چرا حس زشتی می‌کنم؟ + راه حلهای مقابله با حس زشت بودن_سیاه پوش

تردید نسبت به ظاهر زیاد شایع است. همه ما، دست‌کم یک‌بار در طول عمرمان، حس کرده‌ایم که زشت هستیم! احتمالا برای شما هم پیش آمده باشد که چندین دفعه به خودتان در آینه خیره شوید، به نقص‌های ظاهرتان چشم بدوزید یا آرزو کنید که کاش دور کمر باریک‌تر، بینی قلمی‌تر یا قد بلندتری داشتید. این فکرها از کجا می‌آیند؟ چطور باید جلوی آن‌ها را بگیریم؟ با این حس زشتی چه کنیم؟

حس زشت‌بودن به‌شدت شایع است

مردم و متخصصان می‌گویند که زیبایی در نگاه تماشاگر است. بعد چرا برای تعداد بسیاری از ما سخت است که ظاهرمان را بپذیریم و مطمعن به نفس، حس زیبایی، یا خواستنی‌بودن داشته باشیم؟ این روزها، عکس بدنی یکی از بزرگ‌ترین مسائل حوزه سلامت روان محسوب می‌بشود. این نوشته به‌خصوص در کشورهای گسترش‌یافته انگلیسی‌زبان، همچون ایالات متحده امریکا ترویج دارد که استانداردهای زیبایی اروپایی (پوست روشن، بینی باریک، قد بلند و بدن استخوانی) را ایده‌آل می‌پندارند. عکس منفی از بدن، نرخ ابتلا به اختلال‌های خوردن و برخی مشکلات سلامت روان، همانند کارکرد روانی – اجتماعی، افسردگی و افسردگی بعد از زایمان را بالا می‌برد. با این وجود، خود زشت انگاری، تنها در جوامع غربی ترویج ندارد. یک پژوهش مقطعی، مشکلات مربوط به عکس بدنی را در بین دختران هندی دانشگاه کویمباتور بازدید کرده است. نتایج این پژوهش مشخص می کند که ۷۷.۶ درصد از دانشجویان، از عکس بدنی خود نارضایتی دارند و این نارضایتی، از فشارهای فرهنگی – اجتماعی شکل گرفته است که بر لاغری اندام پافشاری دارند. این دانشجویان، برای افت وزن و تحول ظاهر بدنی خود، دست به رفتارهایی خطرناک می‌زدند، رفتارهایی همانند حذف قولهای غذایی یا افت غذای مصرفی.

چرا حس زشتی می‌کنیم؟

مگان هیلبرت، متخصص تغذیه می‌گوید قسمت بزرگی از حس ارزشمندی ما، در دوران نوجوانی شکل می‌گیرد. هنگامی همسالان و اعضای خانواده نظری منفی درمورد ظاهرمان خواهند داد، ما این مطلب‌ها را درونی‌سازی می‌کنیم. این درونی‌سازی، در سه تا چهارسالگی رخ می‌دهد.

با این حال، تنها دوستان یا اعضای خانواده نیستند که درمورد ظاهر ما نظر خواهند داد. تاتیانا ریورا کروز، مددکار اجتماعی بالینی می‌گوید مشکلات مربوط به شکل بدنی و حس عدم جذابیت ظاهری، از تقابل پیچیده عوامل گوناگون روانی، اجتماعی و فرهنگی نشئت می‌گیرند. این عوامل عبارت هستند از:

• تأثیر رسانه‌ها: با قرار دادن دائم خود در معرض شبکه‌های مجازی، که اشکال بدنی به‌شدت ایده‌آل‌شده، غیر واقعی، فیلتر یا ویرایش‌شده را به نمایش می‌گذارند، طبیعی است که قیاس‌ای غیر منصفانه در حق خودمان داشته باشیم. این قیاس، حس کم‌قیمت بودن و عدم جذابیت به ما می‌دهد.
• قیاس اجتماعی: مردم عادت دارند که خود را با دیگران قیاس کنند. دیدن مکرر افرادی که به نظر دلنشین‌تر و خوش‌هیکل‌تر از شما می باشند، حس منفی درمورد خودتان تشکیل می‌کند.
• استانداردهای فرهنگی: استانداردهای زیبایی در جامعه امکان پذیر سختگیرانه و محدودکننده باشند. افرادی که در این استانداردهای ایده‌آل‌گرایانه قرار نمی‌گیرند، به‌سختی می‌توانند فکر کنند که دلنشین می باشند.
• عوامل روانی: برخی شرایط خاص، همانند افسردگی، اضطراب، اختلال‌های خوردن و اختلال بدشکلی بدن (بدریخت‌انگاری یا خودزشت‌انگاری)، فهمیدن شخص از خود را خدشه‌دار و افکار منفی‌اش را درمورد ظاهرش تحکیم می‌کنند.
• کمال‌گرایی: میل به کمال‌گرایی و هراس از نداشتن برخی استانداردها، به نارضایتی شدید از ظاهر دامن می‌زند.

