۱۲ جانشین قهوه؛ خواص و نحوه تهیه آنها
قهوه یکی از نوشیدنیهای محبوبی است که زیاد تر افراد صبحها یا مواقعی که حس خستگی میکنند، مینوشند. یقیناً این نوشیدنی بهعلت مقدار کافئینش برای همه مناسب نیست و در برخی افراد جهت مشکلاتی چون بیقراری، عصبیشدن، مشکلات گوارشی و سردرد میبشود. اگر شما هم به کافئین حساسیت دارید، میتوانید بهجای قهوه، نوشیدنی فرد دیگر مصرف کنید که زیان های قهوه را ندارد. در این مقاله، ۱۲ جانشین قهوه را معارفه کردهایم که میتوانید از آنها منفعت گیری کنید.
۱. قهوه کاسنی
ریشه کاسنی را میتوان همانند دانههای قهوه بو داد و دم کرد و به نوشیدنی گرم و خوشطعمی دست یافت. کاسنی طعمی چون قهوه دارد، اما بدون کافئین است. این گیاه منبعی غنی از اینولین است. اینولین نوعی فیبر محلول در آب است که هضم غذا را تسهیل میکند و با افزایش باکتریهای سودمند روده همانند بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس جهت سلامت روده میبشود. این چنین اینولین کبد را برای تشکیل صفرای زیاد تر تحریک میکند که جهت پشتیبانی به دستگاه گوارش برای هضم بهتر چربی میبشود.
روش تهیه قهوه کاسنی
با منفعت گیری از دستگاههای قهوهساز، فرنچپرس یا اسپرسو میتوان بهراحتی قهوه کاسنی را آماده کرد. برای تهیه این نوشیدنی ۲ قاشق غذاخوری ریشه کاسنی را در ۱۸۰ میلیلیتر آب جوش بریزید و آن را دم کنید.
۲. چای ماچا و چای سبز
ماچا نوعی چای سبز است که از بخارپز، خشک و آسیابکردن برگهای گیاه کاملیا سیننسیس به دست میآید. برعکس چای سبز، همه برگهای این نوع چای مصرف میبشود و به همین علت بیشتر از چای سبز معمولی حاوی مواد مغذی چون انواع آنتیاکسیدانها، بهاختصاصی اپیگالوکتشین گالات، است. در واقع زیاد تر مزایا چای ماچا ناشی از وجود این نوع آنتیاکسیدان است.
مطابق بازدیدها، مصرف منظم چای سبز از گمان ابتلا به سختی خون بالا میکاهد و چای ماچا هم بهعلت این که محتوای کاتچین آن همانند چای سبز است، جهت افت سختی خون میبشود.
چای ماچا طعمی خاکی چون قهوه دارد و میتوان از آن بهجای قهوه منفعت گیری کرد.
روش تهیه چای ماچا
- ابتدا ۱ تا ۲ قاشق چایخوری پودر ماچا را از صافی ریزی رد کنید و روی آن آب داغ بریزید. یقیناً بهتر است آب در حال جوشیدن نباشد. دمای نزدیک به ۷۱ تا ۷۷ درجه سانتیگراد ایدئال است.
- چای ماچا و آب را با هم کاملا ترکیب کنید.
- هنگامی اندکی کف روی دمنوش شکل او گفت، چای ماچا آماده است.
- میتوانید برای درستکردن چای ماچای لاته خامهای و رسیدن به طعمی بهتر، یک فنجان (نزدیک به ۲۳۷ میلیلیتر) شیر گرم به ماچا اضافه کنید.
از آنجایی که همه برگ ماچا مصرف میبشود، مقدار کافئین آن زیاد زیاد تر از دمنوش چای سبز و بعضی اوقات حتی زیاد تر از قهوه است و در هر فنجان چای ماچا، نزدیک به ۳۵ تا ۲۵۰ میلیگرم کافئین وجود دارد.
۳. آب و لیموترش
آب و لیموترش نوعی نوشیدنی عالی برای صبح و اغاز یک روز تازه است. این نوشیدنی بدون کافئین و سرشار از ویتامین ث است. ویتامین ث نوعی آنتیاکسیدان است که نقش مهمی در تحکیم سیستم ایمنی بدن دارد و از پوست در برابر صدمات ناشی از آفتاب محافظت میکند. وجود این ویتامین برای تشکیل کلاژن الزامی است. کلاژن پروتئینی است که ساختار اساسی پوست، تاندونها و رباطهای بدن را راه اندازی میدهد.
روش تهیه آب لیمویی
برای تهیه آب لیمویی نصف یک لیمو ترش (یک قاشقغذاخوری یا ۱۵ میلیلیتر آب لیمو) را در یک فنجان (۲۳۷ میلیلیتر) آب خنک بریزید. اکنون نوشیدنیتان آماده است. این مقدار نوشیدنی ۱۰درصد از نیاز روزتان به ویتامین ث را فراهم میکند.
این چنین میتوانید برای طعمدارکردن آب و لیموترش میوه یا گیاهان فرد دیگر به آن اضافه کنید. آب خیار و هندوانه و گیاهان معطر نعناع و ریحان از برخی گزینههای پرطرفدارند.
۴. چای یرباماته
چای یرباماته (Yerba mate) یا چای پاراگوئه (llex paraguriensis)، نوعی چای گیاهی کافئیندار است که از برگهای خشکشده درخت هولی (مقدس) بومی آمریکای جنوبی به دست میآید.
اگر جایگزینی برای قهوه بدون افت کافئین صبحگاهیتان میخواهید، چای یرباماته انتخاب خوبی است. یک فنجان (۲۳۷ میلیلیتر) چای یرباماته حاوی ۷۸ تا ۸۰ میلیگرم کافئین است که از این نظر همانند یک فنجان متوسط قهوه است.
این چنین یرماباته حاوی ترکیبات گیاهی مفیدی است که همانند آنتیاکسیدانها عمل میکنند. مطابق تحقیقات، محتوای آنتیاکسیدانی یرماباته همانند چای سبز است. علاوهبر آن، این دمنوش مواد معدنی و ویتامینهای بسیاری از جمله ریبوفلاوین، تیامین، فسفر، آهن، کلسیم و ویتامین ث و ب۶ دارد.
طعم چای یرباماته مقداری تلخ یا دودی است. یرباماته به روش سنتی در نوعی ظرف بهاسم گورد (ظرف کدوییشکل مخصوص سرو چای یرباماته) آماده و با منفعت گیری از نی فلزی مصرف میبشود. در ضمن میانه نوشیدن این چای میتوان به آن آب هم اضافه کرد.
روش تهیه چای برباماته
برای راحت درستکردن دمنوش یرباماته میتوانید برگهای این چای را درون صافی توپی چای بریزید یا چای کیسهای یرباماته را از بازار تهیه کنید و ۳ تا ۵ دقیقه درون آب جوش قرارش دهید تا چایتان آماده بشود.
بهرغم خواص دمنوش یرباماته، این چای را باید در حد اعتدال بنوشید. بنا بر نتایج برخی از بازدیدها، مصرف زیاد این چای (در حد ۱ تا ۱٫۵ لیتر در روز) گمان ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش میدهد.
۵. دمنوش چیا
دمنوش چیا از ترکیب چای سیاه با برخی گیاهان دارویی و ادویههای قوی تهیه میبشود. چای سیاه با این که حداقل ۴۸ میلیگرم کافئین کمتر از قهوه دارد، باز هم میتواند هوشیاری ذهنی فرد را بهبود بخشد. دمنوش چیا طعم خوش و بوی اسایشبخشی دارد.
هر دو چای سیاه و سبز از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه خواهد شد. اما چای سیاه تحت فرایند تخمیر قرار گرفته و مواد راه اندازیدهنده شیمیایی آن تحول میکند. این چنین هر دو نوع چای سیاه و سبز سرشار از آنتیاکسیدانهای قوی می باشند. مطابق تحقیقات، مصرف چای سیاه در حد متعادل (کمتر از ۴ فنجان در روز) از گمان ابتلا به بیماری قلبی میکاهد.
روش تهیه دمنوش چیا
- ۴ عدد هل، ۴ عدد میخک و ۲ عدد دانه فلفل سیاه را له و با هم مخلوط کنید.
- در قابلمهای ۲ فنجان (۴۷۴ میلیگرم) آب، زنجبیل تازه ۳سانتیمتری، یک عدد چوب دارچین و همه ادویههایی را که در مرحله قبل آماده کردهاید، بریزید.
- قابلمه را روی حرارت بگذارید تا آب آن به جوش آید، سپس مواد را از روی حرارت بردارید.
- ۲ عدد چای کیسهای سیاه به مواد اضافه و ۱۰ دقیقه صبر کنید تا چای دم بکشد.
چای آماده نوشیدن است. آن را در فنجان بریزید و بنوشید.
برای تهیه چای لاته چیا به دمنوش فوق ۱ فنجان (۲۳۷ میلیلیتر) شیر یا نوشیدنی غیرلبنی اضافه کنید.
۳. شیر طلایی
شیر طلایی یا شیر زردچوبه یکی از بهترین جانشینهای قهوه است. این نوشیدنی گرم با منفعت گیری از ادویههایی چون زنجبیل، دارچین، زردچوبه و فلفل سیاه تهیه میبشود. یقیناً بعضی اوقات اوقات هل، وانیل و عسل هم به این دمنوش طلایی اضافه میبشود.
زردچوبه نهتنها رنگ این دمنوش را کاملا طلایی میکند، بلکه بهعلت وجود ماده شیمیایی کورکومین، ضدالتهاب زیاد قدرتمندی است.
فلفل سیاه توانایی بدن برای جذب کورکومین و چربی را افزایش میدهد. به این علت میتوانید این نوشیدنی را بهجای شیر بدون چربی، با شیر کامل مصرف کنید و دلواپس چربی اضافه شیر نباشید.
روش تهیه شیر طلایی
شیر طلایی را میتوانید در ۵ دقیقه تهیه کنید:
- یک فنجان شیر یا یک نوشیدنی غیرلبنی را با نصف قاشق چایخوری پودر زردچوبه، یکچهارم قاشق چایخوری دارچین، یکهشتم قاشق چایخوری زنجبیل و مقداری فلفل سیاه ترکیب کنید. در صورت تمایل میتوانید مقداری هم عسل برای طعمدادن به دمنوشتان اضافه کنید.
- اکنون ترکیب آمادهشده را روی حرارت کم رو به متوسط گرم کنید و آن را مرتب هم بزنید تا ته نگیرد و نسوزد.
- هنگامی شیر طلایی کاملا گرم شد، برای نوشیدن آماده است.
۷. چای رویبوس
چای رویبوس یا چای قرمز نوعی نوشیدنی بدون کافئین و بومی آفریقای جنوبی است. این نوع چای برخلاف قهوه و انواع دیگر چای، اندکی آنتیاکسیدان تانین دارد که همین مقدار آنتیاکسیدان تانین بهرغم مفیدبودن، جذب آهن در بدن را مختل میکند. یقیناً چای رویبوس مقدار بسیاری از انواع آنتیاکسیدانهای دیگر نیز دارد.
بازدیدهای علمی زیاد مقداری درمورد چای رویبوس انجام شده است، اما مطابق آزمایشی روی حیوانات، این نوع چای از بدن در برابر بیماری قلبی محافظت میکند و از گمان ابتلا به سرطان میکاهد. این چنین پژوهشی در سال ۲۰۱۱ حاکی از این می بود که مصرف ۶ فنجان چای رویبوس در روز بهزمان ۶ هفته از مقدار چربیهای بدن میکاهد.
رویبوس باید زیاد تر از انواع دیگر چای دم بکشد و یقیناً دمکردن بیشتر از حد هم آن را تلخ نمیکند. طعم دمنوش رویبوس مقداری شیرین و میوهای است.
روش تهیه چای رویبوس
برای تهیه یک فنجان چای رویبوس، ۱ تا ۱٫۵ قاشق چایخوری گیاه رویبوس را درون صافی چای بریزید و بهزمان ۱۰ دقیقه درون آب جوش بگذارید تا دم بکشد. میتوانید برای رسیدن به طعمی بهتر به این دمنوش لیمو ترش و عسل اضافه کنید.
۸. سرکه سیب
سیبهای خرد و لهشده با منفعت گیری از مخمر تخمیر و تبدیل به سرکه سیب خواهد شد. بنا بر برخی از تحقیقات، در فرایند تبدیل سیب به سرکه، ترکیبی بهنام اسید استیک تشکیل میبشود که تاثییر مثبتی روی حساسیت به انسولین و مقدار قند خون دارد. اگرچه تا این مدت شواهد علمی بسیاری وجود ندارد، انگار سرکه سیب حس سیری سپس از غذا را افزایش میدهد و در افت وزن نقش دارد.
روش تهیه نوشیدنی سرکه سیب
برای تهیه نوشیدنی سرکه سیب ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری سرکه خام یا تصفیهنشده سیب، ۱ فنجان (۲۳۷ میلیلیتر) آب سرد و در صورت تمایل ۱ یا ۲ قاشق عسل یا هر شیرینکننده دیگر را با هم ترکیب کنید.
هیچ زمان سرکه سیب را بدون رقیقکردن ننوشید، چراکه ۴ تا ۶درصد اسید استیک حاضر در آن دهان یا گلویتان را میسوزاند. این چنین اگر از این دمنوش مرتب منفعت گیری کنید، مینای دندانتان از بین میرود. به این علت هر زمان سرکه سیب نوشیدید، فورا دهانتان را بشویید.
۹. نوشیدنی کامبوجا
کامبوجا از تخمیر چای سیاه با منفعت گیری از مخمر و قند حاصل میبشود. کامبوجا بعد از تخمیر سرشار از پروبیوتیک، اسید استیک و آنتیاکسیدان میبشود که همه اینها برای سلامت بدن مفیدند.
در آزمایشهای حیوانی اشکار شده است، این نوشیدنی قوت سیستم ایمنی بدن را افزایش میدهد و کلسترول را میکاهد و در ضمن گلوکز خون افراد مبتلا به دیابت را در حالت مناسبی قرار میدهد.
یقیناً در خصوص مزایا کامبوجا برای انسان تا این مدت اختلافنظر وجود دارد. بااینحال در کل این نوع نوشیدنی برای افراد سالم ضرری ندارد. خطرات احتمالی کامبوجا مربوط به اثرات اسیدیته آن روی دستگاه گوارش انسان و ظروفی که در آن نگهداری میبشود است. این چنین افرادی که به بیماریهایی چون مشکلات گوارشی مبتلا می باشند، نباید کامبوجا مصرف کنند.
۱۰. دمنوش آتشین
این دمنوش ترکیبی از یرباماته، ریشه گیاه قاصدک، ریشه کاسنی و پوسته کاکائوست. به این دمنوش هیچ چیز دیگر (مواد قندی، طعمدهنده یا نگهدارنده) افزوده نمیبشود.
۱۱. دمنوش قاصدک و کاسنی
هر دو گیاه ریشه قاصدک و کاسنی حاوی فیبر اینولین می باشند که مزایا تعداد بسیاری برای بدن، از جمله درمان یبوست و بهبود سیستم ایمنی بدن، دارند.
۱۲. قارچهای آداپتوژن
دمنوشی از قارچهای آداپتوژن همانند، ماکا، آشواگاندا، رودیولا، چاگا میسلیوم و ریشی زیاد عالی است و میتواند جانشین خوبی برای قهوه باشد. این نوع قارچها در طب آیورودا برای افزایش تمرکز و افت استرس منفعت گیری خواهد شد. در واقع ویژگی مهم قارچهای آداپتوژن، افت اثرات منفی استرس بر بدن است.
کلام آخر
هریک از دمنوشهای این مقاله میتوانند بهترین جانشین قهوه باشند، اما یادتان باشد هیچ زمان در مصرف هیچ دمنوشی زیادهروی نکنید، چراکه گمان ابراز عوارض جانبی وجود دارد. بااینحال نوشیدن متعادل آنها برای سلامت بدنتان سودمند است. شما هم اگر دمنوشی سراغ دارید که میتواند جای قهوه را بگیرد، لطفا برای ما بنویسید.