آزمایش سادهای که آلزایمر را ۲۰ سال قبل از بروز علائم آن پیشبینی میکند
فیزیکدانان دانشگاه ملی استرالیا (ANU) روش جدیدی را با کمک نانوتکنولوژی، هوش مصنوعی و زیست شناسی مولکولی طراحی کردهاند که میتواند نشانگرهای پروتئین بیماری آلزایمر را ۲۰ سال قبل از بروز علائم آن در خون جستجو و شناسایی کند.
تشخیص زودهنگام آلزایمر
محققان در این مطالعه یک تراشه سیلیکونی فوقالعاده نازک با حفرههای کوچک ایجاد کردهاند که با قرار دادن مقداری خون روی آن، میتوان مخلوط پیچیدهای از پروتئینهای موجود در خون را جدا کرد. سپس این تراشه در دستگاهی به اندازه گوشی قرار میگیرد و با کمک یک الگوریتم هوش مصنوعی، محققان به دنبال نشانههای پروتئینی میگردند که با علائم مرتبط با شروع زودهنگام بیماری آلزایمر مطابقت دارند. این نشانگرها تخریب عصبی زودهنگام را نشان میدهند و در حال حاضر بهترین راه مقابله با پیشرفت آلزایمر، تشخیص زودهنگام است.
پروفسور «پاتریک کلوت»، یکی از نویسندگان این مطالعه از ANU میگوید:
«در حال حاضر، آلزایمر بیشتر براساس نشانههایی از زوال روانی تشخیص داده میشود که در آن مرحله بیماری آسیب جدی به مغز وارد کرده است. تشخیص زودهنگام که برای درمان مؤثر یک امر حیاتی است، معمولاً شامل روشهای جراحی و گرانقیمت بیمارستانی مانند پونکسیون کمری میشود که میتواند از نظر جسمی و ذهنی برای بیماران ضرر داشته باشد.»
محققان در آزمایشهای خود متوجه شدند که مدل آنها دقت قابلتوجه و بالایی (۹۶.۴ درصد) را در شناسایی ترکیبی از چهار پروتئین ارائه میکند.
در حالی که این مطالعه بیشتر روی آلزایمر متمرکز شده است، دانشمندان به این موضوع اشاره کردهاند که الگوریتم مورد استفاده را میتوان برای تشخیص بیماریهای دیگر نیز آموزش داد. از جمله این بیماریها میتوان به پارکینسون، اماس و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک اشاره کرد. «شانکار دات»، یکی از محققان این مطالعه در این رابطه توضیح میدهد:
«خون مایع پیچیدهای است که بیش از ۱۰ هزار بیومولکول مختلف دارد. با استفاده از تکنیکهای پیشرفته فیلتراسیون و استفاده از پلتفرم نانوحفرهای، همراه با الگوریتمهای هوشمند یادگیری ماشینی، ممکن است بتوانیم حتی گریزانترین پروتئینها را شناسایی کنیم.»
تیم تحقیقاتی دانشگاه ملی استرالیا اکنون امیدوار است تا این روش غربالگری طی پنج سال آینده در دسترس قرار بگیرد.