تخت مشترک مادر و نوزاد، چطور بر رشد روانی فرزند تأثیر می‌گذارد؟_سیاه پوش

فرزندتان به‌تازگی متولد شده و در نتیجه ساعات خوابتان به هم ریخته است؟ کودک یکی‌دو‌ساله دارید و نمی‌دانید بهتر است او را در در تخت خودتان بخوابانید یا بهتر است بگذارید در تخت‌خواب مجزا بخوابد؟ با ما همراه باشید تا درمورد تأثیر تخت مشترک بر رشد روانی کودک سخن بگویید کنیم. پدر و مادر شدن توانایی‌ای پیچیده و چالش‌برانگیز است. علاوه بر مسئولیت آشکار مراقبت از نوزاد، یکی از جنبه‌های مهمی که به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، خواب کودک و والدین است.

اهمیت خواب کافی برای رشد نوزاد

تحقیقات علمی بر اهمیت خواب کافی برای رشد نوزادان پافشاری دارند. مطالعات نشان داده‌اند نوزادانی که به‌قدر کافی می‌خوابند، در عرصه‌های شناختی و عاطفی به نتایج بهتری دست می‌یابند. خواب به رشد مغز پشتیبانی می‌کند، فرآیند تثبیت حافظه را تسهیل می‌کند و تنظیم خلق و خو را به همراه دارد. این چنین، الگوهای منظم خواب با افت خطر ابتلا به اختلالات خواب در مرحله های بعدی زندگی مرتبط است. به این علت، فراهم خواب کافی و باکیفیت برای سلامت و رشد کلی نوزادان اهمیت اختصاصی‌ای دارد. علاوه بر این، نوشته خوابیدن در تخت مشترک با کودک نیز نظرات والدین را به دو دسته تقسیم کرده است. برخی از والدین به‌شدت از این روش حمایتمی‌کنند، در حالی که دیگران ناموافق آن‌اند. برای تعداد بسیاری از والدین، امکان پذیر این سوال نقل بشود که آیا اگر کودک‌شان با آن‌ها در تخت مشترک بخوابد، این نوشته بر رشد روانی کودک تأثیر می‌گذارد یا خیر.

یکی از نخستین مواردی که اطرافیان، با دقت به آن درمورد نسل تازه والدین قضاوت می‌کنند، مقدار خواب فرزندان‌شان است. به همین علت، خواب نوزاد به یکی از نگرانی‌های بزرگ و موضوعی برای او مباحثه در تعداد بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است.

در برخی کشورهای غربی، صنعتی نوظهور به وجود آمده است که در آن افراد در سمت شغلی مربی و مشاور خواب نوزاد فعالیت می‌کنند. این متخصصان به والدین پشتیبانی می‌کنند تا نوزادان خود را به‌تنهایی در تخت بخوابانند و شبی آرام را پشت سر بگذارند، بدون این که خواب‌شان به هم بخورد. با این حال، همه مردم دنیا درمورد این که نوزاد یا خردسال حتماً باید به‌طور جدا گانه و بی‌وقفه بخوابد، اتفاق‌نظر ندارند. این شیوه نوین، تفاوت‌های چشمگیری با راه حلهای سنتی خواب نوزادان در طول تاریخ بشر دارد.

تغییرات تاریخی در الگوهای خواب نوزادان و والدین: از اشتراک تخت تا استقلال

اشتراک تخت بین نوزاد و والدین در قسمت عمده‌ای از تاریخ بشر رایج بوده و هم چنان در تعداد بسیاری از کشورها ترویج دارد. پیش از قرن نوزدهم، در بریتانیا نگرانی بسیاری درمورد خواب نوزاد و محل خواب او وجود نداشت. خانواده‌ها، از جمله مادران و نوزادان، زیاد تر در تماس نزدیک با یکدیگر می‌خوابیدند و به این ترتیب، اگر نوزاد در طول شب بیدار می‌شد، فردی در دسترس می بود که فوراً به او رسیدگی کند.

این حالت، با انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم تحول کرد. ظهور خانواده‌های طبقه متوسط و اهمیت یافتن مفهوم استقلال جهت شد خواب بدون وقفه به امری مطلوب‌تر تبدیل بشود و والدین ترجیح دهند در محیطی آرام‌تر استراحت کنند. امروزه تعداد بسیاری از پیشنهاد‌های تربیتی بر برنامه‌های خواب سخت‌گیرانه و خوابیدن نوزادان به‌تنهایی برای ترویج استقلال پافشاری دارند. با این حال، باید به یاد داشت که این روال همیشه عرف نبوده و هم چنان نیز در تعداد بسیاری از نقاط جهان این چنین نیست.

او گفت و گو حوالی اشتراک تخت بین والدین و نوزاد هم چنان موضوعی جنجال‌برانگیز و رایج است. برخی متخصصان به علت ربط این قضیه با سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) تا پیش از شش‌ماهگی آن را پیشنهاد نمی‌کنند. با این حال، برخی دیگر بر این باورند که این عمل می‌تواند برای رشد کودکان سودمند باشد. دلایل تعداد بسیاری وجود دارد که والدین اشتراک تخت با نوزادان خود را انتخاب کنند؛ اما برای برخی دیگر از والدین، خوابیدن دور از نوزاد تنها راه مدیریت خستگی شدید و بیداری‌های مکرر او در طول شب است.

برای رشد کودک خود:‌۱۰ بازی بسیار برای رشد توانایی‌های ذهنی و جسمی کودکان

اکنون قضیه اینجاست که با وجود این که شواهد علمی درمورد تأثیرات روانی اشتراک تخت با کودکان اندک است، محققان قادر به انجام آزمایش‌های گسترده در این عرصه نیستند. چون این آزمایش‌ها نیازمند آن خواهند می بود که از یک گروه از والدین بخواهند تخت خود را با کودک خود به اشتراک بگذارند و از گروه دیگر بخواهند از این کار اجتناب کنند. این چنین کاری، انتخابی شخصی در فرزندپروری است. برای جواب به این سوال، بهترین رویکرد منفعت گیری از مطالعات طولی مشاهده‌ای آینده‌نگر است. این مطالعات به‌طوری است که حالت کودکان را در طول زمان پیگیری می‌کند و مقیاس‌های گوناگون رشد عاطفی و رفتاری آن‌ها را از دوران کودکی تا چند سال سپس به ثبت می‌رساند.

علاوه بر این، تحقیقات جدیدی نیز انجام شد تا بتواند به‌طور علمی به این سوال جواب بدهد که آیا خوابیدن نوزاد و والدین در یک تخت مشترک، بر رشد روانی آن‌ها تأثیر می‌گذارد؟. در این تحقیق، حالت ۱۶۵۹۹ کودک را از ۹ماهگی تا ۱۱سالگی بازدید کردند. والدین این کودکان، گزارشی اراعه دادند که در آن منفعت گیری یا عدم‌منفعت گیری از تخت مشترک با نوزادان خود در سن ۹ماهگی نقل شده می بود. علاوه بر این، پژوهشگران از این والدین خواستند که گزارش بدهند آیا علائم افسردگی و اضطراب (علائم درونی) و پرخاشگری و بیش‌فعالی (علائم بیرونی) را در سنین ۳، ۵، ۷ و ۱۱سالگی فرزندان‌شان مشاهده کرده‌اند یا خیر.

در این پژوهش، تأثیر متغیرهای مختلفی بازدید شد که امکان پذیر با خوابیدن در تخت مشترک مرتبط باشد. از جمله این متغیرها عبارت است از: استرس روانی مادر، حالت اجتماعی اقتصادی والدین، باورهای تربیتی، شیردهی و مقدار بیداری شبانه‌ نوزاد.یافته‌های این تحقیق نشان داد که به‌طور کلی هیچ ربط معناداری بین منفعت گیری از تخت مشترک در ۹‌ماهگی و تغییرات علائم درونی یا بیرونی مرتبط با حالت روانی در دوران کودکی وجود ندارد. با این حال، برخی ویژگی‌های مرتبط با خوابیدن در تخت مشترک، نظیر تحصیلات پایین والدین و استرس روانی مادر، با تغییرات در این علائم مرتبط بودند.

تأثیرات عاطفی و رفتاری خوابیدن نوزادان در تخت مشترک با والدین

تحقیق شبیه فرد دیگر بازدید کرد که اگر نوزادان با مادر در تخت مشترک بخوابند و به او دسترسی عاطفی داشته باشند، چطور رشد عاطفی و رفتاری کودکان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که:

• افزایش دسترسی عاطفی مادرانه به نوزاد می‌تواند اثرات مثبتِ وجود در تخت مشترک را تحکیم کند.
• در خانواده‌هایی که مادران دسترسی عاطفی زیاد دارند، تخت مشترک نوزدا و والد می‌تواند تبدیل بهبود روابط والد کودک و افت مشکلات رفتاری در کودکان بشود.

با‌این‌حال همان گونه که می‌دانید، تأثیرات خوابیدن نوزاد کنار والدین پیچیده و چندبعدی است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله کیفیت روابط والدین و شرایط خانوادگی. این تحقیقات مشخص می کند که تنها داشتن یک تخت مشترک جادو نمی‌کند؛ بلکه ترکیب آن با افزایش دسترسی عاطفی است که نتایج مثبت به همراه دارد.

پژوهشی دیگر، تأثیرات تخت مشترک نوزاد و والد بر کیفیت خواب و رشد شناختی آن‌ها را بازدید کرد. نتایج این پژوهش عبارت است از این که:

• تخت مشترک به‌تنهایی تأثیر منفی بر رشد شناختی نوزادان ندارد.
• کیفیت خواب نوزادان و مادران با منفعت گیری از تخت مشترک بهبود می‌یابد. به‌شرطی که والدین، برای منفعت گیری از تخت مشترک مادر و نوزاد، از راه حلهای ایمن پشتیبانی بگیرند.
• والدین از این طریق می‌توانند راحت‌تر به نیازهای شبانه نوزاد جواب دهند. این نوشته، می‌تواند به افت اضطراب نوزادان پشتیبانی کند.

بازدید دیگر نیز روی راه حلهای گوناگون خواب نوزادان (داشتن تخت مشترک، داشتن اتاق مشترک و تخت جداگانه) انجام شده که مشخص می کند:

• هیچ تفاوت قابل‌توجهی در مشکلات رفتاری بین کودکانی که با والدین خود به خواب رفته و کودکانی که جدا می‌خوابند وجود ندارد.
• چه بسا عوامل خانوادگی همانند استرس والدین و حمایتاجتماعی، زیاد تر از روش خوابیدن بر حرکت کودکان اثرگذار است.

این یافته‌ها بار دیگر پافشاری می‌کند که تخت مشترک والدین و نوزاد، به‌خودی‌خود تأثیر منفی بر رشد روانی کودکان ندارد و حتی می‌تواند علتتقویت روابط عاطفی بشود.

تخت مشترک والدین و نوزاد، آری یا خیر؟

آیا تخت مشترک مادر و نوزاد بر رشد روانی کودک تأثیر مثبت دارد یا منفی؟ این نوشته، مدام در بین پژوهشگران او گفت و گو‌برانگیز بوده و جواب قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، با دقت به چند نمونه از پژوهش‌های تازه که دراین عرصه انجام شده و در این مقاله هم به آن‌ها اشاره کردیم، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که تخت مشترک مادر و نوزاد، به‌خودی‌خود تأثیر مثبت یا منفی بر رشد روانی کودکان ندارد اما عوامل دیگر می‌تواند بر این نوشته تأثیر بگذارد. برای نمونه، تخت مشترک مادر و نوزاد به‌شرط افزایش دسترسی عاطفی مادر و افزایش دقت والدین و به‌اختصاصی دقت و محبت مادر به نوزاد، تأثیرات روانی مثبت و مطلوب به همراه خواهد داشت.

تخت مشترک مادر و نوزاد، می‌تواند تحت شرایط مناسب به بهبود کیفیت روابط و افت اضطراب پشتیبانی کند. این نتایج برای والدینی که دلواپس تأثیر منفعت گیری از تخت مشترک بر رشد روانی فرزندشان می باشند، مطمعن‌قسمت است و این چنین با تحقیقات قبل که نشان داده بودند تخت مشترک بر شکل‌گیری دلبستگی امن بین نوزاد و مادر تأثیری ندارد، هم‌خوانی دارد. بعد، اگر شما هم از آن دسته والدینی هستید که می‌خواهید نوزادتان در تخت مشترکی با شما بخوابد، با مراعات نکات ایمنی و دقت به نیازهای عاطفی کودکتان، دلواپس نباشید؛ احتمالا شب‌های آرام‌تر و روزهای پر از عشق و اعتمادی در انتظارتان باشد! در دوران نوزادی فرزندتان، از تخت مشترک برای مادر و نوزاد منفعت گیری کرده‌اید؟ خوشحال می‌شویم اگر ازمایش ها یا خاطرات تلخ و شیرین خود را با ما در بین بگذارید.

منبع های: psychologytoday

مطالعه توسط “لیو و همکاران” (۲۰۱۸)

گفتن: “Infant Bed-Sharing and the Moderating Role of Maternal Emotional Availability: A Prospective Longitudinal Study”
منبع:
Developmental Psychology

مطالعه تروکو (Teti) و همکاران (۲۰۱۶)

گفتن: “Nighttime Parenting, Sleep Quality, and Cognitive Development in Infancy: Foundational Findings and Implications for the Bedsharing
Debate”منبع: Sleep Medicine Reviews

مطالعه گلدبرگ و همکاران (۲۰۱۳)

گفتن: “Sleep Arrangements and Young Children’s Behavioral Development: A Cross-Sectional Study”
منبع: Journal of Family Psychology

مطالعه کوئین و همکاران (۲۰۱۰)

گفتن: “Mother-Infant Bedsharing and Long-Term Effects on Child Behavior and Development”
منبع: Pediatrics

مطالعه راموس و همکاران (۲۰۰۸)

گفتن: “The Role of Early Bedsharing on Infant Sleep, Parenting, and Attachment: A Prospective Study”
منبع: Infant Behavior and Development