حجم بازار اجاره اقامتگاه آنلاین چه مقدار است؟
تازه ترین آمار انتشار شده از سوی جاجیگا مشخص می کند حجم بازار رزرو اقامتگاههای غیرهتلی چیزی کمتر از ۲۰ هزار میلیارد تومان است. رقمی که دیگر بازیگران این حوزه در گفتگو با دیجیاتو تقریباً آن را قبول کردند. با دقت به سهم کمیسیون ۱۰ الی ۱۵ درصدی پلتفرمها، در واقع با یک بازار ۵۰۰ میلیارد تومانی روبه رو هستیم. جدای از این تناقضها بر سر سهم بازار هر یک از پلتفرمها وجود دارد که تلاش داریم در ادامه پاسخی مناسب برای آنها بیابیم.
امروزه دادهها اهمیت زیاد بالایی دارند که به دولت، کسبوکارها، اندوختهگذارها و افراد پشتیبانی میکند تا تصمیمی درست بگیرند. با این حال تا این مدت آمارهای قابل اتکایی در برخی از صنعتها وجود ندارد، یکی از این موارد حوزه اجاره اقامتگاه است. بازارهای رسمی و غیررسمی در عرصه اجاره اقامتگاه وجود دارد که به اشکال مختلفی انجام میبشود. یک اقامتگاه امکان پذیر از طریق بنگاهها، افراد سرگذر، پلتفرمهای آگهی آنلاین، شبکههای اجتماعی یا پلتفرمهای رزرو اقامتگاه اجاره داده شوند، از همین رو آمار دقیقی درمورد آن وجود ندارد و تنها تخمینهایی در این باره وجود دارد.
تازه ترین آماراز بازار اقامتگاه آنلاین را اخیراً «بابک سهرابی»، بنیانگذار جاجیگا انتشار کرده است. او با انتشار کردن پستی در پلتفرم X (توییتر اسبق) حجم کل این بازار را ۱۹ هزار میلیارد تومان تخمین زد که سهم بازار آنلاین از آن ۱۸ درصد است.
در عکس انتشار شده از سوی بنیانگذار جاجیگا، تعداد رزرو آنلاین ۱.۲ میلیون و حجم بازار آنلاین ۳.۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. یعنی متوسط قیمت هر رزرو آنلاین ۲.۸ میلیون تومان است.
او این چنین آمار خود را تخمین جامعی از سهم بازار پلتفرمها در سال ۱۴۰۲ گفت و مدعی است جاباما به همراه علی بابا سهم ۲۹ درصدی از این بازار دارد، جاجیگا با ۲۴ درصد در جایگاه دوم و اتاقک و شب نیز رتبه سوم و چهارم را به خود تعلق دادهاند.
سهرابی باور دارد با انتشار کردن این آمار، فضای بازار شفاف شده، به همه ذینفعان دید بهتری میدهد، جلوی تصمیمات نادرست و هدر رفت اندوختههای مادی و انسانی را میگیرد و این چنین به رقابت سالم و رشد متوازن بازار پشتیبانی میکند.
او درمورد نحوه جمعآوری این دادهها اظهار داشت او گفت و گو آن مفصل است، اما به طور کلی از چند روش اینکار انجام شده است: «در واقع ما در میانه میدان دیتای مربوط به این حوزه قرار داریم و دیتای بسیاری سمت ما میآید. با درکنار هم قرار دادن این دادهها میبشود به یک تخمین قابل قبول رسید.»
سهم بازار اجاره اقامتگاه
تا بحال آمارهای مختلفی از سوی بازیگران این صنعت اراعه شده است که در ادامه آنها را مرور می کنیم. جاباما در گزارش سال ۱۴۰۱ با اشاره به نتایج تیم تحقیقات بازار خود، مدعی می بود تنها ۷ درصد از کل اقامتگاههای ایران به طور آنلاین به فروش میرسد. آنها اندازه بازار اقامتگاههای ایران را ۱۸ هزار میلیارد تومان برآورد کرده بودند که این یعنی سهم بازار پلتفرمهای آنلاین چیزی کمتر از ۱۳۰۰ میلیارد تومان است.
«فرهاد بهشتی»، مدیر بازاریابی جاباما در گفتگو با دیجیاتو، عدد ۱۸-۱۹ هزار میلیارد تومان برای اندازه بازار اجاره اقامتگاه در ایران طی سال ۱۴۰۲ را عدد نادقیقی ندانست. او یقیناً سهم بازار آنلاین را نزدیک به ۱۲ درصد تخمین زد.
مدیرعامل پلتفرم شب نیز درمورد سهم بازار این صنعت به دیجیاتو او گفت: «ما از سال ۱۳۹۶ حجم بازار اقامتگاهها را رصد میکنیم که کار پیچیدهای است. عددی که برای این حوزه داریم ۱۸ هزار میلیارد تومان در سال است. یقیناً معتقدیم اگر پتانسیلهای اندوختهگذاری جدی گرفته بشود، این رقم میتواند به ۴۰ هزار میلیارد تومان هم برسد.»
او سهم بازار آنلاین را ۱۲ تا ۱۳ درصد تخمین زد، اما در جواب به سهم بازار شب او گفت این رتبهبندی را باید نهاد سومی گفتن کند.
حجم بازار اجاره اقامتگاه (آفلاین و آنلاین) | سهم بازار اقامت آنلاین | |
جاجیگا | ۱۹ هزار میلیارد تومان | ۱۸درصد |
شب | ۱۸ هزار میلیارد تومان | ۱۳درصد |
جاباما | ۱۸ تا ۱۹ هزار میلیارد تومان | ۱۲ درصد |
انچه که پیداست باید سهم ۱۸ هزار میلیاردتومانی بازار اجاره اقامتگاه در ایران را پذیرفت؛ چرا که عددی است که شرکتها بر سر آن توافق دارند، اما اختلافها بر سر سهم بازار آنلاین و سهم بازار هر پلتفرم باقی است.
بازیگر دوم بازار اجاره اقامتگاه آنلاین کیست؟
یکی از موضوعات مورد مناقشه در این صنعت، سهم بازار هر یک از پلتفرمها است. جاباما در گزارشی که به آن اشاره کردیم، خود را رهبر بازار صنعت گردشگری آنلاین دانسته و سهم ۷۰ درصدی از حوزه رزرو آنلاین اقامتگاههای ایران را برای خود متصور است.
بهشتی نیز در این باره به دیجیاتو او گفت که فاصله جاباما به گفتن بازیگر اول این صنعت با بازیگر دوم، حدوداً ۵ برابر تخمین زده میبشود.
«فواد جاودان» همبنیانگذار شب نیز در گفتگویی که شهریور امسال با دیجیاتو داشت، این پلتفرم را حائز رتبه دوم این صنعت دانسته می بود: « یقیناً باید بگویم رتبه ما بسته به شهرهای گوناگون متفاوت است. برای مثالً در اطراف تهران ما از همه بالاتریم. ولی بهطور کلی میتوانم بگویم ما اکنون در رتبه دوم بازار قرار داریم.»
این درحالی است که آمارهای مدیرعامل جاجیگا، شب را در جایگاه چهارم به عکس کشیده و پلتفرم خود را در رتبه دوم بازار میداند.
با دقت به سهم ۲۴ درصدی ذکر شده از سوی سهرابی، این استارتاپ حوزه اقامت آنلاین بایستی در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۱۲۰ میلیارد تومان درآمد داشته باشد. چراکه از رقم ۳۴۰۰ میلیارد تومانی، تنها بخشی از آن سهم پلتفرمهای اجاره آنلاین اقامتگاه است. آنها سهم حدوداً ۱۰ تا ۱۵ درصدی از هر رزرو (خواست) دارند. به زبان سادهتر از ۳۴۰۰ میلیارد تومان اندازه بازار آنلاین که ذکر شد، درآمد پلتفرمها چیزی حداکثر در نزدیک به ۵۰۰ میلیارد تومان است و الباقی این مبلغ به مالکین اقامتگاهها تعلق مییابد. ۲۴ درصد این رقم نیز چیزی معادل ۱۲۰ میلیارد تومان است که سهم جاجیگا گفتن شده و با گذر زمان و انتشار کردن صورتهای مالی تازه حرکت اول اشکار خواهد شد.
حرکت اول، مهر سال ۱۳۹۹ روی استارتاپ جاجیگا اندوختهگذاری کرد. در همین جهت نیز آخرین دادههای عملکردی جاجیگا در صورتهای مالی این مجموعه ذکر میبشود. بر پایه آخرین صورت مالی انتشار شده، درآمد عملیاتی «تجارت الکترونیک لوتوس آرمانی» برای ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ نزدیک به ۲۳.۳ میلیارد تومان اظهار شده است. باتوجه به تفاوت سال مالی شرکتها با یکدیگر، این رقم درآمدی جاجیگا برای سال ۱۴۰۱ است.
هیچ مرجع رسمی برای اظهار اندازه بازار اقامتگاه در ایران وجود ندارد، اما به نظر میرسد توافقی بر سر رقم نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومانی حجم این بازار وجود دارد. با این حال هر شرکتی، سهم بازار آنلاین و سهم مجموعه خود از این بازار را اعدادی متفاوت گفتن میکند.
در این چنین وضعیتی با افزایش شفافیت درآمدی شرکتها، میتوان به این ابهام آخر داد. موضوعی که به نظر میرسد با بورسی شدن استارتاپها حل خواهد شد؛ چراکه شرکتهای حاضر در بورس ملزم به انتشار کردن صورتهای مالی حسابرسی شده خود می باشند.