در بین بگذارید.

با اهمیت ترین و سخت‌ترین ماموریت پدران و مادران پرورش فرزند است

پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا

اولین نشانه‌ کنجکاوی کودک درباره مسائل جنسی معمولا سؤال پرتکرار «بچه‌ها چطور به‌دنیا می‌آیند؟» است و در جایگاه والد می‌توانید به قصه معروف لک‌لک‌ها متوسل شوید و موقتا قضیه را حل‌و‌فصل کنید یا با شروع آموزش مسائل جنسی به کودکان، این پرسش را به‌همراه بسیاری از دغدغه‌های آینده او هم‌زمان رفع کنید. اگر مسیر دوم انتخاب شماست، همراه ما باشید تا در این مقاله راه‌و‌چاهش را نشانتان دهیم.

بچه‌های نسل جدید زودتر بزرگ می‌شوند!

این روزها که اینترنت دسترسی به هر اطلاعاتی را در کمتر از چند ثانیه فراهم می‌کند، انتظار نداشته باشید بچه‌ها تا دوران بزرگ‌سالی از مسائل جنسی سر درنیاورند و درباره آن کنجکاوی نکنند. چشم‌و‌گوش بچه‌ها زودتر از آنچه فکر می‌کنید باز می‌شود و فارغ از اینکه همراهی‌شان کنید یا نه، دنبال پاسخی برای سؤالات بی‌جواب خود می‌گردند. این هنر شماست که بتوانید از این کنجکاوی برای ایجاد ارتباطی امن و مطمئن استفاده کنید.

خوشبختانه منابع و ابزارهای جدید آموزش مسائل جنسی به کودکان را راحت‌تر کرده‌اند. از هرچه در اختیار دارید استفاده کنید و بکوشید در ذهن کودک مرجعی برای تمام اطلاعات مربوط به بلوغ و مسائل جنسی باشید تا بتواند صادقانه و بدون شرم تمام اطلاعات موردنیازش را از شما بگیرد.

مؤسسه ملی بهداشت کودکان و توسعه انسانی آمریکا سن بلوغ را ۸سالگی اعلام کرده است. این یعنی دیگر نمی‌توان تا نوجوانی دست روی دست گذاشت و باید هرچه سریع‌تر آموزش را آغاز کرد.

صرفا صحبت‌کردن دردی را دوا نمی‌کند

وقتی روبه‌روی کودک می‌نشینید تا با او جدی و بزرگ‌سالانه صحبت کنید، موقعیت هم برای شما و هم برای کودک پراسترس و ترسناک می‌شود، به‌خصوص اگر قرار باشد فقط بنشینید و اطلاعاتی کلی را طوطی‌وار در اختیارش بگذارید. روش بهتر چیست؟ اینکه هر لحظه از زندگی روزمره را به فرصتی برای آموزش تبدیل کنید.

اگر فرزندتان بسته تامپون را روی میز می‌بینید و درباره‌اش سؤال می‌پرسد، به‌جای آنکه با پرخاشگری بگویید به وسایلتان دست نزند، صادقانه درباره این وسیله و کاربردش برای او توضیح دهید. اگر اولین بار است که درباره قاعدگی زنان با فرزندتان صحبت می‌کنید، هرازگاهی بحث را باز کنید و اطلاعات بیشتری در اختیارش بگذارید تا اینکه با این مقوله کاملا آشنا شود.

متناسب با سن کودک آموزش دهید

هدف از آموزش مسائل جنسی به کودکان آموختن آناتومی بدن زنان و مردان و مفاهیم مرتبط مثل بلوغ، هویت جنسی، میل جنسی، آزار جنسی و تعرض جنسی است. بااین‌حال نباید این مسئله مهم را نادیده گرفت که میزان درک بچه‌ها از مسائل جنسی در مراحل رشد مدام تغییر می‌کند. بنابراین رویکرد مناسب آموزش این مسائل به کودکی ۳ساله با رویکرد مناسب برای آموزش به نوجوانی ۱۳ساله متفاوت است. کتاب‌ها، فیلم‌ها و کلاس‌های آموزشی به والدین کمک می‌کنند این گفت‌و‌گوی مهم را مقتدرانه و دقیقا متناسب با سن کودک و میزان درک او پیش ببرند.

۱. آموزش مسائل جنسی به کودکان نهایتا ۲ساله

اکثر والدین ایرانی نگاه خوبی به آموزش مسائل جنسی به کودکان زیر ۲ سال ندارند. با وجود این، آموزش‌های اولیه در این دوران (قبل از آنکه کودک زبان باز کند) زمینه را برای مفاهیم بعدی فراهم می‌کند. با یاددهی نام اندام‌های تناسلی شروع کنید و آن را در فعالیت‌های روزمره بگنجانید. مثلا هنگام حمام‌کردن با بیان واژه‌هایی مثل آلت تناسلی، سینه، واژن و اشاره مستقیم به هرکدام ذهن کودک را آماده یادگیری مسائل بهداشتی و نقاط آسیب‌پذیر بدن کنید. این آموزش صریح و صادقانه ضمن انتقال اطلاعات مهم، والد را در ذهن کودک به منبعی کاملا قابل‌اعتماد تبدیل می‌کنند.

۲. آموزش مسائل جنسی به کودکان ۲ تا ۵ساله

در این گروه سنی، تمرکز آموزش باید روی مرزهای جنسی و نقاطی از بدن باشد که لمس آنها توسط دیگران مجاز یا غیرمجاز است. با انجام بازی‌های لمسی مثل «قلقلک» به فرزندتان یاد دهید تا چه‌ اندازه لمس‌شدن مجاز است و از کجا به‌بعد باید واکنش نشان دهد.

بچه‌ها در این گروه سنی باید بدانند دیگران اجازه لمس اندام تناسلی آنها را ندارند. اگر مچ کودک کنجکاوتان را هنگام دکتربازی گرفتید، این کنجکاوی را بپذیرید و آن را تبدیل کنید به یک نقطه ورود به بحث درباره قوانین و ارزش‌های خانواده مثل اینکه در مکان‌های مختلف چه پوششی لازم است یا اینکه به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند اندام خصوصی دیگران را لمس کند.

در پاسخ به سؤالات پیچیده‌تر دروغ نگویید، اما نیازی به بیان تمام حقیقت هم نیست. اگر می‌خواهید درباره نحوه بچه‌دارشدن توضیح دهید، از آموزش سکس صرف‌نظر کرده و به این جمله بسنده کنید که «دو فرد بزرگ‌سال بدن‌هایشان را به هم وصل می‌کنند، اسپرم و تخمک‌ به‌ اشتراک می‌گذارند تا یک بچه قشنگ مثل تو به دنیا بیاورند». خیال کودک را آسوده کنید که بعدها درباره نحوه برخورد اسپرم و تخمک بیشتر برایش توضیح می‌دهید.

۳. آموزش مسائل جنسی به کودکان ۶ تا ۸ساله

کودک در این سن‌و‌سال باید کاوش ایمن در فضای دیجیتال را بیاموزد. قوانین مشخصی درباره ارتباط با غریبه‌ها و ارسال تصاویر شخصی‌اش وضع کنید و به او اطمینان دهید اگر چیزی موجب ناراحتی یا نگرانی‌اش شود، می‌تواند بی‌دغدغه با شما در میانش بگذارد. یک قدم به جلو بردارید و کمی درباره سوءاستفاده جنسی و مفهوم تجاوز صحبت کنید. بچه‌ها باید با این واقعیت ناگوار روبه‌رو شوند تا اهمیت محافظت از خود درک کنند یا به دوستی که از او سوءاستفاده شده است، کمک کنند. البته اینکه چقدر درباره این مسئله صحبت می‌کنید، کاملا به وضعیت ذهنی فرزندتان بستگی دارد.

موارد بعدی که می‌توان در آموزش مسائل جنسی به کودکان ۶ تا ۸ساله به آنها پرداخت، مکانیسم رابطه جنسی، هویت جنسی زن و مرد و مسئله بسیار مهم بلوغ است.

۴. آموزش مسائل جنسی به کودکان ۹ تا ۱۲ساله

این سن پر از تغییرات عاطفی و اجتماعی است و فرزندان شما با مشکلات جسمی و روحی متعدد دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. با فرزندان خود درباره احساسی که به تغییرات بدنی خود دارند صحبت کنید و همواره یادآوری کنید که تمام این تغییرات کاملا طبیعی‌اند.

فرزند شما در این سن باید برای اولین قاعدگی و انزال آماده شود. برایش توضیح دهید که قاعدگی و انزال از نشانه‌های قابلیت باروری بدن‌اند و به چرخه حیات کمک می‌کنند. همچنین درباره رابطه جنسی و سایر رفتارهای جنسی با جزئیات بیشتری صحبت کنید. مثلا توضیح دهید که با شروع دوران بلوغ، شدت‌یافتن احساسات جنسی و تمایلات عاشقانه به هم‌سالانش دور از انتظار نیست.

۵. آموزش مسائل جنسی به نوجوانان

در نوجوانی که فرزندتان نگاه دقیق‌تری به مسائل جنسی پیدا کرده است، مفهوم «رضایت در ارتباط جنسی» را همچون چراغی در ذهنش روشن کنید. فرزندتان باید یاد بگیرد بعدها از همسر خود چه انتظاراتی داشته باشد، چطور انتظاراتش را بیان کند و چطور از خود در برابر فشار و خشونت در رابطه محافظت کند. اکنون بهترین موقع برای یادگیری روش‌های پیشگیری از بارداری، بیماری‌های مقاربتی و اهمیت سلامت جنسی است. تا می‌توانید و حرف تازه‌ای دارید، پیرامون روابط سالم صحبت کنید تا فرزندتان یاد بگیرد به‌راحتی خطرات جنسی را ارزیابی کند و بهترین تصمیمات را در این زمینه بگیرد.

تداوم مکالمه شرط یادگیری بهتر و عمیق‌تر است

آموزش مسائل جنسی به کودکان فرایندی ادامه‌دار است. خیلی وقت‌ها لازم است تابو بشکنید و به‌رغم احساسات ناخوشایند خود، جملات مهمی را به فرزند خود یادآوری کنید؛ به او بگویید ممکن است در فضای وب یا شبکه‌های اجتماعی، ناخواسته با محتوای پورنوگرافی روبه‌رو شود و می‌تواند صادقانه درباره آنها با شما صحبت کند. یادآوری کنید که حرف‌زدن درباره این مسائل موجب عصبانیت و پرخاشگری شما نمی‌شود و می‌توانید اطلاعات خوبی در اختیارش بگذارید. فراموش نکنید که کودکان باید کنجکاو باشند و سؤال بپرسند؛ این بخشی از روند سالم رشد کودک است. با گفت‌و‌گوی مداوم آموزش شما کامل‌تر و مسائل جنسی در نگاه فرزندتان شفاف‌تر خواهد بود.

حرف آخر

والدینی که اشتیاقی به آموزش مسائل جنسی به کودکان ندارند و حتی از نزدیک‌شدن به بحث‌های این‌چنینی پرهیز می‌کنند، درنهایت فرزندان خود را با این پیش‌زمینه وارد جامعه می‌کنند که صحبت‌کردن درباره سکس تابویی غیراخلاقی است. این افراد بعدها نمی‌توانند درباره نیازهای جنسی خود حرف بزنند و اکثرا به سرکوب جنسی روی می‌آورند درحالی‌که با آموزش درست در سن مناسب می‌توان جلوی بسیاری از مشکلات جنسی دوران بزرگ‌سالی را گرفت.

شما به‌عنوان والدین نسل جدید چه روش‌هایی برای آموزش مسائل جنسی به کودکان می‌شناسید؟ مشتاقیم نظرات ارزشمندتان را بشنویم.

مهم‌ترین و سخت‌ترین وظیفه پدران و مادران تربیت فرزند است

تربیت کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا