تلسکوپ فضایی جیمز وب کهن ترین ابرنواختر شناخته شده را کشف کرد_سیاه پوش

تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در دستاوردی قابل دقت، موفق به شناسایی کهن ترین و دورترین ابرنواختر [سوپرنوا] شده است که تا بحال مشاهده گردیده است. این انفجار ستاره‌ای عظیم، تنها ۱.۸ میلیارد سال بعد از وقوع اتفاقات بیگ بنگ رخ داده است.

به نقل از سرویس اخبار نجوم آژانس فناوری تکنا، علاوه بر این کشف مهم، JWST توانسته است ۸۰ مورد دیگر از این انفجارهای کهن را در اعماق اولیه جهان شناسایی کند. بازدید و مطالعه این انفجارهای باستانی می تواند به دانشمندان در فهمیدن بهتر چگونگی تکامل کیهان در طول زمان پشتیبانی شایانی نماید. این یافته های تازه در دهم ژوئن، در جریان دویست و چهل و چهارمین نشست انجمن نجوم آمریکا در مادیسون، ویسکانسین اراعه گردید.

دکتر متیو سیبرت ستاره‌شناس و سرپرست تحلیل طیف‌سنجی ابرنواخترها در JWST، طی بیانیه ای خبرداد: “ما اساساً در حال گشودن پنجره‌ای تازه به سوی فهمیدن اتفاق های گذرا در جهان هستی هستیم. به طور سنتی هر بار که این چنین کشفاتی صورت گرفته است، با اتفاق های زیاد شوق انگیز و غیرمنتظره ای روبه رو شده ایم.”

به طور کلی، دو دسته مهم از ابرنواخترها وجود دارند: فروپاشی هسته ای و فرار حرارتی انفجارهای دسته اول وقتی رخ می دهند که ستاره های عظیم با جرمی حداقل هشت برابر خورشید ما، بعد از پایان سوخت هسته ای، دچار فروپاشی درونی شده و سپس مجددا در یک انفجار عظیم به سمت بیرون منبسط می شوند.

دسته دوم که به گفتن ابرنواختر نوع Ia شناخته می شوند، وقتی رخ می دهند که دو ستاره – که یکی از آنها باقی مانده فروپاشی شده یک ستاره به نام کوتوله سفید است – به دور هم گردش می کنند. این فرآیند علتمی بشود کوتوله سفید هیدروژن را از ستاره همراه خود جدا کرده و تبدیل واکنشی فرار حرارتی بشود که در نهایت به انفجاری هسته ای با قوت زیاد بالا ختم می گردد.

ابرنواخترهای نوع Ia برای اخترفیزیکدانان از اهمیت اختصاصی ای برخوردارند. درخشندگی این نوع از ابرنواخترها در زمان انفجار تقریبا ثابت فکر می بشود و به همین علت، از آنها به گفتن “شمع های استاندارد” در اخترشناسی یاد می بشود. ستاره‌شناسان می توانند با منفعت گیری از این “شمع های استاندارد” به سنجش فواصل زیاد دور در جهان هستی پرداخته و شدت انبساط جهان (ثابت هابل) را محاسبه نمایند.

با این حال، تلاش ها برای اندازه گیری ثابت هابل با منفعت گیری از این شمع های استاندارد و دیگر روش های حاضر، تبدیل نتایج متناقضی شده است. مشاهدات نشان می دهد که به نظر می رسد شدت انبساط جهان در نواحی گوناگون کیهان متفاوت است. این اتفاق که به گفتن تنش هابل شناخته می بشود، تردیدهای جدی را در رابطه صحت مدل استاندارد کیهان شناسی به وجود اورده است. یافتن شمع های استاندارد تازه در طول تاریخچه‌ی جهان هستی، به گفتن یکی از با اهمیت ترین اهداف حال حاضر اخترفیزیکدانان برداشت می گردد.

محققان موفق شدند با منفعت گیری از داده های حاصل از پروژه نقشه‌برداری عمیق فراکهکشانی گسترش یافتهی جواهر این ابرنواخترهای باستانی را کشف نمایند. این پروژه با تهیه مجموعه ای از تصاویر از یک ناحیه خاص آسمان در فواصل وقتی یک ساله انجام پذیرفته است. دانشمندان با بازدید نقاط نورانی جدیدی که در تصاویر متوالی ظاهر یا محو شده اند، توانسته اند ابرنواخترها، از جمله برخی از انفجارهای نوع Ia را شناسایی کنند.

اکنون که دانشمندان موفق به شناسایی این انفجارهای ستاره‌ای زیاد دور شده اند، آن‌ها را با دقت بیشتری مورد مطالعه قرار خواهند داد تا بتوانند مقدار عناصر سنگین حاضر در این ستارگان منفجر شده و این چنین فواصل دقیق آنها را تعیین نمایند. این مطالعات به فهمیدن بهتر ماهیت ستارگان اولیه و شرایط حاکم بر جهان در دوران بلوغ آن پشتیبانی خواهد کرد.