خودزشت‌انگاری چطور بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد؟

هیلبرت می‌گوید عکس منفی از خودتان، حس شرم یا ناراحتی شدیدی به شما می‌دهد. این حس به مشکلات سلامت روان، همانند افسردگی و اضطراب، اختلال‌ بدشکلی بدن (BDD)، و اختلال‌های مربوط به خوردن منجر می‌بشود. برخی از اختلال‌های خوردن، شامل بی‌اشتهایی، پرخوری عصبی، اختلال پرخوری و اختلال خوردن اجتنابی خواهد شد. هیلبرت اضافه می‌کند:

«دیگر نگرانی‌های مربوط به سلامت روان، همانند بدریخت‌انگاری و اختلال بدریختی بدن امکان پذیر از عکس منفی ما از بدن‌مان به وجود همراه شوند. وسواس ظاهری و عیوبی که به خودمان نسبت می‌دهیم، صدمه عمیقی به سلامت روان ما داخل می‌کنند.»

کروز نیز می‌گوید فکر منفی درمورد خود، به‌خصوص عکس بدنی، امکان پذیر به انزوای اجتماعی منجر بشود. هراس از قضاوت و طرد شدن، می‌تواند شما را وادار به کنار گذاشتن یا اجتناب از تعامل‌های اجتماعی کند. همین کار، حس تنهایی را زیاد تر می‌کند. عکس منفی از بدن می‌تواند تبدیل رفتارهای وسواسی – اجباری، همانند رسیدگی بیشتر از حد به ظاهر، ورانداز کردن مرتب خود در آینه و فکر به عمل‌های زیبایی بشود.

تکنیک‌هایی برای مقابله با حس زشتی

دوست‌داشتن و پذیرفتن خود، تمرینی هرروزه نیاز دارد. در ادامه راه حلهایی برای اغاز این راه دشوار، نظر می‌کنیم.

مثبت‌‌اندیش باشید

کروز می‌گوید تشکیل مطمعن به نفس و تحول نوع نگاه به خود، اغاز مناسبی برای مقابله با خود زشت انگاری است. افکار منفی درمورد عکس بدنی خود را با جملات تأکیدی مثبت جانشین کنید و باور به خود را به چالش بکشید. با نهایت احتیاط، تلاش کنید ریشه این افکار منفی را درون خود اشکار کنید و مشکل را از منشأ آن درمان کنید. با دوستان حمایتگر و خانواده زمان بگذارید که شما را به‌خاطر چیزی که هستید دوست دارند. از افراد و محیط‌هایی که مدام نظرات منفی خواهند داد و استانداردهای غیر واقعی از بدن را ترویج می‌کنند، دوری کنید.

منفعت گیری آگاهانه از شبکه‌های اجتماعی

اینترنت، محیطی بی‌رحم و نامهربان است که تأثیر بسیاری بر فکر ذهنی انسان دارد. به‌حرف های هیلبرت، شبکه‌های اجتماعی طوری طراحی شده‌اند که بر ظاهر، و منفعت گیری مداوم از تصاویر دارای فیلتر تمرکز دارند. این رویکرد، فکر مردم از یک بدن نرمال را دستخوش تحول می‌کند. شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند این فکر را جا بیندازند که ارزشمندی هر شخص، در جذابیت ویژگی‌های ظاهری اوست. اما به یاد داشته باشید که شبکه‌های اجتماعی، محیط‌های واقعی نیستند. تصاویری که در این محیط‌ها می‌بینیم، بیشتر از حد ویرایش شده‌اند یا روی آن‌ها، فیلتر قرار گرفته است. به همین علت، اصلاً نشان‌دهنده ظاهر اکثر مردم نیستند. منفعت گیری کمتر از شبکه‌های اجتماعی، عکس بدنی و مطمعن به نفس شما را بهبود می‌دهد. به‌علاوه، افکار مثبت درمورد وزن و ظاهرتان را تحکیم می‌کند.

زیر و رو کردن زمان‌وبی‌زمان صفحات اینستاگرام، تبدیل به یکی از عادت‌های تعداد بسیاری از ما شده است. طبیعتاً، کنار گذاشتن این عادت آسان نیست و ترک ناگهانی عادت‌ها نیز اثربخشی ندارد. بعد تلاش کنید زمان منفعت گیری از شبکه‌های مجازی را محدود کنید یا افرادی را جستوجو کنید که برای تنوع ظاهر و تفاوت‌های بدنی آدم‌ها قیمت قائل می باشند. کروز اضافه می‌کند:

«هنگامی فهمید شوید که این استانداردها واقعاً تا چه اندازه فراگیر می باشند، راحت‌تر می‌توانید درستی آن‌ها را رد کنید.»

انتخاب آگاهانه محتوایی که مشاهده می‌کنید، زیاد سودمند است. در شبکه‌های مجازی،‌ جستجو کنید و صفحاتی را اشکار کنید که طرفدار مثبت‌اندیشی درمورد ظاهر بدنی، حمایتکننده تعاریف متنوع از زیبایی، و ترویج‌دهنده عشق به خویشتن می باشند. در معرض صفحاتی قرار نگیرید که به شما حس زشتی خواهند داد.

تمرکز روی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بدن

هیلبرت می‌گوید به‌جای تمرکز روی این که بدن‌تان چطور به نظر می‌رسد، یاد بگیرید که قدر قابلیت‌ها و توانمندیهای آن را بدانید.

مگان هیلبرت، متخصص تغذیه:

«به زن‌ها، طبق معمولً از کودکی این‌طور آموزش داده می‌بشود که خود را از دریچه چشم دیگران نگاه کنند. اما اگر دید اول شخص به خودمان داشته باشیم و بنگریم که چطور بدن‌مان، ما را تا به اینجا رسانده و اجازه توانایی انواع چیزهای شگفت‌انگیز را داده است، سختی کم‌تری به روان خود داخل می‌کنیم. طبیعتاً در این صورت سختی کمتری حس می‌کنیم، تا این که به بدن‌مان در درجه اول، به چشم یک شیء تزئینی نگاه کنیم.»

کروز پیشنهاد می‌کند یک ورزش اشکار کنید که از انجام آن لذت می‌برید. این ورزش می‌تواند دو، شنا، رقص، پیاده‌روی، کوه‌نوردی، والیبال، تنیس، بدنسازی یا یوگا باشد. هر فعالیت جسمانی که روحیه ما را بهبود دهد و پشتیبانی کند تا عکس بهتری از بدن‌مان داشته باشیم، مناسب است. چرا که در این صورت، فقط به ظاهر بدن‌ دقت نمی‌کنیم، بلکه قوت و توانمندیهای آن نیز به چشم‌مان می‌آید.

تشکیل تغییرات کوچک

برخی تغییرات کوچک، تأثیرات قابل‌توجهی بر ظاهر دارند. برای مثال، تحول مدل مو یا سبک لباس‌پوشیدن، تعلق وقتی در روز برای ورزش، انتخاب مواد غذایی مقوی و سالم، و خواب کافی، تغییرات بسیاری در ظاهر بدنی، روحیه و مطمعن به نفس ما تشکیل می‌کنند.

خودمراقبتی

خودمراقبتی به هر شکلی که باشد، مناسب است. خودمراقبتی، راهی ضمانت‌شده برای تحکیم سلامت روان و بهبود عزت نفس است. کارهایی انجام دهید که حس خوبی به شما خواهند داد. برای مثال، حتی دوش‌گرفتن، مطالعه یا فعالیت‌های تفریحی هم مناسب می باشند. لباس‌هایی بپوشید که حس راحتی و مطمعن به نفس به شما بدهند، جای این که بخواهید بازدید کنید که آیا آن لباس‌ها، الان ترند و مد می باشند یا خیر. کروز می‌گوید:

«تمرین‌های ذهن‌آگاهی انجام دهید تا آگاهی بیشتری نسبت به توانمندیها و ظرفیت‌های بدنی‌تان اشکار کنید. ذهن‌آگاهی این چنین پشتیبانی می‌کند تا توانمندیهای بدنی خود را بشناسید و آن‌ها را تحسین کنید.»

عشق به خود

مهربان بودن با خود، شامل فهمیدن و تنظیم هیجانات شخصی می‌بشود. خودشفقتی، نیاز به تمرین دارد. یکی از راه‌های شفقت به خود، این است که جوری با خودتان حرکت کنید که با دوستان و عزیزان‌تان حرکت می‌کنید. برای مثال، به خودتان یادآوری کنید که نباید با خودش به شکل خاصی سخن بگویید کند. با خودتان به همان سبک حرکت و کلماتی حرکت کنید که در معاشرت با عزیزانتان مراعات می‌کنید.

پشتیبانی و درمان حرفه‌ای

عشق به خود، مسیری طویل و مستمر دارد. برای تحول فکر بدنی منفی خود و تسلط بر حس زشتی باید باورهای سمی را کنار بگذارید، با خودتان مهربان باشید، در روابط اجتماعی خود تجدید نظر کنید،‌ عادت‌های غذایی متعادلی را جستوجو کنید و حس ارزشمندی را برای خود بازتعریف کنید. به خود یادآوری کنید که شما، زیاد تر از یک بدن هستید. در این راه طویل، امکان پذیر بعضی اوقات بلغزید. به همین علت، بهتر است که رویکردی چندجانبه برای حل این مشکل در پیش بگیرید. کروز معتقد است که امکان پذیر انتخاب یک روش روان‌درمانی مناسب، همانند درمان شناختی – رفتاری، عضویت در گروه‌های حمایتی یا حتی دارو درمانی، برای بهبود فکر ذهنی از خود و سلامت کلی روان الزامی باشد.

اگر عکس بدنی منفی و افتاطمینان به نفس، زندگی شما را به‌شدت مختل‌ کرده‌اند، نیاز است که با یک مشاور حرفه‌ای سلامت روان، سخن بگویید کنید. دقت کنید که مشاور، در عرصه مسائل عکس بدنی تخصص داشته باشد.

هیلبرت در این باره اضافه می‌کند:

«زیاد مهم است که در سطح اجتماعی، از شی‌ءانگاری بدن و اظهارنظرهای منفی درمورد ظاهر دیگران دوری کنیم. تا جایی که می‌توانیم، در سخن بگویید‌های‌مان انعطاف داشته باشیم. دقت کنید که ریشه مهم نارضایتی از عکس بدنی، عموماً از نحوه برخورد و سخن بگویید با دیگران درمورد ظاهرشان نشأت می‌گیرد.»

آیا واقعاً زشت هستیم؟

تبلیغات رسانه‌ها و گسترش منفعت گیری از شبکه‌های اجتماعی علتشده تا استانداردهای زیبایی مشخصی، به کل دنیا تحمیل شوند. قیاس خود با این استانداردها کاملاً طبیعی است، اما نباید علتتخریب عکس مثبت ما از بدن‌مان بشود. نباید اجازه دهید این فضا به شما حس زشتی دهد. به یاد داشته باشید که هر فردی به‌خاطر خود، و ویژگی‌های شخصی خود زیباست. دنباله‌روی از استانداردهای زیبایی غالب، خاص‌بودن آدم‌ را از او می‌گیرد. ایرادی ندارد اگر یک ویژگی، از نظر کاربران شبکه‌های اجتماعی، نقص دیده بشود. چرا که هر ویژگی ظاهری، در یک فرهنگ و منطقه و سلیقه متفاوت، قشنگ برداشت می‌بشود. به‌علاوه، همین نقص‌ها و تفاوت‌های ظاهری است که علتتمایز ما خواهد شد.

پذیرفتن ظاهر و باطن خود علتاضافه‌شدن عنصر جذابیت به انسان می‌بشود، که با هیچ چشمی رؤیت‌پذیر نیست. چون از درون روح و شخصیت خاص یک فرد سرچشمه می‌گیرد. بعد سبک خودتان را داشته باشید و به انتخاب‌های شخصی‌تان اهمیت بدهید. سبک شما، تنها با ظاهر اختصاصی و یکتای خودتان مقدور است. شما چه فکر می‌کنید؟ آیا فکر می‌کنید زشت هستید؟ اگر خودتان حس می‌کنید که زشت هستید یا دوستانتان این چنین توانایی‌ای داشته‌اند، توانایی یا خاطره خود را با ما در بین بگذارید.

منبع: verywellmind

به پشتیبانی زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید