هوش موسیقیایی: تعریف، ویژگی‌ها و راه‌های تحکیم آن_سیاه پوش

هوش موسیقیایی که به آن هوش موزیکال هم حرف های می‌بشود، در واقع به توانایی فهمیدن و فهمیدن موسیقی، آهنگسازی و اجرای آن اشاره دارد. افرادی که هوش موسیقیایی زیاد دارند، طبق معمولً موسیقی را به‌خوبی می‌فهمند، تفاوت بین نت‌های گوناگون موسیقی را تشخیص خواهند داد و موضوعات گوناگون را با پشتیبانی شعر و ریتم بهتر یاد می‌گیرند.

هوش موسیقیایی چیست؟

هاوارد گاردنر، روانشناس و استاد دانشگاه هاروارد، با اراعه نظریه‌ هوش‌های چندگانه در کتاب «چارچوب‌های ذهن: نظریه‌ هوش‌های چندگانه» در سال ۱۹۸۳، برای اولین بار موضوعی را نقل کرد که علتایجاد تحول در عرصه هوش بشر شد. مطابق این نظریه، انسان به‌جای یک هوش واحد، چندین نوع هوش دارد که یکی از آن‌ها هوش موسیقیایی است.

مطابق نظریه گاردنر، هوش یک قابلیت یا توانایی واحد نیست، بلکه ترکیبی از ۹ هوش نزدیک است. افرادی که هوش موسیقیایی‌شان زیاد تر است، همیشه جستوجو این می باشند که برای یادگیری موضوعات تازه، الگوهایی را در آن اشکار کنند. به‌عبارت دیگر، انگار این افراد، بر پایه الگوها فکر می‌کنند. برای آشکار‌تر شدن نوشته به این مثال دقت کنید: افرادی با هوش موسیقیایی، برای یادگیری یک زبان تازه، تلاش می‌کنند الگوهای تکراری در گرامر یا تلفظ‌ها اشکار کنند تا به یادگیری سریع تر و مؤثرتر آن‌ها پشتیبانی کند.

نظریه هوش موسیقیایی گاردنر

مطابق نظریه هوش موسیقیایی گاردنر، افرادی که سطح هوش موسیقیایی بالایی دارند، می‌توانند ملودی‌ها را تشخیص دهند، در آهنگسازی و نوازندگی توانایی دارند و افکت‌های گوناگون موسیقی را تشخیص خواهند داد. این افراد، حس شنوایی قوی دارند و لذت بیشتری از موسیقی می‌برند و برخی از آن‌ها، حتی بدون توانایی حرفه‌ای هم توانایی نوازندگی و آهنگسازی دارند.

افرادی که سطح هوش موسیقیایی بالایی دارند، در گفتار و زبان هم به‌جستوجو الگو می‌گردند. یکی دیگر از توانمندیهای این افراد، توانایی شعر‌سازی و قافیه‌بازی با چیزهای ساده‌ای است که می‌خواهند آن را برای بسپارند، برای مثالً فهرست خرید مواد غذایی.

این افراد طبق معمولً زیاد به موسیقی و ریتم‌ها فکر می‌کنند و به صداها و ضرباهنگ‌ها حساسند. برای مثالً امکان پذیر زمان انجام فعالیت‌های روزمره، توجهشان به‌طور ناخودآگاه به‌سمت ریتم‌ها و ملودی‌ها جلب می‌بشود یا به‌راحتی ‌بتوانند با گوش دادن به یک قطعه موسیقی، صدای سازهای گوناگون را تشخیص دهند. به‌طورکلی، افراد با هوش موسیقیایی، توانایی‌ اختصاصی‌ای در شنیدن، تحلیل و فهمیدن موسیقی دارند و از این توانمندیها در زندگی روزمره خود هم منفعت گیری می‌کنند.

افراد دارای هوش موسیقیایی بالا چه نشانه‌هایی دارند؟

می‌خواهید بدانید چه افرادی هوش موسیقیایی دارند؟ به این نشانه‌ها دقت کنید:

• همیشه به جستوجو الگوها در محیط می باشند.
• به‌سمت صداها جذب خواهد شد.
• عبارات و کلمات زبان‌های خارجی را به‌شدت نگه داری می‌کنند.
• از رقصیدن و آواز خواندن لذت می‌برند.
• سطح فهمیدن بالایی از ساختار، نت‌ها، لحن و ریتم موسیقی دارند.
• از الگوسازی برای یادآوری چیزها منفعت گیری می‌کنند.
• در نواختن چندین ساز توانایی دارند.
• تعصب خاصی روی موسیقی دارند.
• آهنگ‌ها را به‌راحتی برای می‌سپارند.

افراد دارای هوش موسیقیایی بالا چه ویژگی‌هایی دارند؟

افراد دارای سطح هوش موسیقیایی بالا ویژگی‌های بسیاری دارند که با اهمیت ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• تفکر موسیقیایی: افرادی که هوش موسیقیایی زیاد دارند، تمایل دارند که به شکل انتزاعی و در قالب موسیقی فکر کنند. آن‌ها دوست دارند افکار خود را به‌ طوری در قالب ملودی‌ها، ضرب‌ها، تون‌ها و ریتم‌ها قرار دهند.
• علاقه زیاد به موسیقی: این افراد، در یک کلام، عاشق موسیقی می باشند. آن‌ها عاشق این هستن که صدای موسیقی را بشنوند، قطعات دشوار موسیقی را اجرا کنند و از هر چیزی مرتبط با موسیقی لذت ببرند.
• آهنگسازی: افرادی که سطح هوش موسیقیایی بالایی دارند، عاشق این می باشند که راه‌های جدیدی برای خلق صداها، ملودی‌ها و موسیقی‌های تازه اشکار کنند.
• تحلیل عناصر موسیقی: این افراد دوست دارند هر موسیقی را که می‌شنوند، تحلیل کنند. به‌عبارت دیگر، آن‌ها به‌خوبی می‌توانند صدای همه سازهای حاضر در یک قطعه موسیقی را شناسایی کنند. آن‌ها این چنین دوست دارند درمورد فرایندی فکر کنند که تبدیل ساخت یک قطعه موسیقی می‌بشود.
• نواختن ساز: طبق معمولً افرادی که سطح هوش موسیقیایی بالایی دارند، می‌توانند نت‌های موسیقی را بخوانند؛ اما بعضی اوقات هم می‌توانند بدون نیاز به نت‌نویسی، قطعات زیبایی را اجرا کنند.
• شناخت ریتم‌های صحیح: این افراد زیاد تر به‌خوبی می‌توانند چندین ساز گوناگون را بنوازند. به این علت، به‌راحتی تشخیص خواهند داد که آیا قطعه‌ای خارج از ملودی یا ریتم اجرا می‌بشود یا خیر.
• وجود پررنگ موسیقی در همه جوانب زندگی: اگر دقت کنید، موسیقی در زندگی افرادی که سطح هوش موسیقیایی بالایی دارند، جزئی از روزمره آن‌ها است. این افراد، زیاد تر موسیقی گوش خواهند داد و یا اگر به‌ندرت در محیط ساکت قرار بگیرند، دارند آهنگی را زیر لب می‌خوانند.

چرا هوش موسیقیایی اهمیت دارد؟

هوش موسیقیایی از این نظر اهمیت دارد که علتجهش در روال آموزش می‌بشود. این نوشته، به‌طور خاص در آموزش کودکان خودنمایی می‌کند. احتمالا دلنشین باشد بدانید که موسیقی حتی قبل از به دنیا آمدن هم بخشی از زندگی ما بوده است و به همین علت، هر کودک، تا حدی هوش موسیقیایی دارد. علاوه بر این، موسیقی ابزار قدرتمندی است که نقش مهمی در رشد و پیشرفت کودکان دارد و می‌تواند توانایی‌ها و توانمندیهای بسیاری را در آن‌ها تحکیم کند. تحقیقات نشان داده‌اند که آموزش موسیقی تأثیر مثبتی بر رشد فیزیکی و توانمندیهای شناختی، اجتماعی و عاطفی در کودکان دارد. محققان به دلایل بسیاری که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، اعتقاد دارند که افزایش هوش موسیقیایی کودکان زیاد حائز اهمیت است.

1. یادگیری تمرکز و صبر: می‌خواهید فرزندتان موسیقی یاد بگیرد؟ صبور باشید. با تمرین موسیقی دو توانایی مهم در کودکان تحکیم می‌بشود: صبر و تمرکز. آشکار است که این دو توانایی در دیگر حوزه‌ها هم کاربرد دارند.
2. تحکیم توانایی‌های شناختی و حرکتی: نوت‌خوانی و تبدیل آن‌ها به حرکات انگشتان، جهت تحکیم توانایی‌های حرکتی و شناختی کودک از طریق هماهنگی بین چشم و دست می‌بشود.
3. منفعت گیری از الگوها: از توانمندیهای مهمی که کودکان با یادگیری الگوهای ملودی‌ها و ریتم‌ها یاد می‌گیرند، می‌توان به شناخت الگوها، تحکیم توانایی‌ حل قضیه و تفکر منطقی اشاره کرد.
4. تحکیم حافظه شنیداری: از آنجا که موسیقی از طریق گوش به ذهن نفوذ می‌کند و در حافظه ثبت می‌بشود، یکی از مزایای هوش موسیقیایی را می‌توان تحکیم حافظه و به‌خصوص حافظه شنیداری دانست.
5. فهمیدن مفاهیم ریاضی: کودکان با یادگیری نُت‌هایی همانند نُت‌های ربع و نیم، بهتر می‌توانند مفاهیم ریاضی را فهمیدن کنند.
6. تحکیم خلاقیت: کودکانی که آموزش موسیقی می‌بینند، می‌توانند در چارچوب قوانین موسیقی بداهه‌نوازی کنند. این توانایی خلاقیت و انعطاف‌پذیری فکری را در آن‌ها تحکیم می‌کند.

چه شغل هایی برای افرادی با هوش موسیقیایی بالا مناسب می باشند؟

افرادی که هوش موسیقیایی بالایی دارند، به‌خوبی زیروبم صدا، ریتم و ضرباهنگ‌ها را می‌شناسند. به همین علت گستره شغل مناسب هوش موسیقیایی زیاد متنوع است. برخی از با اهمیت ترین و معروف‌ترین‌ها موارد زیر می باشند:

• مدرس موسیقی
• ترانه‌سرا
• خواننده
• تهیه‌کننده موسیقی
• دی‌جی

چطور هوش موسیقیایی را تحکیم کنیم؟

تعداد بسیاری از نوابغ موسیقی، افرادی می باشند که در این عرصه توانایی ذاتی دارند. یکی از اعجوبه‌های دنیای موسیقی، آنتونی توماس نام دارد. او هم نابینا است و هم اتیسم دارد. با این حال، او بیشتر از ۲۰ ساز می‌نوازد و بیشتر از ۸۰۰۰ آهنگ را نگه داری است. این‌ها مشخص می کند که توماس به‌رغم ناتوانمندی‌هایی که گفتیم، سرشار از هوش موسیقیایی است. با این حال، افرادی هم که به‌طور ذاتی هوش موسیقیایی سرشار ندارند، می‌توانند با انجام برخی تمرینات، هوش موسیقیایی خود را تحکیم کنند. از جمله:

• آواز خواندن زمان دوش گرفتن یا زمان رانندگی.
• سرودن شعر
• خواندن شعر
• وجود درکنسرت یا تماشای نمایش‌های موزیکال
• گوش دادن به موسیقی دلخواه
• عضویت در گروه کُر و تحکیم توانایی آوازخوانی
• پخش موسیقی زمان مطالعه، آشپزی یا غذا خوردن
• یادگیری یک ساز
• گوش دادن به موسیقی‌هایی با سبک‌های گوناگون
• تمرین قطعات ساده با یک کیبورد الکترونیک
• تشخیص پرندگان از طریق تفاوت صدای آن‌ها

چطور هوش موسیقیایی کودک را تحکیم کنیم؟

برای تحکیم هوش موسیقیایی کودک راه حلهای مختلفی وجود دارد. در ادامه برخی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:

1. از کودک بخواهید شعر بسازد

از کودک بخواهید یکی از خاطره‌های خود یا داستان‌هایی که شنیده را به یاد بیاورد و در قالب شعر آن را تعریف کند. دقت کنید که ملزوم نیست حتماً شعر کودک قافیه درستی داشته باشد. مقصد این است که کلمات را آهنگین گفتن کند.

2. از کودک درمورد هر آهنگی که می‌شنود، نظرخواهی کنید

تلاش کنید به‌طور منظم یک قطعه ساده را برای کودک پخش کنید. سپس از او سوال کنید که آهنگ آرام می بود یا تند؟ هنگامی این آهنگ را شنیدی چه احساسی داشتی؟ باید دقت کنید که یک آهنگ مشابه با سن کودک انتخاب کنید.

3. کلمات را با موسیقی آموزش دهید

به گمان زیادً تا بحال فهمید شده‌اید که فهمیدن برخی کلمات و مفاهیم پیچیده برای کودک سخت است. در این شرایط، می‌توانید کلمات را قسمت به قسمت و آهنگین به کودک آموزش دهید. این روش نه ‌تنها علتمی‌بشود که کلمات را به ‌خوبی یاد بگیرد، بلکه هوش موسیقیایی کودک را هم تحکیم می‌کند.

4. برای کودک آواز بخوانید

اغراق نکرده‌ایم اگر بگوییم بهتر است آوازخوانی برای کودک را از وقتی اغاز کنید که تا این مدت به دنیا نیامده است. جنین هم فهمیدن می‌کند که نت‌های موسیقی با هم تفاوت دارند! این روال آوازخوانی برای کودک را ادامه بدهید. هنگامی که فرزندتان آن‌قدر بزرگ شد که بتواند کلمات را کمابیش درست گفتن کند، از او بخواهید که همراه با شما آواز بخواند.

5. آهنگسازی با پشتیبانی وسایل آشپزخانه

تلاش کنید چند وسیله گوناگون با جنس‌های متفاوت را کنار هم بگذارید و با قاشق روی آن‌ها ضربه بزنید. برای مثالً می‌توانید از قابلمه، ماهی‌تابه، ظرف پلاستیکی و لیوان منفعت گیری کنید. از کودکتان هم بخواهید که همان کارها را تکرار کند. به این صورت، کودک با مفهوم ریتم و زیر و بم صداها آشنا می‌بشود.

6. بازی با سازهای اسباب‌بازی

بازی با ساز را فراموش نکنید! یکی از کارها دلنشین برای کودکان بازی کردن با سازهای اسباب‌بازی همانند بلز یا نی دهانی است. تلاش کنید ابتدا قطعات ساده را با این سازها برای کودک اجرا کنید. سپس به کودک این زمان را بدهید که بتواند با آزمون‌ و اشتباه ساز بزند و به‌مرور این کار را با ریتم‌های منظم انجام دهد.

افراد مشهور و باهوش موسیقیایی

با دقت به مطالبی که تا اینجا گفتیم، به گمان زیادً خودتان هم گمان می‌زنید که کدام یک از افراد مشهور، هوش موسیقیایی زیاد دارند. ما هم در ادامه چند نفر را معارفه می‌کنیم:

• لودویگ فان بتهوون: یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان تاریخ است که تعداد بسیاری از قطعات معروف خود را هنگامی نوشت که شنوایی خود را از دست داده می بود. او توانایی اختصاصی‌ای در فکر نُت‌ها و صدای همه سازها در ذهن خود داشت و همین توانمندی‌اش علتشد تا بتواند شاهکارهای بی‌نظیری خلق کند.
• مایکل جکسون: خواننده پاپی که با فهمیدن ریتم‌ها و حرکات موزون، میلیون‌ها نفر را شیفته خود کرد. جکسون توانایی خاصی در اجرای حرکات پیچیده داشت، به‌طوری که به نظر می‌رسید قوانین فیزیک را هم به چالش می‌کشد.
• مایلز دیویس: نوازنده بزرگ ترومپت و آهنگسازی می بود که تأثیر بسزایی بر موسیقی سبک جاز در اواخر دهه ۱۹۴۰ داشت. دیویس یکی از نوابغ موسیقی می بود. حساسیت‌هایی که در نوازندگی به خرج می‌داد، تا این مدت هم تحسین‌برانگیز است.
• جیمی هندریکس: گیتاریستی که بخشی از تاریخ موسیقی را ساخت. هندریکس یکی از اولین گیتاریست‌هایی می بود که از افکت‌ها و ابزارهای تغییردهنده تن صدا در موسیقی راک منفعت گیری کرد.
• یوهان سباستین باخ: آهنگساز و نوازنده ارگ و کلاویه‌دار آلمانی که تأثیر بسیاری بر موسیقی کلاسیک داشت. باخ با ترکیب ملودی‌ها و هارمونی‌ها، قطعات پیچیده و زیبایی را خلق کرد.

می‌خواهید بدانید که چه مقدار هوش موسیقیایی دارید؟یکی از جامع‌ترین مثالهای آزمون انواع هوش را در اینجا می‌بینید. با انجام این آزمون، می‌توانید هوش موسیقیایی و دیگر هوش‌های خود را بسنجید.

با هوش موسیقیایی چه مقدار آشنایی؟

هوش موسیقیایی یعنی توانایی فهمیدن، تشکیل و تحلیل صداها، تشخیص ریتم‌ها، الگوهای صوتی و ملودی‌ها. تحکیم هوش موسیقیایی، به شما پشتیبانی می‌کند تا به فهمیدن عمیق‌تری از جهان حوالی خود برسید. هوش موسیقیایی، برای همه افراد و در همه سنین، ابزاری قوی برای گسترش فردی و ترقی توانایی‌های ارتباطی به حساب می‌آید. تحکیم هوش موسیقیایی، علاوه بر بهبود توانمندیهای شنیداری و افزایش خلاقیت، جهت تحکیم توانایی‌های اجتماعی، حافظه و تمرکز می‌بشود.

منبع: simplypsychology , mybrightwheel