زهر مار با تخریب عروق خونی تبدیل مرگ می‌شود_سیاه پوش

محققان با گسترش یک مدل سه بعدی تازه از عروق خونی انسان در محیط آزمایشگاهی، به جستوجو تسریع روال گسترش نسل جدیدی از پادزهرها برای مقابله با زهر مار می باشند. این مدل مینیاتوری که با گفتن “عروق خونی روی تراشه” شناخته می بشود، به مطالعه چگونگی القای خونریزی داخلی کشنده توسط زهر مار و در نهایت پشتیبانی به ساخت پادزهر برای متوقف کردن آن تعلق دارد.

به نقل از سرویس اخبار پزشکی آژانس فناوری تکنا نیوز techna، مدل سه بعدی مذکور حاوی سلول های اندوتلیال، که سلول های پوششی عروق خونی انسان می باشند، و ماتریکس خارج سلولی (چارچوب فیزیکی که از این سلول ها حمایتمی کند) می باشد. این دستگاه به طور دقیق، شکل و ترکیب سلولی عروق های خونی کوچک بدن را پیروی می کند و نشان می دهد که جریان خون در آنها چطور صورت می پذیرد.

پیش از این دانشمندان برای همانند سازی سیستم های گوناگون بدن و آزمایش داروهای تازه، تراشه های اندامی شبیهی را ساخته بودند. در این مورد خاص، محققان از مدل عروق خونی مینیاتوری خود برای بازدید دقیق چگونگی صدمه رساندن انواع گوناگون زهر مار به عروق خونی منفعت گیری کردند. یافته های این تیم در مقاله ای که روز سه شنبه (۴ ژوئن) در مجله علمی “گزارش های علمی” انتشار شد، به تفصیل آمده است.

محققان تراشه تازه را در معرض زهر استخراج شده از چهار گونه مار قرار دادند: مار کبرای هندی (Naja naja)، افعی باختری غرب آفریقا (Echis ocellatus)، مارمولک چندحلقه‌ای (Bungarus multicinctus) و مار کبرای تف‌کننده موزامبیک (Naja mossambica). این مارها متعلق به سمی‌ترین خانواده‌های مار یعنی Viperidae و Elapidae می باشند.

محققان با منفعت گیری از تکنیک های تصویربرداری تخصصی، درون تراشه ها را در میانه عبور زهر از آنها مورد بازدید قرار دادند. آنها کشف کردند که برخی از این زهرها می توانند مستقیماً به غشای سلول های اندوتلیال صدمه برسانند، در حالی که برخی دیگر این سلول ها را از ماتریکس خارج سلولی آنها جدا می کنند و در نتیجه علتفروپاشی عروق های خونی می شوند. دکتر ماتیاش بیتن‌بیندر، نویسنده ارشد این مطالعه و پژوهشگر وابسته در دانشگاه آزاد آمستردام و مرکز تنوع زیستی ناتورالیس در هلند، در بیانیه‌ای گفت: «این مدل، بینشی دقیق در رابطه نحوه دعوا سموم به عروق خونی اراعه می دهد.»

او گفت: «این دانش به ما پشتیبانی می کند تا روش های مؤثرتری برای درمان مارگزیدگی تشکیل کنیم و در عین حال، نیاز به انجام آزمایش روی موش ها را افت دهیم.» در حالی که موش ها و دیگر حیوانات وجوه مشترکی با بدن انسان دارند، تراشه عروق خونی از سلول های واقعی انسان ساخته شده و کنترل آن در آزمایشگاه آسان تر و کم هزینه تر است.

این تیم با در اختیار داشتن تراشه تازه خود، تصمیم دارد در آینده مدل را در معرض زهر مارهای بیشتری قرار دهد. بیشتر از ۶۰۰ گونه مار شناخته شده سمی می باشند. زهر مار علاوه بر دعوا به سیستم گردش خون، می تواند با تشکیل فلجی که علتتوقف تنفس قربانی می بشود و این چنین نارسایی کلیوی غیرقابل برگشت و صدمه گسترده بافتی، به بدن صدمه جدی رساند. سالانه بین ۱.۸ تا ۲.۷ میلیون نفر در سراسر جهان توسط مارهای سمی گزیده می شوند. از این تعداد، بین ۸۱۰۰۰ تا ۱۳۸۰۰ نفر بر تاثییر عوارض ناشی از گزش جان خود را از دست می دهند و سه برابر این تعداد نیز در نتیجه گزش مار دچار معلولیت دائمی همانند قطع عضو می شوند.

مؤثرترین درمان برای مارگزیدگی های ناشی از مارهای سمی، پادزهر است که با تحکیم جواب ایمنی بدن انسان به زهر عمل می کند. پادزهر طبق معمولً با تزریق مقدار بسیاری از یک نوع خاص زهر به حیوانات بزرگی همانند اسب یا گوسفند و سپس استخراج آنتی بادی هایی که این حیوانات در جواب تشکیل می کنند، ساخته می بشود. سپس این آنتی بادی ها خالص سازی شده و بعد از مارگزیدگی به انسان تزریق می شوند.