تشخیص دستکاری روانشناختی و ۵ شیوه‌ جواب به آن_سیاه پوش

در روانشناسی اجتماعی، یازده نوع تأثیرگذاری مهم وجود دارد که عبارت‌اند از: ترغیب، خودنمایی، تلقین، سرایت، پیروی، عاطفه، خواست، اجبار، انتقاد، نادیده گرفتن و دستکاری روانشناختی . دستکاری روانشناختی ، تأثیر عاطفی پنهانی است که توسط یک فرد بر فرد دیگر اعمال می‌بشود. این مفهوم به روانشناسی معکوس نزدیک و درعین‌حال متضاد آن است.

در روانشناسی معکوس، فرد با گفتن چیزی ناموافق خواسته واقعی خود، تلاش می‌کند فرد روبه رو را وادار به انجام عکس آن کند. درحالی‌که دستکاری روانشناختی با مقصد تأثیرگذاری بر حرکت فرد برای کسب منافع شخصی و به زیان فرد روبه رو انجام می‌بشود. تاکتیک‌های دستکاری روانشناختی طبق معمولً توسط افراد خودشیفته منفعت گیری می‌بشود، همانند باج‌گیری عاطفی یا تشکیل حس گناه. این تاکتیک‌ها برای نهان‌کردن نیات واقعی فرد است، مگر این که شما کاملاً آگاه باشید. ما باید آگاه باشیم و بدانیم چطور با افراد خودشیفته حرکت کنیم.

راه حلهای دستکاری روانشناختی در روابط بین‌فردی شامل مواردی چون: تکذیب (رد)، بی‌توجهی انتخابی، توجیه (عقلانی‌سازی)، انحراف (حواس‌پرتی، طفره‌رفتن)، فریب، نهان‌کاری، تشکیل حس گناه، شرم (شرمساری)، نقش قربانی بازی کردن و سرزنش قربانی است. حرف های می‌بشود افرادی که دیگران را دستکاری روانشناختی می‌کنند قربانیان خود را از طریق تحکیم مثبت (تعریف، عذرخواهی‌های بیشتر از حد، هدیه دادن، دقت)، تحکیم منفی (خلاص شدن از مشکل)، تحکیم ناپایدار یا جزئی (هراس، تردید) و تنبیه (سرزنش، فریاد زدن) کنترل می‌کنند.

تشخیص دستکاری روانشناختی

برای تشخیص دستکاری روانشناختی باید نشانه‌های آن را بشناسید:

مزایای رهایی از دستکاری روانشناختی

اگر با افرادی که تصمیم دارند با دستکاری روانشناختی دیگران را تحت کنترل خود قرار دهند در ربط هستید، می‌دانید که این رفتارها تا چه حد می‌توانند بر سلامت روان شما تأثیر منفی بگذارند. وقتی که ربط خود را با این افراد به حداقل برسانید یا قطع ربط کنید و یاد بگیرید چطور بازیچه دیگران نشویم، مزایای زیر را به دست خواهید آورد:

• کنترل عاطفی: شما جنبه‌های عاطفی خود را تنظیم می‌کنید و احساسات خود را تحت کنترل نگه می‌دارید تا تحت تأثیر دستکاری روانشناختی قرار نگیرید.
• تصمیم‌گیری: با به دست آوردن مجدد استقلال خود، می‌توانید بهتر دستکاری روانشناختی را تشخیص دهید، تردیدهای خود را به چالش بکشید و بدون تأثیر سخن‌های منفی دیگران تصمیمات درست بگیرید.
• تفکر انتقادی: تفکر انتقادی به شما پشتیبانی می‌کند تا از موقعیت‌ها فاصله بگیرید این چنین گفتار و حرکت دیگران را به‌طور عینی برسی کنید، بدون این که تحت تأثیر احساسات یا سختی قرار بگیرید.
• مدیریت استرس: با فاصله گرفتن از این افراد منبع مهم استرس شناسایی می‌بشود. به همین علت شما می‌توانید در فعالیت‌های دیگر شرکت کنید و بدون داشتن استرس از آن‌ها لذت ببرید.

سلامت جسمانی

نگه داری رژیم غذایی درست برای سلامت کلی الزامی است، چون تغذیه مناسب هم به جسم و هم به ذهن انرژی می‌دهد و داشتن دیدگاهی مثبت به زندگی را تحکیم می‌کند. در کنار تغذیه سالم، مراقبت از خود نقشی حیاتی در ضمانت ارامش ذهنی و عاطفی ایفا می‌کند؛ چون تعلق زمان به خود، اسایش و رشد شخصی را پرورش می‌دهد.

علاوه‌بر این، چرخه‌ی خواب منظم برای نگه داری سطح انرژی و کارکرد شناختی حیاتی است. هنگامی که عادات ناسالم رفع شوند، دستیابی به روال خواب ثابت آسان‌تر می‌بشود و به بهبود تمرکز، خلق‌وخو و سلامت کلی منجر خواهد شد. در کل، این عادات به داشتن سبک زندگی سالم‌تر و رضایت‌قسمت‌تر پشتیبانی می‌کنند این چنین علتافزایش اعتمادبه‌نفس در شما شده که در نتیجه به افت اثرات دستکاری روانشناختی بر شما تأثیر می‌گذارند.

عبارات رایج دستکاری روانشناختی و نحوه پاسخگویی

افرادی که دیگران را دستکاری روانشناختی می‌کنند از عبارات مختلفی در محیط‌های متفاوت منفعت گیری می‌کنند. شما با خبر از این عبارات بهتر می‌توانید رفتارهای آن‌ها را تشخیص داده و عکس العمل بهتری نشان دهید. برخی از این عبارات در محیط‌های متفاوت عبارت‌اند از:

۱. محیط سیاسی

دستکاری روانشناختی در سیاست، زیاد تر برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی، کسب حمایتو نگه داری قوت از طریق منفعت‌برداری از احساسات و تعصبات به کار می‌رود. سیاستمداران طبق معمولً از تاکتیک‌های اقناعی برای جلب نظر رأی‌دهندگان منفعت گیری می‌کنند، همانند قولهای کلی همانند: «اگر به ما رأی دهید، برای سرزمین کار خیر می‌کنیم!» بااین‌حال، این چنین اظهاراتی زیاد تر فاقد شواهد ملموس می باشند و بر استراتژی‌های روانشناختی همانند توسل به احساسات، منفعت گیری از زبان مبهم، تشکیل دوراهی‌های کاذب و اراعه نادرست حقایق برای شکل‌دهی به ادراک عمومی تکیه می‌کنند.

یک سوال مناسب برای به چالش کشیدن این چنین ادعاهایی می‌تواند این باشد: «چه شواهدی برای قبول ادعای خود مبنی بر انجام کار خیر برای سرزمین دارید؟» این نوشته، پاسخگویی و تفکر انتقادی را تشویق می‌کند و برای شفافیت در گفتمان سیاسی سختی می‌آورد.

۲. محیط شرکتی

دستکاری روانشناختی در محیط شرکت قضیه رایج و پیچیده‌ای است که می‌تواند از طریق افراد گوناگون، از جمله همکاران، مسئولان استخدام و مدیریت، آشکار بشود. مثال رایج وقتی است که مدیر کل بدون اراعه جزئیات اشکار به کارمندی مطمعن می‌دهد: «دفعه سپس شما را برای ارتقاء شغلی انتخاب می‌کنیم». این چنین اظهاراتی زیاد تر بر تاکتیک‌های روانشناختی همانند وعده پاداش‌هایی که هیچ زمان محقق نمی‌شوند و نهان کردن اطلاعات حیاتی برای نگه داری انگیزه کارکنان در عین تأخیر در رشد واقعی شغلی، تکیه می‌کنند.

جواب مناسب برای مقابله با این چنین ابهامی می‌تواند این باشد: «چرخه ارتقاء شغلی بعدی چه وقتی و جدول وقتی فرایند تصمیم‌گیری چطور است؟» این کار برای شفافیت سختی می‌آورد و مدیریت را در روبه رو ادعاهای خود پاسخگو می‌کند.

۳. محیط خانواده

دستکاری روانشناختی در خانواده قضیه‌ای عمیقاً جدی خواهد می بود که زیاد تر اثرات عاطفی و روانی ماندگاری بر قربانی می‌گذارد. این نوشته می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از تاکتیک‌های ظریف گرفته تا سوءاستفاده آشکار، طوری که والدین بعضی اوقات از اقتدار خود برای اعمال کنترل بر زندگی فرزندانشان منفعت گیری می‌کنند. به‌گفتن مثال، والدی امکان پذیر بگوید: «ما تو را به دنیا آوردیم، بعد تصمیم‌گیری در رابطه این که با چه فردی ازدواج کنی با ماست». این اظهارات از دستکاری روانشناختی و عاطفی منفعت گیری می‌کند، حس کاذب کنترل را القا می‌کند و حتی امکان پذیر شامل گازلایتینگ یا کوتاه عشق برای تحت سختی قرار دادن فرد به اطاعت باشد.

جواب قوی و قاطع به این چنین دستکاری روانشناختی ‌ای می‌تواند این باشد: «ازدواج تماماً در رابطه عشق و سازگاری است، نه انجام تعهدات خانوادگی. این زندگی من است و من انتخاب‌های زندگی خود را انجام خواهم داد.» تعیین مرزهای محکم به حفاظت از استقلال شخصی پشتیبانی می‌کند و مطمعن می‌دهد که تصمیمات مهم زندگی بر پایه نشاط فردی و نه با سختی خارجی گرفته خواهد شد.

۴. محیط آموزشی

دستکاری روانشناختی در محیط آموزشی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر دانش‌آموزان بگذارد و امکان پذیر از طرف معلمان، همسالان یا حتی مدیریت باشد. استادی امکان پذیر بگوید: «با دقت به همه پشتیبانی‌های اضافی که به شما کرده‌ام، انتظار بیشتری از شما دارم!» اظهاری که از ضمانت، تشکیل حس گناه و حتی تبعیض برای تحت سختی قرار دادن دانشجو منفعت گیری می‌کند. این چنین تاکتیک‌هایی می‌تواند استرس بی‌مورد تشکیل کند و بر عزت نفس دانشجو تأثیر بگذارد.

جواب مناسب در این شرایط می‌تواند این باشد: «از پشتیبانی‌های اضافی شما متشکرم، استاد. من اعتمادبه‌نفس بیشتری نسبت به انتظارات شما دارم و هیچ زمان شما را نومید نخواهم کرد.» این جواب ضمن سپاس از پشتیبانی، اعتمادبه‌نفس و استقلال شخصی را قبول می‌کند و از ریشه دواندن دستکاری روانشناختی و عاطفی جلوگیری می‌کند.

۵. محیط رسانه

دستکاری روانشناختی از طریق اشکال گوناگون رسانه همانند مطبوعات، رادیو، سینما، تلویزیون، اینترنت و تبلیغات با پیشرفت علم و فناوری مدرن به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. تبلیغ‌کنندگان در این محیط به‌طور استراتژیک هراس‌ها، ناامنی‌ها و خواسته‌های مردم را مقصد قرار خواهند داد و آن‌ها را قانع می‌کنند که یک محصول خاص مشکلاتشان را حل خواهد کرد. این کار از طریق تاکتیک‌های روانشناختی همانند تأییدیه افراد مشهور، تشکیل حس افتو تبلیغات شخصی‌سازی شده بر پایه داده‌های کاربر به دست می‌آید.

برای مقابله با این استراتژی‌های دستکاری روانشناختی ، عمل مناسب این است که چند کار کنید. از جمله؛ تحقیقات جدا گانه انجام دهید، منبع اطلاعات را زیر سوال ببرید و قبل از تصمیم‌گیری برای خرید، سطح قابل توجهی از شک و تردید را نگه داری کنید.

<h2>داشتن سلامت روان با جلوگیری از دستکاری روانشناختی

رهایی از دستکاری به زمان، آگاهی و اعتمادبه‌نفس نیاز دارد. با فهمیدن تاکتیک‌های دستکاری، تعیین مرزهای روشن و تفکر انتقادی، می‌توانید از کنترل شدن توسط دیگران محافظت کنید. یادگیری نه گفتن، مدیریت احساسات و جستجوی حمایتدر صورت نیاز، قدم‌های کلیدی در این فرایند می باشند. با صبر و تمرین، می‌توانید کنترل افکار، احساسات و تصمیمات خود را بعد بگیرید و زندگی سالم‌تر و یقین‌تر داشته باشید.

آیا با این چنین افرادی ربط داشته‌اید؟ از ازمایش ها خود با ما بگویید.

منبع: How to Recognize and Respond to Manipulation

در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و حرکت شما به‌وجود می‌آورد. اگر حس افسردگی دارید، حتما با پشتیبانی یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ربط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.

به پشتیبانی زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید