زندگی‌نامه ریچارد فاینمن؛ از بمب اتم تا فاجعه چلنجر_سیاه پوش

«ریچارد فاینمن»، فیزیک‌دان برجسته قرن بیستم، یکی از بنیان‌گذاران نظریه الکترودینامیک کوانتومی شناخته می‌بشود. او با اصلاح نظریه‌های قبل و معارفه نمودارهای فاینمن، تعامل های ذرات زیراتمی را ساده‌سازی کرد و ابزارهای محاسباتی جدیدی را در فیزیک معارفه کرد. او به‌ پاس دستاوردهایش در این عرصه، موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد. در این مقاله از دیجیاتو تصمیم داریم زندگی شخصی و دستاوردهای این دانشمند بزرگ را مرور کنیم.

بیوگرافی ریچارد فاینمن

ریچارد فاینمن 11 مه ۱۹۱۸ در نیویورک، در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. پدرش، «ملویل»، فروشنده یونیفرم نظامی و مادرش، «لوسیل»، خانه‌دار می بود. بااینکه خانواده‌اش یهودی‌تبار بودند، آن‌قدر مذهبی به‌ حساب نمی‌آمدند و ملویل، برخلاف لوسیل، خداناباور می بود. به حرف های فاینمن، دیدگاه مذهبی پدرش تأثیر بسیاری بر او گذاشت و او نیز در زندگی‌اش به مذهبی نبودن خود اعتراف می‌کرد.

به غیر از گرایش مذهبی، فاینمن به‌ لحاظ نحوه تفکر نیز تحت‌تأثیر پدرش می بود. او به تشویق پدر، همیشه کنجکاو و پرسشگر می بود و به علوم مهندسی علاقه داشت. ریچارد فقط ۱۰ سال داشت که آزمایشگاه خانگی کوچکی برای خودش ساخته می بود و در آن آزمایش‌های فیزیکی انجام می‌داد و وسایل برقی همانند رادیو را تعمیر می‌کرد. او حتی خواهر کوچک‌ترش، «جوآن»، را نیز در نقش دستیار خود استخدام کرده می بود!

زمان تولد ریچارد، پدرش تصمیم گرفته می بود که اگر فرزندش پسر باشد، دانشمند بشود! رؤیایی که بعدها به حقیقت پیوست. یقیناً ملویل هیچ‌گاه ریچارد را ناچار به کاری نمی‌کرد؛ او با تشویق، مفاهیم علمی و فیزیک را از طریق تصویرسازی و مثال‌های ساده از طبیعت به او آموزش می‌داد و نقش مهمی در شکل‌گیری ذهن علمی ریچارد ایفا کرد.

شکوفایی توانایی ریاضی

فاینمن دبیرستان را در مدرسه فار راک‌اوی گذراند. آنجا علاوه‌بر او، ۲ برنده نوبل دیگر، «برتون ریکتر» و «ساموئل بلومبرگ»، نیز تحصیل کردند. از همان دوران، توانایی شگفت‌انگیز فاینمن در ریاضیات نمایان می بود.

او در ۱۵ سالگی به‌صورت خودآموز مثلثات، هندسه تحلیلی، دیفرانسیل، انتگرال و حد مجموع را فراگرفت و علاقه عمیق خود به این حوزه را نشان داد.

در سال آخر دبیرستان، فاینمن موفق شد جایزه قهرمانی ریاضیات نیویورک را از آن خود کند؛ رقابتی معتبر که برای شناسایی دانش‌آموزان بااستعداد در ریاضیات برگزار می‌شد. این دستاورد برتری علمی او را در همان نوجوانی اثبات و آینده درخشان او را نمایان کرد.

ورود به دانشگاه

بعد از دبیرستان، ریچارد فاینمن برای پذیرفتن در دانشگاه کلمبیا ثبت‌نام کرد اما این دانشگاه سهمیه محدودی برای پذیرفتن یهودیان داشت و خواست او را رد کرد. بعد از این ناکامی، فاینمن سراغ گزینه بعدی، دانشگاه MIT، رفت و سال ۱۹۳۵ موفق به پذیرفتن در این دانشگاه شد.

در دوران کارشناسی، فاینمن توانست توانمندیهای برجسته خود را در فیزیک نشان دهد. او ۲ مقاله در نشریه Physical Review انتشار کرد. یکی از این مقالات با گفتن «پراکندگی پرتوهای کیهانی به‌ وسیله ستارگان یک کهکشان» و فرد دیگر که حاصل پژوهش آخر‌نامه‌اش می بود، درمورد «نیروهای بین مولکولی» می بود. این پژوهش بعدها به‌ «قضیه هلمن-فاینمن» شهرت یافت.

فاینمن سال ۱۹۳۹ با مدرک کارشناسی فیزیک از MIT فارغ‌التحصیل شد. همان سال، در مسابقه ریاضی ویلیام لاول پانتام شرکت کرد و با کسب بیشترین امتیاز، بورسیه تحصیلی را برد و عضو افتخاری انجمن پانتام شد.

برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، فاینمن در آزمون‌های ورودی دانشگاه پرینستون شرکت کرد و توانست در دروس فیزیک و ریاضیات نمره کامل بگیرد. باوجوداین، پذیرفتن او در پرینستون چالش‌هایی داشت؛ چون دپارتمان فیزیک این دانشگاه دلواپس یهودی بودن او می بود. بعد از نامه‌نگاری‌های زیاد، سرانجام اواخر همان سال، فاینمن موفق شد داخل این دانشگاه بشود و مسیر علمی فوق الاده را ادامه دهد.

دانشگاه پرینستون

سا‌ل‌های تحصیل در پرینستون، فاینمن به‌گفتن دستیار «جان ویلر»، یکی از پیشگامان فیزیک هسته‌ای، فعالیت می‌کرد. در دهه ۱۹۴۰، آنها با همکاری یکدیگر نظریه‌ای اراعه دادند که برهم‌کنش ذرات باردار را بدون نیاز به میدان‌های الکترومغناطیسی (همانند آنچه در نظریه کلاسیک ماکسول آمده) توضیح می‌داد. این نظریه که بعدها به نام «نظریه جاذب ویلر-فاینمن» شناخته شد، ایده‌ای انقلابی در فیزیک نظری به شمار می‌رفت.

اولین اراعه فاینمن درمورد این تحقیق در قالب سمینار برگزار شد که در آن دانشمندان برجسته‌ای همانند «آلبرت اینشتین»، «ولفگانگ پائولی» و «جان فون نویمان» وجود داشتند. اگرچه نظریه ویلر-فاینمن به‌طور گسترده در فیزیک پذیرفته نشد، تأثیرات عمیقی بر گسترش مفاهیم تازه در الکترودینامیک و فیزیک کوانتومی گذاشت و به پیشرفت الکترودینامیک کوانتومی پشتیبانی کرد.

فاینمن درنهایت سال ۱۹۴۲ مدرک دکترایش را از پرینستون گرفت. او آخر‌نامه‌اش را با گفتن «اصل کمترین کنش در مکانیک کوانتومی» زیر نظر ویلر به آخر رساند. در این پژوهش، فاینمن مفهوم انتگرال مسیر را در چارچوب مکانیک کوانتومی بسط داد.

این پژوهش که ویلر مورد حمایتنیز می بود، فاینمن را تشویق کرد دیدگاه‌های خلاقانه خود را در فیزیک کوانتومی گسترش دهد. راه حلهای به‌کاررفته در این آخر‌نامه بعدها به ابداع نمودارهای فاینمن منجر شد که ابزاری اساسی برای تجسم و محاسبه برهم‌کنش‌های زیراتمی محسوب خواهد شد.

ازدواج با آرلین

یکی از شرایط پذیرفتن ریچارد فاینمن در دانشگاه پرینستون، مجرد ماندن او می بود اما این شرط قانونی مانعی برای رابطه عاشقانه‌اش با نامزدش، «آرلین گرینبام»، نشد. فاینمن که عشق و وفاداری عمیقی به آرلین داشت، برخلاف فشارها، رابطه پنهانی خود را با او نگه داری کرد و به او قول داد بعد از دکترا با او ازدواج خواهد کرد.

حتی وقتی که آرلین به بیماری سل مبتلا شد و پزشکان امید چندانی به بهبود او نداشتند، فاینمن نه‌فقط پا بعد نکشید، بلکه این عشق و ضمانت او را به ازدواج مصمم‌تر کرد. سرانجام آنها سال ۱۹۴۲ با هم ازدواج کردند.

فیزیک‌دان ریچارد فاینمن و پروژه منهتن

سال ۱۹۴۳، در بحبوحه جنگ جهانی دوم، بعد از دعوا غافلگیرانه نیروهای هوایی و دریایی امپراتوری ژاپن به پایگاه دریایی ایالات متحده، ایالات متحده به‌طور رسمی داخل جنگ شد.

در این اتفاقات و با افزایش تهدیدات نظامی، دولت آمریکا تصمیم گرفت در رقابتی برای دستیابی به قدرتمندترین سلاح‌ها، پروژه محرمانه‌ای برای ساخت بمب اتمی اغاز کند. این پروژه که بعدها با نام «پروژه‌ منهتن» شناخته شد، دقت تعداد بسیاری از فیزیک‌دانان و دانشمندان برجسته آن زمان را جلب کرد. در این زمان، از دانشمندان برجسته، ازجمله ریچارد فاینمن، خواسته شد در این پروژه شرکت کنند.

دانشمندان مطرحی ازجمله «نیلز بور»، «انریکو فرمی» و «جی. رابرت اوپنهایمر» در این پروژه شرکت کردند. اوپنهایمر فعالانه در هر ۲ جنبه علمی و مهندسی پروژه همکاری می‌کرد و آزمایشگاهی سری در لوس‌آلاموس در نیومکزیکو برای طراحی و ساخت بمب اتمی برقرار کرده می بود. فاینمن در لوس‌آلاموس به این تیم تحقیقاتی پیوست و از اولین افرادی می بود که به آزمایشگاه سری رسید.

در لوس‌آلاموس، فاینمن جوان‌ترین رهبر گروه در قسمت نظری پروژه منهتن محسوب می‌شد و یقیناً نقش محوری در پروژه نداشت. او همراه «هانس بیته»، رئیس این قسمت، فرمولی برای محاسبه انرژی آزادشده از انفجار هسته‌ای تدوین کرد.

فاینمن این چنین مسئولیت محاسبات اولیه پروژه را برعهده گرفت و با ترکیب ماشین‌های محاسباتی تازه، IBM و نیروی انسانی، تلاش کرد حجم عظیم محاسبات عددی موردنیاز پروژه را پردازش کند.

او ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ ناظر نخستین انفجار بمب اتمی در نزدیکی آلاموگوردو، نیومکزیکو می بود. هرچند اولین واکنشش سرشار از شوق می بود، بعدها نگرانی و دلهره‌ای عمیق درمورد قوت ویرانگری که او و همکارانش به جهان اراعه کرده بودند، در وجودش شکل گرفت.

پروژه ترینیتی

آرلین فاینمن سال ۱۹۴۵ از دنیا رفت و او در ساعت‌های پایانی کنارش می بود. بعد از این فقدان، ریچارد کامل خود را وقف تحقیق و کار کرد. او در آزمایش هسته‌ای ترینیتی نیز وجود داشت.

(ترینیتی نخستین آزمایش هسته‌ای جهان می بود که ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ توسط آمریکا انجام شد. این آزمایش بخشی از پروژه منهتن با مقصد گسترش بمب‌های اتمی می بود.)

طولی نکشید که آمریکا به ژاپن دعوا نظامی کرد. بمب‌های اتمی بر سر مردم هیروشیما و ناکازاکی فرود آمدند. فاینمن که خودش را مسئول کشته‌ شدن هزاران انسان بی‌گناه می‌دانست، خودش را سرزنش می‌کرد. این اتفاقات همراه با فوت پدرش در ۱۹۴۶، او را به دام افسردگی کشاند.

دستاوردهای فاینمن در الکترودینامیک کوانتومی و دریافت جایزه نوبل

بعد از آخر جنگ جهانی دوم، ریچارد فاینمن به خواست بیته به‌گفتن دانشیار در دانشگاه کرنل (۱۹۴۵-۱۹۵۰) مشغول به کار شد و به بازدید مسائل بنیادی الکترودینامیک کوانتومی پرداخت.

سال‌های سپس که دانشمندان در دنیای پیچیده و اسرارآمیز ذرات زیراتمی کاوش می‌کردند، دیدگاه بی همتا او درمورد تعامل های ذرات به یکی از موضوعات داغ و پربحث در فیزیک تبدیل شد. سال ۱۹۵۰، فاینمن به‌گفتن استاد فیزیک نظری به مؤسسه فناوری کالیفرنیا (کلتک) پیوست و تا آخر عمر حرفه‌ای خود همان‌ جا ماند.

۵ دستاورد برجسته فاینمن در گسترش فیزیک مدرن نقش داشتند. نخستین و با اهمیت ترین آنها اصلاح نواقص تئوری‌های قبل در الکترودینامیک کوانتومی می بود؛ نظریه‌ای که تعامل های بین تابش الکترومغناطیسی (فوتون‌ها) و ذرات زیراتمی باردار همانند الکترون‌ها و پوزیترون‌ها را توضیح می‌دهد. سال ۱۹۴۸، فاینمن توانست مکانیک و الکترودینامیک کوانتومی را بازسازی کرده و تناقضات بی‌معنی نظریه‌های قدیمی را حل کند.

دستاورد دوم او معارفه نمودارهای ساده‌ای به نام «نمودارهای فاینمن» می بود که برای ساده‌سازی و نمایش تعامل های پیچیده ذرات زیراتمی در نظریه الکترودینامیک کوانتومی طراحی شد. این نمودارها محاسبات مربوط به مشاهده و پیش‌بینی تعامل های ذرات را به‌طور قابل‌توجهی ساده کردند.

اغاز دهه ۱۹۵۰، فاینمن توضیحی کوانتومی برای نظریه فوق‌سیالیته فیزیک‌دان روسی، «لف د. لاندو»، اراعه داد. او توانست حرکت شگفت هلیوم مایع در دماهای نزدیک به صفر مطلق را دقیق‌تر توضیح دهد. توضیح فاینمن به فهمیدن بهتر اتفاق‌های کوانتومی در مواد در دماهای زیاد پایین پشتیبانی کرد و تأثیر بسیاری بر فیزیک ماده چگال و تحقیقات بعدی در این عرصه داشت.

سال ۱۹۵۸، او و فیزیک‌دان آمریکایی، «موری گِل-من»، نظریه‌ای ابداع کردند که اتفاق‌های مرتبط با نیروی ضعیف را توضیح می‌داد. این ابداع که به گسترش مدل استاندارد فیزیک ذرات پشتیبانی کرد، نقش مهمی در توضیح نحوه تعامل های و تغییرات ذرات داشت. این نظریه تبدیل گسترش نظریات جدیدی درمورد ساختار داخلی هادرون‌ها و کوارک‌ها شد.

جایزه نوبل فیزیک

ریچارد فاینمن سال ۱۹۶۵ به‌گفتن یکی از دریافت‌کنندگان جایزه نوبل فیزیک معارفه شد. او همراه «جولیان شوینگر» از ایالات متحده و «سین‌ایترو تومونوجا» از ژاپن، جایزه نوبل را به‌خاطر کار در عرصه الکترودینامیک کوانتومی (QED) دریافت کرد. (۲ دانشمند دیگر از رهیافت متغیری برای حل معادلات الکترودینامیک کوانتومی منفعت گیری کرده بودند.)

علاوه‌براین، سال ۱۹۶۸، فاینمن با گروهی از محققان در شتاب‌دهنده خطی استنفورد روی پاشش شلیک الکترون‌های پرانرژی به پروتون‌ها کار می‌کرد. با این آزمایش‌ها، به این نتیجه رسید که پروتون‌ها از ذرات کوچک‌تری به نام «پارتون» راه اندازی شده‌اند. پارتون‌ها در واقع ذراتی فرضی در هسته اتم‌ها بودند که بعدها «کوارک» نامیده شدند.

دستاوردهای علمی فاینمن فقط قسمت کوچکی از جایگاه عظیم او بین فیزیک‌دان‌ها می بود. شخصیت جسور او همیشه مورد تحسین قرار می‌گرفت. او محاسبه‌گری ماهر می بود که با حل مسائل عددی پیچیده، تأثیر بسیاری بر جامعه علمی می‌گذاشت.

تشخیص علت فاجعه چلنجر توسط فاینمن

۲۸ ژانویه ۱۹۸۶، شاتل فضایی چلنجر فقط ۷۳ ثانیه بعد از پرتاب، روبه رو دیدگان مردم آمریکا منفجر شد. این حادثه علتمرگ همه ۷ خدمه شاتل شد و جامعه علمی و فضایی آمریکا را در شوک و اندوه فروبرد.

بعد از این فاجعه، دولت ایالات متحده کمیسیونی اختصاصی به نام کمیسیون راجرز راه اندازی داد تا علت حادثه را بازدید کند. ریچارد فاینمن که آن زمان یکی از دانشمندان برجسته و مورد احترام جامعه علمی شناخته می‌شد، برای عضویت در این کمیسیون انتخاب شد.

فاینمن اورینگ‌های (O-rings) چلنجر را بازدید کرد که برای عایق‌بندی در برابر گازهای داغ در اتصالات شاتل منفعت گیری می‌شد. او با آزمایشی ساده و نمادین تکه‌ای از مواد سازنده این حلقه‌ها را در لیوان آب یخ فروبرد و نشان داد در دمای پایین، انعطاف‌پذیری این حلقه‌ها از بین می‌رود.

این آزمایش به همه نشان داد دمای سرد روز پرتاب، علتسختی و شکنندگی حلقه‌ها شده و اجازه داده گازهای داغ از اتصالات شاتل نشت کنند که درنهایت تبدیل انفجار چلنجر شد. کمیسیون تحقیقاتی نیز درنهایت همین علت را علت انفجار چلنجر خبرداد.

علاقه به هنر

ریچارد فاینمن علاوه‌بر فعالیت‌های علمی برجسته‌اش، علاقه بسیاری به هنر داشت و این جنبه از شخصیت او نقش مهمی در زندگی‌اش ایفا می‌کرد. او در جوانی مجذوب نقاشی شد و با تشویق اطرافیان آن را آموخت.

فاینمن ابتدا نقاشی را به‌گفتن سرگرمی اغاز کرد اما به‌مرور علاقه‌اش به آن جدی‌تر شد و حتی برخی آثارش را به نمایش گذاشت و توانست تعدادی را بفروشد. او معتقد می بود هنر و علم راه‌هایی برای فهمیدن و بازتاب زیبایی جهان می باشند. به باور او هنر می‌تواند قوت مشاهده و خلاقیت را تحکیم کند؛ ویژگی‌هایی که برای دانشمندان نیز حیاتی می باشند.

علاقه فاینمن به هنر فقط محدود به نقاشی نبوده است. او به موسیقی نیز علاقه داشت و نواختن بانگو را با اشتیاق جستوجو می‌کرد. او نوازنده‌ای آماتور می بود و وقتی که در برزیل می بود، در کارناوال‌های خیابانی شرکت می‌کرد و بانگو می‌نواخت.

آخر زندگی

ریچارد فاینمن در سال‌های پایانی زندگی‌اش به نوع نادری از سرطان شکم به نام لیپوسارکوم دچار شد که به‌آرامی او را تحلیل می‌برد. او ابتدا سال ۱۹۷۸ تحت عمل جراحی قرار گرفت و پزشکان توموری به‌ اندازه توپ فوتبال را از بدنش خارج کردند. حالت سلامتی‌اش تا مدتی تثبیت شد اما این بیماری در سال‌های سپس شدیدتر برگشت.

فاینمن ناچار شد چندین عمل جراحی سخت را پشت‌ سر بگذارد و چندین دفعه تحت درمان‌های پزشکی طاقت‌فرسا قرار بگیرد. باوجود رنج جسمی شدید، روحیه سرسخت و کنجکاوی علمی او هم چنان پابرجا می بود؛ او حتی در دوره بیماری نیز به کارهای علمی‌اش ادامه می‌داد، به دانشگاه می‌رفت، به دانشجویانش پشتیبانی می‌کرد و مشغول گشت‌وگذار در دنیای علم می بود.

درنهایت، فاینمن ۱۵ فوریه ۱۹۸۸ در ۶۹ سالگی در بیمارستان لوس‌آنجلس درگذشت. مقبره او در التاندا کالیفرنیا قرار دارد.

به حرف های‌ دوستان و همکارانش او در لحظات آخر زندگی‌اش با اسایش و بدون هراس از مرگ به آن نگاه می‌کرد. حرف های شده حتی در روزهای آخر، وقتی که پزشکان اظهار کرده بودند امکان درمان وجود ندارد، فاینمن هم چنان از زندگی شاد و پرمعنایش سخن بگویید می‌کرد و معتقد می بود جهان زیاد شگفت‌انگیز است.

جوایز و افتخارات ریچارد فاینمن

فاینمن در زندگی حرفه‌ای خود جوایز و افتخارات بسیاری به دست آورد، با اهمیت ترین افتخارات او عبارت‌اند از:

• جایزه نوبل فیزیک (۱۹۶۵) – فاینمن این جایزه را همراه جولیان شوینگر و سین‌ایترو تومونوجا برای گسترش الکترودینامیک کوانتومی (QED) و حل مسائل مربوط به تعامل های بین تابش الکترومغناطیسی و ذرات باردار زیراتمی دریافت کرد. این جایزه برای نظریه‌ای می بود که به‌طور قابل‌توجهی فهمیدن ما را از فیزیک زیراتمی گسترش داد.
• جایزه آلبرت اینشتین (۱۹۵۴) – این جایزه که به‌ افتخار آلبرت اینشتین نام‌گذاری شده، به‌علت سهم فاینمن در فیزیک نظری به او اهدا شد.
• مدال لورنتز (۱۹۶۵) – این مدال به‌گفتن یکی از برجسته‌ترین جوایز فیزیک، به‌خاطر دستاوردهای برجسته در فیزیک نظری به فاینمن اعطا شد.
• عضویت در آکادمی ملی علوم ایالات متحده – فاینمن سال ۱۹۵۴ عضو این آکادمی علمی معتبر شد.
• جایزه اورستد (۱۹۷۲) – این جایزه را انجمن فیزیک آمریکا به‌خاطر تدریس برجسته و اثرگذار در حوزه فیزیک به فاینمن اهدا کرد. شیوه تدریس بی همتا فاینمن و نحوه اراعه مباحث پیچیده به‌شکلی ساده و دلنشین در کلاس‌های درس او را به چهره‌ای ماندگار در آموزش فیزیک تبدیل کرد.
• مدال ملی علم (۱۹۷۹) – فاینمن این مدال را به‌خاطر خدمات برجسته‌اش به علم و سرزمین از دست رئیس‌جمهور آمریکا دریافت کرد.
• جایزه ناحودا در ارتباطات علمی (۱۹۸۶) – این جایزه به‌علت توانایی بسیار فاینمن در اراعه و انتقال مفاهیم علمی به او تعلق گرفت.

علاوه‌براین، زندگی ریچارد فاینمن الهام‌قسمت چندین نمایشنامه و فیلم سینمایی بوده؛ ازجمله فیلم Infinity (۱۹۹۶) که به زندگی شخصی او پرداخته است. این چنین سال ۲۰۰۵، عکس او روی تمبر ایالات متحده قرار گرفت.

برخی آثار ماندگار از ریچارد فاینمن

ریچارد فاینمن علاوه‌بر تحقیقات علمی، چندین کتاب مهم نوشت که تعداد بسیاری از آنها جزو محبوب‌ترین آثار در حوزه‌ فیزیک به شمار می‌روال. فهرست زیر شامل تعدادی از شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های اوست که برخی در زمان حیاتش انتشار شد و برخی بعد از مرگ او به چاپ رسید:

Surely You’re Joking, Mr. Feynman!: این کتاب فاینمن زندگی‌نامه، داستان‌ها و خاطرات دلنشین او را با طنز و صمیمیت گفتن می‌کند.

What Do You Care What Other People Think?: ادامه‌ای بر کتاب خاطرات او که شامل تجربیاتش از بازدید فاجعه چلنجر می‌بشود.

QED: The Strange Theory of Light and Matter: این کتاب نسخه ساده و قابل‌فهمیدن از نظریه الکترودینامیک کوانتومی برای علاقه‌مندان عادی است.

The Feynman Lectures on Physics: این مجموعه سخنرانی‌های فاینمن که سال ۱۹۶۴، یکی از معتبرترین منبع های آموزشی فیزیک پایه است.

Theory of Fundamental Processes: این کتاب به مسائل بنیادی فیزیک کوانتومی و تئوری‌های فاینمن در این عرصه می‌پردازد.

The Feynman Lectures on Computation: این کتاب بعد از مرگ فاینمن انتشار شد و شامل دیدگاه‌های نوآورانه او درمورد محاسبات و علوم رایانه است.

Six Not-So-Easy Pieces: Einstein’s Relativity, Symmetry, and Space-Time: این کتاب به مفاهیم گسترش یافتهای از فیزیک همانند نسبیت و فضا-زمان می‌پردازد.

زندگی‌نامه ریچارد فاینمن

ریچارد فاینمن فیزیک‌دان و یکی از چهره‌های برجسته پروژه منهتن می بود و بعدها نیز با پژوهش‌های تأثیرگذارش به گسترش‌ فیزیک مدرن پشتیبانی کرد. او این چنین در بازدید فاجعه چلنجر نقشی کلیدی داشت و توانست علت دقیق این فاجعه را آشکار کند.

فاینمن به‌علت رویکرد ساده‌انگارانه و خلاقانه‌اش به علم، توانایی‌های تدریسی بسیار و سبک بی‌پرده‌اش در ارتباطات علمی مورد احترام و محبوب می بود.

سؤالات متداول