شکل سر سگها میتواند بر مقدار خواب آنها اثرگذار باشد
نژاد سگهای صورت تخت در سراسر جهان محبوب می باشند. در ایالات متحده و مجارستان، بولداگ فرانسوی درحال حاضر رایجترین نژاد است. با اینحال، محبوبیت آنها از نظر سلامتی هزینه بالایی دارد. چون مختصر شدن جمجمه با تغییرات مورفولوژی مغز، مشکلات تنفسی و مشکلات خواب مرتبط است.
بر پایه یافتههای تازه محققان مجارستانی، سگهای صورت تخت زیاد تر میخوابند چون آپنه خواب مخصوص نژادشان خوابآلودگی در طول روز را افزایش میدهد. فاز خواب REM طویلتر از خواب غیر REM است و الگوهای EEG خوابشان نشانههایی از افت ماده سفید را مشخص می کند.
بازدید سگهای صورت تخت
علیرغم این که سر بزرگ و گرد امکان پذیر یک ویژگی دلنشین برای تعداد بسیاری از افراد باشد، برای سلامتی خطرناک است. سگهایی که صورت زیاد تختی دارند، همانند بولداگها و پاگهای فرانسوی و انگلیسی، بهطور متوسط ۳ تا ۴ سال کمتر زندگی میکنند و زیاد تر تا بزرگسالی عمر نمیکنند.
آنها حتی در زندگی مختصر خود از بیماریهای بسیاری رنج میبرند و برای اصلاح مشکلات اسکلتی- عضلانی، چشمی و تنفسی تحت عمل جراحی قرار میگیرند. کوتاهی غیرطبیعی جمجمه این چنین با مغز گرد و انحرافی همراه است، اما تا این مدت اشکار نیست که چطور بر کارکرد عصبی تأثیر میگذارد.
محققان مجارستانی خواب ۹۲ سگ خانگی را با منفعت گیری از نوار مغزی بازدید کردند. «آنا کیس» پیشگام در مطالعه خواب سگها میگوید:
«در آزمایشگاه خواب، سگها نزدیک به سه ساعت را با صاحب خود میگذرانند. از آنجایی که هیچ اتفاق شوقانگیزی نمیافتد، آنها بهشدت به خواب میروال. در همین حال، ما پتانسیل الکتریکی تشکیل شده توسط فعالیت مغز را با الکترودهایی که به پوست سرشان چسبانده شده است، بازدید میکنیم.»
او افزود:
«ما میخواستیم بازدید کنیم که آیا سگهای صورت تخت متفاوت از سگهای دیگر میخوابند یا خیر. چون آنها به علت مشکلات تنفسی از افتاکسیژن رنج میبرند و به گمان زیاد خواب ضعیفتری دارند. ما فهمید شدیم که سگهای صورت تخت در سه ساعتی که در طول مطالعه به آنها داده شد زیاد تر میخوابیدند. خواب زیاد تر در روز به گمان زیادً جبران خواب ناکافی در شب است.»
«زوفیا بوگنار»، ادامه میدهد:
«اما هنگامی الگوهای EEG را مطالعه کردیم، نتایج شوقانگیزیتر از آن گرفتیم.»
افت خواب، افت یادگیری!
زمان مطالعه عملکردهای شناختی، دقت اختصاصی ای به مرحله REM در طول خواب میبشود که بهگفتن خواب متناقض نیز شناخته میبشود. چون فعالیت مغز با فرکانس بالا در این مرحله، همانند به بیداری همراه با آتونی عضلانی است. بهگفتن مثال، از تحقیقات قبلی اشکار شد که دامنه امواج مغزی بتا و دلتا (اندازهگیری شده از طریق EEG) در طول خواب REM با پیروزی یادگیری در سگها و هوش در انسان مرتبط است.
«ایوایلو یوچف»، نویسنده اول این مطالعه میگوید:
«در مطالعه حاضر، ما فهمید شدیم که سگهای براکیسفالیک نسبت به سگهایی با بینی بلندتر، امواج بتای کمتر و دلتای بیشتری دارند. این الگو با یادگیری ضعیف در سگها و از دست دادن ماده سفید در انسان مرتبط است. امکان پذیر دلایل مختلفی برای نتایج ما وجود داشته باشد. دلنشینترین آنها این است که بهنظر میرسد سگهای صورت تخت الگوی خواب تولهگی را نگه داری کردهاند، همانند به نوزادانی که زمان بیشتری را در خواب REM میگذرانند.»
فکر بر این است که سگهای براکیسفالیک صفاتی شبه نوزاد دارند. آنها سر و چشمهای بزرگ، پیشانیهای بلند و بینیهای کوچک دارند، چون ما انسانها این ویژگیها را بهطور غیرقابل مقاومتی دلنشین میدانیم. اینگونه است که نوزادان ما را وادار میکنند از آنها مراقبت کنیم.
اما درحال حاضر این فکر جسورانه است. آنچه زیاد محتمل است این است که پرورش سرهای براکیسفالیک تبدیل تغییرات زیان اور در کارکرد مغز میبشود.